Innowacje w stabilnym wzroście

O ponad 10 proc. wzrosły w 2011 r. łączne nakłady 71 firm uwzględnionych w naszym rankingu innowacyjności. Wszystkie razem wydały na badania i rozwój (B+R) 824 mln zł, czyli przeciętnie po 11 mln zł każda. Choć globalna gospodarka tkwi w stagnacji, a przyszłość jest niewiadomą, tych podmiotów nie odstrasza to od inwestycji w nowoczesne produkty i usługi.

Tyle ogólnej statystyki. Bardziej szczegółowe studia nad liczbami wskazują, że tak całkiem różowo nie jest. Chociaż 44 firmy w zestawieniu zwiększyły w 2011 r. swoje wydatki na B+R, to jednak 25 z nich czyli 35 proc. musiało te wydatki obniżyć. W przypadku niektórych redukcja była ogromna.

Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Pol-Aqua w 2011 r. wydało na B+R tylko 412 tys. zł, podczas gdy rok wcześniej 8,7 mln zł. Spółkę trapiły w ubiegłym i bieżącym roku te same problemy co całą polską branżę budowlaną. Pol-Aqua nie odczuła tak silnie komercyjnego fiaska budowy dróg i autostrad, niemniej od kilku kwartałów z trudem radzi sobie z wypracowaniem rentowności na poziomie operacyjnym. W ubiegłym roku na dodatek jej przychody spadły aż o 40 proc. Skoncentrowana na poprawie wyników finansowych mniej uwagi poświęca działalności B+R, chociaż w poprzednich latach finansowała ją tyleż z własnych środków, ile z unijnych dotacji (przed i po akcesie Polski do Unii Europejskiej).

Średnio redukcja wydatków na badania i rozwój w grupie podmiotów, które były do tego zmuszone, wyniosła jednak 31 proc. Pol-Aqua jest więc przykładem skrajnym.

Nieco mniej, ale również dużo, bo o 70 proc. zredukował wydatki na B+R producent krzeseł i mebli biurowych Profim z Turka. W tym wypadku mowa o zmniejszeniu wydatków aż o 19 mln zł. W 2010 r. Profim był jedną z więcej łożących na badania firm w naszym zestawieniu. O 55 proc. zredukował swoje wydatki producent zbiorników na gaz Chemet. W tym wypadku mowa jednak o skromnych nakładach poniżej 1 mln zł. Warto jeszcze wskazać spadek wydatków Damela, który w ubiegłym roku był druga firmą w rankingu innowacyjności, m.in. dzięki najlepszemu stosunkowi wydatków na B+R (15,5 mln zł) do wydatków (86 mln zł). W 2011 r. przychody wzrosły w imponujący sposób o 40 proc. I... o taki sam odsetek spadły wydatki na badania i rozwój. Prawdopodbnie spółka zrealizowała po prostu swoje cele biznesowe. Przecież wydatki na badania nie są celem samym w sobie, ale posłużyć poprawie sytuacji konkurencyjnej przedsiębiorstwa.

Na przeciwległym biegunie znalazł się Integer, znany przede wszystkim jako alternatywny operator pocztowy pod marką InPost, którego wydatki na B+R w 2011 r. wzrosły o 1628 proc. Z tym że ze skromnej sumy 17 tys. zł do równie nieimponującej na tle całego zestawienia sumy 269 tys. zł.

Wart wzmianki wydaje się wzrost o 692 proc., do 2,5 mln zł, wydatków na badania firmy z Piastowa – producenta akumulatorów ZAP Sznajder Batterien. Spółka inwestuje we własne technologie budowy podzespołów samochodowych.

Nieco mniej, bo o 434 proc., wzrosły wydatki na B+R drugiego w całym zestawieniu Mo-Bruku, który inwestuje w technologii przerobu na paliwa i materiały budowlane z odpadów komunalnych i przemysłowych. W przypadku tej firma wydatki na B+R wyniosły w 2011 r. prawie 21 mln zł.

Jeszcze okazalej wygląda sytuacja w przypadku śląskiego Izostalu. Jego wydatki na badania i rozwój wyniosły 28 mln zł, a wzrost rok do roku 1066 proc. Spółka jest potentatem na rynku rur do transportu gazu i materiałów ropopochodnych, co wymaga zaawansowanych technologii produkcji powłok antykorozyjnych. Podniesienie jakości produkcji przekłada się wprost na sprzedaż eksportową (1020 proc. w obrotach Izostalu). Na zagranicznych rynkach (dla Izostalu kluczowy jest niemiecki) nie ma bowiem czego szukać z tanimi produktami o niskiej jakości.

Chociaż mniej firm w 2011 r. zmniejszało wydatki na badania i rozwój, to jednak więcej redukowało zatrudnienie w swoich pionach B+R. Do takiej konieczności przyznały się 32 firmy w rankingu, co stanowiło aż 55 proc. wszystkich (bo nie wszystkie utrzymują swoje działy badawczo-rozwojowe).

To wskazuje na poszukiwanie jak najlepszej ekonomiki we wdrażaniu innowacji.