Jak się bawią na misji w Afganistanie

„Przepięknie (...) Chatka Puchatka rozp... [śmiech]” – słychać na nagraniu, do którego dotarła „Rz”.

To trzyminutowy film. Najpierw widać opuszczone afgańskie zabudowania, potem moment wysadzenia jednej z chat oraz polskich żołnierzy. Słychać też ich komentarze.

Został on nagrany, gdy na tej misji przebywała VI zmiana polskiego kontyngentu, czyli między październikiem 2009 r. a kwietniem 2010 r.

– To było zrobione dla zabawy – mówi „Rz” jeden z podoficerów służących wówczas w Afganistanie.

Podkreśla, że w okolicy pustych budynków było więcej. – Najprawdopodobniej to pozostałości po wiosce afgańskiej – przyznaje.

O tej sprawie nie wiedział dowódca VI zmiany gen. Janusz Bronowicz, szef Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych Wojsk Lądowych. – Wiem, że była wysadzana jaskinia, w której znaleziono materiały wybuchowe i granaty, ale nic nie wiem o żadnej chacie czy innym budynku – zaznacza.

Podkreśla, że takie zachowanie powinno być surowo ukarane: – Jeśli to prawda, jest to karygodne i niedopuszczalne.

Wysadzenie obiektu cywilnego to złamanie międzynarodowych konwencji, m.in. genewskiej.

– Zakaz atakowania obiektów cywilnych to fundament prawa międzynarodowego. Bez względu na to, czy jest on wart miliony dolarów, czy jest zapuszczoną chatką – mówi „Rz” dr Elżbieta Mikos-Skuza, wiceprezes Polskiego Czerwonego Krzyża, ekspert prawa humanitarnego.

Jaka może grozić za to odpowiedzialność? – Zgodnie z prawem krajowym. W tym przypadku zastosowanie mają polskie przepisy o niszczeniu mienia – mówi Mikos-Skuza.

Sprawą zbulwersowany jest gen. Waldemar Skrzypczak, były dowódca Wojsk Lądowych. – Taki obiekt można wysadzić tylko w uzasadnionych przypadkach, np. w celu szkoleniowym przy zgodzie lokalnych władz – tłumaczy.

Ale jest jeszcze jeden problem. Ze zdjęć, do których dotarła „Rz”, wynika, że do wysadzenia chaty użyto amunicji stosowanej w działach zamontowanych na transporterach opancerzonych Rosomak.

Na tych fotografiach widać uśmiechniętą młodą kobietę służącą jako saper, która ustawia w chacie amunicję oraz znalezione niewybuchy.

– Amunicja do rosomaka jest bardzo droga. Nie wyobrażam sobie, aby było nas stać na takie marnotrawstwo – oburza się gen. Skrzypczak.

Według Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych jeden taki pocisk w zależności od rodzaju kosztuje od 600 do 1400 zł.

[wyimek]Zakaz atakowania obiektów cywilnych to fundament prawa międzynarodowego - mówi Elżbieta Mikos-Skuza, ekspert prawa humanitarnego[/wyimek]

– Zdarzało się, że zabierano ze składu sprawną amunicję i robiono fajerwerki – opowiada „Rz” jeden z szeregowych żołnierzy, służący w Afganistanie podczas VI zmiany. O takich przypadkach dowiedział się jeszcze podczas służby w Afganistanie gen. Bronowicz. I poinformował o tym organy ścigania.

Od kilku miesięcy śledztwo w sprawie niszczenia amunicji prowadzi Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Warszawie. Z ustaleń „Rz” wynika, że śledczy mają dowody na zniszczenie amunicji wartej około 400 tys. zł.

Dotychczas zarzuty w tej sprawie postawiono trzem żołnierzom, w tym chorążemu Mariuszowi D., dowódcy jednego z plutonów VI zmiany. Wszystkim grozi do ośmiu lat więzienia. W materiałach śledztwa znajduje się też film z wysadzenia afgańskiej chaty.

Czy prokuratura zajmuje się i tym przypadkiem? „W toku prowadzonych postępowań karnych prokuratorzy badają wszelkie możliwe wątki” – napisał w piśmie do „Rz” płk Zbigniew Rzepa z Naczelnej Prokuratury Wojskowej. Zaznaczył, że śledztwo jest wielowątkowe, a prokuratura ma bogaty materiał dowodowy.