Ukraińska Narodowa Agencja ds. Zapobiegania Korupcji (NAPK) przedstawiła nowy rejestr skorumpowanych urzędników, których obywatele, biznes i pracodawcy powinni omijać z daleka. Strona ma wygodny interfejs, który pozwala szybko znaleźć skorumpowanych urzędników według nazwiska, rodzaju aktu korupcyjnego lub miejsca popełnienia przestępstwa/wykroczenia, wylicza agencja Unian.
Według Aleksandra Nowikowa szefa NAPK ponad 59 procent Ukraińców uważa, że jawność danych o skorumpowanych urzędnikach jest jednym z głównych środków zapobiegania korupcji; przed aktualizacją Rejestr skorumpowanych urzędników był narzędziem mało przydatnym. Trudno było tam kogokolwiek znaleźć, nie mówiąc o szczegółach popełnionego przestępstwa.
„Dziś przedstawiamy nowy rejestr. Teraz można zobaczyć, ile osób zostało pociągniętych do odpowiedzialności za korupcję. W tym ilu z kodeksu karnego; ilu z administracyjnego, a ilu podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej. Daliśmy też możliwość wygodnego wyszukiwania i teraz według nazwiska osoby, według rodzaju popełnionego przestępstwa, każdy może przeanalizować dane dotyczące tych, którzy popełnili przestępstwa korupcyjne" - powiedział Nowikow podczas prezentacji nowej strony.
Dodał, że nowy rejestr pozwala na „wygodną pracę z danymi" i ma stworzoną interaktywną mapę wykroczeń. „Teraz można zobaczyć liczbę osób, która popełniła przestępstwa korupcyjne w dowolnym obszarze, z podziałem na poszczególne kategorie" - podkreślił Nowikow. Zaznaczył również, że wszyscy uczestnicy zamówień publicznych będą mogli sprawdzić, czy w Rejestrze urzędników skorumpowanych znajdują się urzędnicy lub osoby prawne, z którymi zamierzają prowadzić interesy.
„Jest to ważne, ponieważ dostępność takich danych jest podstawą nieuczestniczenia w zamówieniach" - podkreślił Nowikow.
Nowy sposób prezentacji korupcji na Ukrainie to pokłosie długiej walki o upublicznianie takich danych. Niechlubne miejsce zajmują w niej ukraińskie elity w tym Trybunał Konstytucyjny. To on 27 października 2020 r na wniosek 47 deputowanych Rady Najwyższej (parlament) podjął decyzję, w której uchylił art. 366-1 kk, który przewiduje odpowiedzialność za fałszywe oświadczenie majątkowe. Sędziowie Trybunału uznali również przepisy ustaw o sprawdzaniu e-oświadczeń urzędników za niezgodne z konstytucją i znieśli uprawnienia Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji do sprawdzania oświadczeń i identyfikowania konfliktów interesów. W ten sposób sędziowie bronili nie tylko szemranych interesów ukraińskich elit, ale też swojego własnego status quo.
Prezydent Wołodymyr Zełenski 25 listopada 2020 r zwrócił się do Komisji Weneckiej o ocenę sytuacji konstytucyjnej spowodowanej orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Komisja skrytykowała wspomnianą decyzję Trybunału Konstytucyjnego i zaleciła utrzymanie systemu elektronicznego oświadczeń majątkowych urzędników. Komisja przygotowała sześć propozycji dla Rady Najwyższej w celu rozwiązania kryzysu, w szczególności zaproponowała zapewnienie gwarancji ochrony sędziów przed ewentualnymi nadużyciami ze strony NAPK.
Komisja Wenecka przygotowała również 10 zaleceń dotyczących zmiany ustawy o Sądzie Konstytucyjnym Ukrainy. Między innymi zaproponowano utworzenie organu dokonującego wyboru sędziów z udziałem międzynarodowych ekspertów i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. 15 grudnia Rada Najwyższa przyjęła ustawę o odnowieniu kompetencji Agencji Antykorupcyjnej. Był to jeden z głównych warunków MFW do wznowienia pomocy finansowej dla Kijowa.
