Tajny szczyt Bidena z Putinem. Nord Stream 2 okaże się precedensem?

Ten chłód na linii Warszawa–Waszyngton jest zwykle przypisywany obawom w USA przed naruszeniem reguł demokracji i rządów prawa przez ekipę PiS. Jednak Biden nie podjął też m.in. bezpośredniego kontaktu z socjalistycznym premierem Hiszpanii Pedro Sanchezem, którego kraj, w przeciwieństwie do Stanów, jest uznawany przez tygodnik „The Economist" za „pełną demokrację", a nie „demokrację wadliwą".

według planu

– 78-letni Biden koncentruje się na kilku krajach, w Europie to Wielka Brytania, Niemcy, Francja. Nie chce lub nie ma siły rozszerzać tego grona partnerów – można usłyszeć w Waszyngtonie. Zdaniem naszych rozmówców na spotkanie z Erdoganem zdecydował się z uwagi na fundamentalne znaczenie tego kraju dla przyszłości relacji z Rosją, ale też Iranem i szerzej Bliskim Wschodem.

Napięcie na linii Waszyngton–Warszawa nieco równoważy jednak stan realizacji Fortu Trump. Ustalenie o wzmocnieniu obecności wojskowej podjęte z poprzednią administracją są zasadniczo realizowane. Co prawda jesienią Pentagon ma przeprowadzić rewizję globalnej strategii wojskowej USA, do której zaangażowanie Ameryki w Polsce musi być dostosowane. Źródła dyplomatyczne nie spodziewają się jednak z tego powodu fundamentalnej rewizji dotychczasowych polsko-amerykańskich ustaleń. Wyjątkiem w tym pozytywnym obrazie jest baza pocisków antyrakietowych w Redzikowie, która została ogłoszona przed blisko 12 laty przez Obamę: termin jej oddania, wielokrotnie odkładany, wciąż pozostaje niepewny. Jak jednak zapewniają źródła amerykańskie, nie chodzi tu o efekt decyzji politycznej Białego Domu, ale niesłowność firm budowlanych z USA odpowiedzialnych za projekt.

Nadzieje w Warszawie budzi także wspomnienie ewolucji poprzedniej demokratycznej administracji Baracka Obamy. Biden odgrywał w niej rolę wiceprezydenta. Po początkowej, nieszczęśliwej próbie „resetu" z Kremlem ówczesny prezydent doprowadził to tego, co ekspert PISM Wojciech Lorenz nazywa „przewrotem kopernikańskim" w NATO. Sojusz dostrzegł rosnące zagrożenie ze strony Rosji, a Amerykanie począwszy od 2012 r. zaczęli umieszczać w Polsce coraz poważniejsze jednostki wojskowe, najpierw na zasadzie rotacyjnej, później także stałej.

Przełomem w tej ewolucji była okupacja przez Rosję Krymu i szczyt NATO w Warszawie w 2016 (a więc już za rządów PiS), kiedy Obama podjął decyzję o skokowym zwiększeniu amerykańskiego kontyngentu nad Wisłą. Liczba żołnierzy zza oceanu dobiła wówczas do 4,5 tys., a Trump, mimo szumnych zapowiedzi, zwiększył ją tylko o tysiąc żołnierzy.

Nie da się też zapomnieć, że to demokratyczny prezydent Bill Clinton podjął mimo twardego oporu Moskwy decyzję o przyjęciu Polski do sojuszu atlantyckiego, bez której nie byłoby też poszerzenia UE. Biden jako wpływowy senator z Delaware mocno zaangażował się wówczas w ratyfikację tej inicjatywy.