Rekomendacje filmowe: Iran, Watykan i Trójmiasto końca lat 80.

„Moje ulubione ciasto”

Reż.: Maryam Moghaddam, Behtash Sanaeeha. Wyk.: Lily Farhadpour, Esmail Mehrabi.

Bohaterka filmu, siedemdziesięcioletnia, korpulentna kobieta od lat żyje sama. Jej mąż umarł, dzieci wyjechały za granicę. A Mahin tęskni za drugim człowiekiem, z którym mogłaby dzielić codzienność. W barze, gdzie chodzi na darmowe obiady dla seniorów, dostrzega starszego mężczyznę, taksówkarza. Zamawia kurs jego taksówką, zaprasza go do domu.  Akcja filmu toczy się w ciągu jednej nocy, gdy para obcych ludzi zbliża się do siebie i zaczyna wierzyć, że nie wszystko jeszcze w życiu się dla nich skończyło. 

Ale „Moje ulubione ciasto” tylko z perspektywy zachodniego widza wydaje się anegdotą o ludziach, którzy w ciągu jednej nocy próbują pokonać swoją samotność, a także o losie, który potrafi płatać okrutne figle. Dla Irańczyków ten film jest niemal manifestem. Bo Maryam Moghaddam i Behtash Sanaeeh opowiadają o sile kobiety, walczącej o prawo do szczęścia, swoją wolność i niezależność. Co więcej, jest na ekranie bez hidżabu, pije alkohol, tańczy. Jest tam również codzienna atmosfera Iranu. Czujemy ją choćby wtedy, gdy sąsiadka, która słysząc męski głos dochodzący z mieszkania Mahin puka do drzwi, niemal jak obyczajowa kontrola. 

Czytaj więcej

Film

EnergaCAMERIMAGE 2024: Jakie filmy będzie oceniać jurorka Cate Blanchett?

O Złotą Żabę toruńskiego festiwalu będą walczyli operatorzy dwunastu filmów: od wielkich blockbus...

Film miał premierę na festiwalu w Berlinie, zdobył tam nagrodę Fipresci i Nagrodę Ekumeniczną, jednak Maryam Moghaddam i Behtasha Sanaeehy w stolicy Niemiec nie było. Dostali oni od irańskich władz zakaz wyjazdu z kraju, dziś trwa ich sądowy proces. Ale w wydanym przez filmowców oświadczeniu można przeczytać: „Mamy nadzieję, że nadejdzie dzień, w którym będziemy mogli pokazać ten film w naszym kraju i że ten dzień nie jest zbyt odległy”. 

„Imago”

Reż.: Olga Chajdas. Wyk.: Lena Góra, Bogusława Schubert, Mateusz Więcławek.

W 2023 roku „Imago” zostało na festiwalu w Gdyni nagrodzone Srebrnymi Lwami. Odtwórczyni głównej roli Lena Góra dostała tam nagrodę dla najlepszej aktorki, była też nominowana do Polskiej Nagrody Filmowej. A jednak film Olgi Chajdas przez blisko półtora roku nie mógł znaleźć dystrybutora. Dobrze, że wreszcie mogą go obejrzeć polscy widzowie. 

„Imago” jest postpunkowym dramatem o młodej kobiecie, która w ponurej rzeczywistości późnego PRL-u i na początku transformacji usiłuje wykrzyczeć swoją potrzebę wolności. 

Akcja „Imago” toczy się w Trójmieście, w czasach zmiany ustrojowej, w latach 1987-1989. Ela jest najmłodszym z dziewięciorga dzieci w dość skromnej rodzinie. Ma artystyczną duszę, nie daje sobie rady z życiem. Szuka siebie. Trafia do psychiatryka, choć tak naprawdę nie jest chora. Raczej inna. Zbuntowana. Pali jointy, medytuje. Chce żyć po swojemu. Dobrze czuje się z muzykami, którzy chcą swój bunt wykrzyczeć ze sceny. Śpiewa, używając pseudonimu Malwina. Gdy zachodzi w ciążę, musi uporać się z najtrudniejszą sytuacją w jej życiu. Wziąć na siebie odpowiedzialność za małego człowieka. Jaką będzie matką? 

W „Imago” jest jednak jeszcze „wartość dodana” – obraz Trójmiejskiej Sceny Alternatywnej końca lat 80. Ważną w tym filmie artystyczną partnerką Chajdas jest Lena Góra. Nie tylko dlatego, że to historia jej matki, a ona sama jest współautorką scenariusza. Góra bardzo przekonująco zagrała Elę – zbuntowaną, wrażliwą, pełną niespełnień i tęsknot. A jednocześnie na swój sposób silną.

„Konklawe”

Reż.: Edward Berger. Wyk.: Ralph Fiennes, Sergio Castellito, Stanley Tucci, John Lithgow.

Film Edwarda Bergera oparty jest na bestsellerowej książce Roberta Harrisa z 2016 roku. To opowieść o machinacjach na szczytach władzy w Watykanie. Gdy umiera nagle papież-reformator, ponad stu kardynałów z całego świata zbiera się, by wybrać nowego zwierzchnika Kościoła. Obradami zarządza kardynał Lawrence (genialny Ralph Fiennes), który sam nie chce ubiegać się o papieskie honory. Głównych pretendentów jest czterech. Każdy reprezentuje inną opcję, każdy ma swoich zwolenników i przeciwników, każdy ostro walczy o poparcie. Jednak kolejne głosowania nie przynoszą rezultatu, a w czasie obrad pojawia się ktoś „nowy” – mianowany w ostatniej chwili przez papieża kardynał z Iraku. I powoli właśnie ten nieznany duchowny, jakby „z zewnątrz” całego układu, nabiera siły. Kryje wielką tajemnicę, której zdradzić recenzentowi nie wolno. Dość powiedzieć, że szacunek dla inności może być miarą człowieczeństwa. Warto czekać na zaskakującą końcówkę filmu.

Ważne też, że w „Konklawe” – filmie rozgrywającym się w świecie mocno patriarchalnym, są również kobiety. To wspaniała siostra zakonna Agnes głośno mówi to, co chciałby powiedzieć kardynałom współczesny, inteligentny katolik.

Czytaj więcej

Film

„Konklawe” powstało z myślą o wyborze nowego papieża. Pokazuje kulisy Watykanu

„Konklawe” Edwarda Bergera to mocny, polityczny film o walce o papieską władzę z wielką rolą Ralp...

W „Konklawe” Berger, autor filmu „Na Zachodzie bez zmian”, porwał się na trudny temat. Bo jak opowiedzieć na ekranie o czymś, do czego zwykły śmiertelnik nie ma dostępu? Problemem była też scenografia. Kościół z zasady nie współpracuje z filmowcami, więc ekipa „Konklawe” w filmowym miasteczku Cinecitta wybudowała Kaplicę Sykstyńską i Casa Santa Maria. Robią wrażenie chłodne wnętrza, pozamykane okna, mrok, który rozbija jedynie zimne sztuczne światło.