Stała cena na ratunek książce

– Rynek polskiej książki trzeba ratować, bo jest bezcenny – mówi poseł PSL Artur Dębski. W środę w Sejmie podczas konferencji prasowej w towarzystwie wydawców zaprezentuje projekt ustawy o książce. Księgarze o podobne przepisy walczą od kilkunastu miesięcy. Wśród fachowców pojawiają się też jednak głosy, że ustawa zamiast pomóc, może zaszkodzić.

Co ona zakłada? Ludowcy chcą, by przez 12 miesięcy od premiery każda książka miała jednolitą cenę (nie dotyczy to e-booków). Oznacza to, że kosztowałaby tyle samo, niezależnie od kanału dystrybucji, czyli np. księgarni, sklepu internetowego i hipermarketu. Rabaty mogłyby być oferowane jedynie podczas targów książki oraz w przypadku sprzedaży do bibliotek, szkół i instytucji kultury.

O wprowadzenie jednolitych cen zabiega od 2013 r. Polska Izba Książki. Pod listem otwartym w tej sprawie podpisały się znane postacie kultury, m.in. Krystyna Janda, Małgorzata Kalicińska, Olga Tokarczuk, Szczepan Twardoch i Janusz Leon Wiśniewski.

Prezes izby Włodzimierz Albin mówi „Rzeczpospolitej", że ustawa pomogłaby zakończyć wojny cenowe, które obecnie są plagą na rynku.

– Zaczynają dominować na nim duże markety, a konkurencja opiera się na walce na nowości. Książki wartościowe, ale trochę starsze, znikają z półek, a małe księgarnie nie wytrzymują konkurencji – wyjaśnia.

Dodaje, że w ciągu pięciu lat liczba księgarń w Polsce zmalała z 2,5 do 1,8 tys. Obecnie jest ich średnio 0,48 na 10 tys. mieszkańców, a np. w Holandii – 1,29. Zdaniem prezesa PIK ma to wpływ na czytelnictwo. – By książka była czytana, musi być dostępna – mówi Włodzimierz Albin.

Z badań Biblioteki Narodowej wynika, że tylko 41,7 proc. Polaków przeczytało w ubiegłym roku przynajmniej jedną książkę. Według danych za 2013 r. pod względem czytelnictwa nasz kraj jest w UE na piątym miejscu od końca.

– Ustawa ma być ratunkiem dla ludzi, którzy starają się działać na tym coraz trudniejszym rynku – mówi Artur Dębski i dodaje, że podobne przepisy sprawdziły się w wielu innych krajach, m.in. w Niemczech.

Za wzorcową wydawcy uznają ustawę francuską. Weszła w życie w 1981 r. i pozwoliła zachować udział w rynku księgarni stacjonarnych, mimo ekspansji sklepów wielkopowierzchniowych.

Odwrotny skutek regulacja cen książek przyniosła jednak w Izraelu. Zdaniem dziennika „Haarec" w ciągu roku od wprowadzenia stałych cen sprzedaż nowych publikacji spadła o 35 proc.