Kredyty dla organizacji i spółdzielni

W programie przeznaczono na nie 30 mln zł. Będzie to jeden z dwóch rodzajów tzw. zwrotnej (pozadotacyjnej) pomocy finansowej, oferowanej w „Kapitale ludzkim" (drugi to pożyczki dla osób, które chcą założyć działalność gospodarczą).

Wsparcie dla podmiotów ekonomii społecznej (prowadzących działalność gospodarczą) w formie preferencyjnych pożyczek, a także doradztwa biznesowego będzie udzielane w ramach tzw. projektu systemowego pod nazwą: „Wsparcie inżynierii finansowej na rzecz rozwoju ekonomii społecznej". Jest on realizowany w części „Kapitału ludzkiego", za którą odpowiada Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Resort pracy pełni funkcję tzw. instytucji pośredniczącej odpowiedzialnej za wdrożenie, monitorowanie i rozliczenie projektu.

Jednak na podstawie umowy zawartej przez z MPiPS rolę beneficjenta systemowego, czyli operatora środków finansowych, pełni Bank Gospodarstwa Krajowego. To on zarządza budżetem projektu (30 mln zł). Z tej puli będą udzielane preferencyjne pożyczki oraz świadczone usługi doradztwa na rzecz podmiotów ekonomii społecznej np. spółdzielni socjalnych, spółdzielni pracy, spółdzielni inwalidów i niewidomych czy organizacji pozarządowych.

Podmioty te ze względu na swą specyfikę i słabość ekonomiczną (prymat celu społecznego nad ekonomicznym) nie mają możliwości, aby powiększać swój kapitał korzystając z finansowania dostępnego na warunkach rynkowych. Pożyczki będzie można przeznaczyć na przedsięwzięcia służące rozszerzeniu działalności przedsiębiorstwa poprzez podejmowanie działań mających na celu zwiększenie osiąganych przychodów lub zatrudnienia (w tym na zakup materialnych i niematerialnych środków obrotowych i inwestycyjnych).

Pośrednicy finansowi

Unijne pieniądze posłużą Bankowi Gospodarstwa Krajowego do utworzenia funduszu powierniczego, z którego będzie zasilał fundusze pożyczkowe utworzone przez pośredników finansowych. Tych BGK wybierze w przetargu nieograniczonym. Bank ogłosił go 28 września br. Był on skierowany do banków spółdzielczych i komercyjnych, funduszy pożyczkowych oraz innych instytucji finansowych służących tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. O rolę pośrednika finansowego ubiegać się mogły również regionalne agencje tworzone przez samorządy. Do BGK wpłynęło dziewięć ofert (trwa ich ocena).

Pośrednicy będą udzielać pożyczek i świadczyć usługi doradztwa, ale także monitorować wykorzystanie pożyczek, terminowość spłat i ewentualną windykację niespłacanych pożyczek. Jak informuje resort rozwoju regionalnego podpisanie umów z nimi planowane jest na początek I kwartału przyszłego roku, a wypłata pierwszych pożyczek od II kwartału 2013 r. Pośrednicy finansowi będą mieli więc ponad dwa lata na akcję pożyczkową, która ma się zakończyć w połowie 2015 r. Resort rozwoju zakłada, że pożyczki uzyska 250 podmiotów ekonomii społecznej.

Makroregiony

Zgodnie z decyzją MPiPS pośrednicy działać będą w pięciu makroregionach, odpowiadających lokalizacyjnie obecnym obszarom oddziaływania centrów ekonomii społecznej, obejmujących województwa: 1 – kujawsko-pomorskie, łódzkie, mazowieckie (24 proc. budżetu), 2 – lubelskie, podkarpackie, podlaskie (11 proc.), 3 – dolnośląskie, lubuskie, wielkopolskie i opolskie (24 proc.), 4 – pomorskie, warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie (18 proc.) oraz 5 – małopolskie, śląskie, świętokrzyskie (23 proc.).

W celu zapewnienia jednolitego dla wszystkich makroregionów podejścia do zasad przyznawania pożyczek, BGK przygotował dla pośredników finansowych jednolitą metodologię oceny wniosków o pożyczkę.

Eksperci BGK liczą na duże zainteresowanie pożyczkami. Są też przekonani, że pilotażowe wsparcie w postaci preferencyjnego finansowania i doradztwa pozwoli na zbudowanie solidnego fundamentu dla finansowania ekonomii społecznej w kolejnych latach.

Opinia:

Marzena Tymińska-Ładziak, wicedyrektor Departamentu Programów Europejskich w Banku Gospodarstwa Krajowego

Realizowany przez nas projekt jest ważny i potrzebny. Jego założenia doskonale wpisują się w krajowe i europejskie strategie, które odpowiednio dużo uwagi poświęcają przedsiębiorstwom społecznym. Pilotażowa formuła projektu pomoże opracować docelowy mechanizm wsparcia tych podmiotów w okresie 2014–2020. Taki jest też zasadniczy cel tego programu. Zdajemy sobie sprawę, że część podmiotów ekonomii społecznej może mieć potencjalne trudności w spłacie pożyczek, tym niemniej, aby otworzyć im drogę do korzystania z usług finansowych, wspierających działalność gospodarczą każdego podmiotu funkcjonującego na rynku – konieczne jest podjęcie się realizacji tego projektu. Dzięki środkom z pożyczek oraz doradztwu organizacje te będą miały możliwość pokierowania swoim rozwojem. Dotychczas oprócz dotacji nie miały właściwie innej alternatywy. Słabość ekonomiczna tych podmiotów przekreśla ich szanse na uzyskanie finansowania komercyjnego. Dla BGK jest to pierwszy projekt realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz pierwszy w skali kraju instrument tzw. inżynierii finansowej wyodrębniony w ramach EFS. Zasady obsługi programu uwzględniają przede wszystkim specyfikę podmiotów ekonomii społecznej oraz uwarunkowania ich działalności. Jest dla nas oczywiste, że aby zachęcić je do korzystania z pożyczek, zasady ich udzielania muszą być proste i przejrzyste, a warunki możliwe do spełnienia. Dużą rolę przykładamy także do kwestii doradztwa przeznaczonego dla tych podmiotów, które dostaną pożyczkę. Chodzi o pomoc we właściwym jej wykorzystaniu. Zakres doradztwa będzie szeroki – począwszy od zasad prowadzenia księgowości do zasad zarządzania zasobami kadrowymi. Zarówno pożyczki, jak i doradztwo zapewniać będą pośrednicy finansowi wybrani przez nas w przetargu nieograniczonym. Kryteria ich wyboru opracowane na potrzeby tego przetargu pozwolą wybrać profesjonalne instytucje finansowe, które zetknęły się już z ekonomią społeczną i które znają specyfikę przedsiębiorstw społecznych. Aktualnie oceniamy dziewięć złożonych ofert. Liczymy na duże zainteresowanie projektem i jesteśmy przekonani, że pilotażowe wsparcie w postaci preferencyjnych pożyczek i doradztwa pozwoli na zbudowanie solidnego fundamentu dla finansowania ekonomii społecznej w kolejnych latach. Zakładamy, że pierwsze pożyczki zostaną udzielone w pierwszym kwartale 2013 r.

Zasady udzielania pożyczek

? Maksymalna kwota pożyczki:    100 tys. zł,

? Oprocentowanie:    50 proc. stopy redyskonta weksli,

? Okres:    do 60 miesięcy,

? Karencja w spłacie kapitału:    do 6 miesięcy (wliczana w okreskredytowania,

? Udział pożyczki:    do 100 proc. wartości przedsięwzięcia,

? Prowizje i opłaty:    brak,

? Uruchomienie środków pożyczek:    do 30 czerwca 2015 r.,

? Spłaty ostatniej pożyczki:    do 31 grudnia 2020 r.

Jakie organizacje będą mogły ubiegać się o kredyty

Podmiot ubiegający się o pożyczkę będzie musiał posiadać odpowiednią formę prawną.?Jaką?

Po pierwsze, spółdzielni pracy, po drugie, spółdzielni inwalidów i niewidomych i po trzecie, organizacji pozarządowej lub podmiotu wymienionego w art. 3 ust. 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o pożytku publicznym i wolontariacie (DzU z 29 maja 2003 r. ze zm.). W tym ostatnim przypadku chodzi o trzy rodzaje podmiotów: 1 – osoby prawne lub jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku państwa do innych Kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego; 2 – spółdzielnie socjalne i 3 – spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (DzU nr 127, poz. 857, ze zm.), które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. Podmiot ekonomii społecznej aplikujący o pożyczkę będzie musiał udokumentować prowadzenie działalności gospodarczej – zgodnie z art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (DzU z 2004 nr 173 poz. 1807) – przez co najmniej 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o pożyczkę.