Makroekonomicznym wydarzeniem tygodnia będzie zaplanowana na dziś (środę) publikacja danych o inflacji w lutym. Ankietowani przez „Parkiet” i „Rzeczpospolitą” ekonomiści przeciętnie szacują, że wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI) wzrósł o 18,7 proc. rok do roku, po 17,2 proc. w styczniu. Różnica między skrajnymi szacunkami jest jednak spora, wynosi ponad 2 pkt proc. Pesymiści spodziewają się bowiem, że inflacja przyspieszyła do 19,2 proc. rocznie, a optymiści liczą się z wynikiem zbliżonym do styczniowego.

Tak duże zróżnicowanie szacunków inflacji w lutym odzwierciedla niepewność analityków co do konsekwencji dorocznej rewizji składu wskaźnika cen konsumpcyjnych (CPI). GUS aktualizuje ten koszyk co roku, aby przystawał do struktury wydatków przeciętnego gospodarstwa domowego w poprzednim roku.

Po tej operacji GUS ponownie podaje poziom inflacji w styczniu. Od 2005 r. aktualizacja składu CPI najczęściej powodowała rewizję styczniowego odczytu inflacji w dół, maksymalnie o 0,3 pkt proc., ale zwykle o 0,1 pkt proc.

To wypadkowa dwóch powiązanych ze sobą sił: zmian relatywnych cen towarów i usług oraz zmiany preferencji konsumentów (towary i usługi, które drożeją relatywnie szybciej niż inne, zyskują wagę w CPI, chyba że konsumenci – także z powodu relatywnie szybkiego wzrostu cen – ograniczają ich spożycie).

W 2022 r. rewizja składu CPI zadziałała jednak na inflację inaczej niż zwykle: dodała do styczniowego wyniku 0,2 pkt proc. Rok wcześniej mocno drożały bowiem paliwa i nośniki energii, których zużycie gospodarstwom domowym ciężko zmniejszyć.

W rezultacie efekt cenowy przeważył nad efektem zmiany preferencji. Podobnie, jak ocenia większość ekonomistów, będzie w br. W ocenie analityków z banku Pekao aktualizacja składu CPI doda do styczniowej inflacji aż 0,4 pkt proc. To oznaczałoby, że wyniosła 17,6 proc. Analitycy z PKO BP sądzą, że rewizja styczniowych danych wyniesie 0,2–0,3 pkt proc. Natomiast szacunki inflacji w lutym uwzględniają już założenia co do efektów rewizji składu koszyka.

Głównym powodem przyspieszenia inflacji w lutym w stosunku do stycznia była niska baza odniesienia sprzed roku, związana z wprowadzeniem tzw. tarczy antyinflacyjnej, która w br. została częściowo wygaszona. Z tego powodu od dawna ekonomiści wskazują luty jako miesiąc, w którym inflacja wyznaczy szczyt. W ostatnich miesiącach, za sprawą sytuacji na rynku nośników energii, zniknęły szacunki, wedle których ten szczyt będzie powyżej 20 proc. W mocy pozostają natomiast oczekiwania, że od marca inflacja ruszy w dół.

– Na przełomie III i IV kwartału inflacja będzie już jednocyfrowa – przyznaje Piotr Kalisz, główny ekonomista banku Citi Handlowy. – Będzie to w dużym stopniu efekt wysokiej bazy odniesienia z zeszłego roku, a nie silnej presji dezinflacyjnej – zastrzega. To, że hamowanie inflacji będzie częściowo podyktowane efektami statystycznymi, sprawia, że część ekonomistów nadal mówi o jej uporczywości. Przykładowo, analitycy z Santander Bank Polska oceniają, że spadek inflacji poniżej 10 proc. w br. wcale nie jest przesądzony. Przede wszystkim jednak uporczywość inflacji będzie się przejawiała wysoką wciąż inflacją bazową (bez cen energii i żywności).