Innowacje zamiast imitacji

Bruksela ogłosiła koniec negocjacji umów z Polską i Grecją w piątek, 23 maja, w ostatnim możliwym terminie przed niedzielnymi wyborami do Parlamentu Europejskiego. Data nie jest przypadkowa. Zniechęconemu do Unii wyborcy pokazano pozytywną wizję dotyczącą Polski, czyli największego beneficjenta unijnej polityki spójności, oraz Grecji, którą unijna pomoc ma pchnąć na tory wzrostu gospodarczego. Wcześniej KE zaakceptowała umowy partnerstwa z Niemcami i Danią.

Pomoc na 10 lat

– Przyjęliśmy ważny strategiczny plan inwestycyjny, który wprowadza Polskę na drogę wzrostu gospodarczego i zatrudnienia na najbliższe dziesięć lat – powiedział Johannes Hahn, komisarz polityki regionalnej. Hahn nie szczędził Polsce pochwał za dotychczasowe wykorzystanie unijnych funduszy. Według niego unijne finansowanie zapewniło Polsce nieprzerwany wzrost gospodarczy, którego nie podważył nawet europejski kryzys. Hahn podliczył, że w ciągu dziesięciu lat członkostwa unijne fundusze pomogły stworzyć 43 tysiące nowych miejsc, zapewniły lepszy transport miejski dla 3,2 mln osób, czystą wodę dla setek tysięcy Polaków, wybudowanie lub zmodernizowanie 6 tys. kilometrów dróg.

W okresie 2014–2020 dostaniemy kolejne 82,5 mld euro na zbliżenie polskich regionów do  unijnych obszarów bardziej rozwiniętych.

Komisarz Hahn podkreślał, jak ważne będzie finansowanie nowych priorytetów, takich jak badania i innowacje, internetowe łącza szerokopasmowe, małe i średnie przedsiębiorstwa. Faktycznie to transport pozostanie głównym celem unijnego finansowania – pójdzie na to aż 23,8 mld euro. Jednak w porównaniu z okresem 2007–2014 znacznie, bo o 80 proc., wzrośnie finansowanie kolei – do poziomu 10,2 mld euro. Kolejne duże sumy mają sfinansować badania naukowe i innowacyjną gospodarkę, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz gospodarkę niskoemisyjną, czyli prawdziwe priorytety UE.

Młodzi, kobiety, kształcenie

KE podkreśla, że Polska musi przestawić swoją gospodarkę z imitacji na innowację. To wymaga biznesowego podejścia do osiągnięć naukowych i umiejętności ich urynkowienia oraz zbliżenia ośrodków naukowych do biznesu. Promowanie gospodarki niskoemisyjnej oznacza zmniejszenie zużycia energii, wzrost efektywności energetycznej oraz rozwój źródeł odnawialnych. W zakresie ochrony środowiska szczególną uwagę Polska musi zwrócić na gospodarkę wodną oraz zarządzanie odpadami.

W ramach polityki spójności Polska dostanie 13 mld euro z Europejskiego Funduszu Społecznego. W trakcie negocjacji unijnego budżetu na lata 2014–2020 rząd nie był wielkim zwolennikiem zwiększania akurat tej pozycji w polityce spójności, uznając, że lepiej dostać pieniądze na inwestycje materialne niż na szkolenia, EFS był jednak zawsze ważny dla KE, a w szczególności jego szefa Jose Barroso, który uważa, że szkolenia przyczyniają się do wzrostu zatrudnienia.

Polska będzie największym beneficjentem EFS – dostanie 13 mld euro. Jak tłumaczył Laszlo Andor, unijny komisarz zatrudnienia i polityki społecznej, pieniądze mają przyczynić się do wzrostu zatrudnienia i wydajności. EFS ma finansować modernizację systemu kształcenia zgodnie z potrzebami rynku pracy, dostęp do dobrej jakości placówek opieki nad dziećmi i edukacji przedszkolnej, co ma umożliwić kobietom powrót na rynek pracy. Z EFS będzie można również finansować walkę z wykluczeniem społecznym, ubóstwem i dyskryminacją oraz poprawić działalność administracji publicznej.

Umowa partnerstwa jest dokumentem opisującym ramy wydawania unijnych funduszy. Każdy kraj musiał ją przygotować, po akceptacji Komisji Europejskiej staje się ona podstawą do przygotowania programów operacyjnych opisujących, kto i na jakie inwestycje wydaje jakie kwoty. Programy operacyjne Polska musi przesłać do Brukseli w ciągu trzech miesięcy od przyjęcia umowy partnerstwa, a KE będzie miała sześć miesięcy na ich zaakceptowanie, zatem najpóźniej za dziewięć miesięcy ruszy wydawanie nowych unijnych funduszy.

Polska dostanie w latach 2014–2020 z UE 119,5 mld euro, z tego polityka spójności pochłonie 82,5 mld euro, a rolnictwo – 32,1 mld euro.

Anna Słojewska ?z Brukseli

Unijne pomysły na Rosję inne niż nasz

W najbliższą środę, 28 maja, Komisja Europejska przedstawi swoją propozycję zmniejszenia zależności energetycznej od Rosji. ?W dokumencie, którego projekt ujawnił Bogusław Sonik, eurodeputowany PO, zgodnie z oczekiwaniami nie znalazł się polski pomysł wspólnych zakupów gazu. KE wspomina ogólnie, że może zastanowić się nad mechanizmem, w którym unijna agencja autoryzowałaby kontrakty zakupu gazu, ale nie ustalała jednej wspólnej ceny, jak chciałaby Polska. Agencja ta potwierdzałaby tylko, że dany kontrakt nie zaburza bezpieczeństwa dostaw gazu do UE. KE obiecuje jednak odnieść się w przyszłości do pomysłu wspólnych zakupów gazu przez grupę państw. Taki model musiałby być zgodny z unijnymi regułami konkurencji.