Czy sojusz ze Stanami Zjednoczonymi może dać dziś Polsce realne bezpieczeństwo? Bartłomiej Radziejewski, prezes think tanku Nowa Konfederacja, w rozmowie z Michałem Płocińskim podkreśla, że choć Polska pozostaje protektoratem Stanów Zjednoczonych, musi zrozumieć, że żadna obietnica nie zwolni nas z konieczności budowania własnej siły. To mocne ostrzeżenie dla rządzących: nie możemy opierać swojej przyszłości wyłącznie na amerykańskich obietnicach. Potrzebna jest realistyczna strategia bezpieczeństwa i konsekwentne budowanie własnej siły – zarówno militarnej, jak i politycznej – opowiada ekspert.
Polskie interesy w USA cierpią przez brak współpracy na linii rząd–prezydent
Jak oceniać wizytę Karola Nawrockiego w Białym Domu? Zdaniem Radziejewskiego „wycisnął chyba maksimum, które prezydent, z jego umocowaniem w polskim systemie władzy, mógł wycisnąć. Uzyskał bardzo ważną deklarację Donalda Trumpa, przede wszystkim dotyczącą niezmniejszania, a nawet możliwości zwiększenia amerykańskiej obecności wojskowej w Polsce”. Radziejewski przypomina jednak, że polski prezydent nie ma realnej sprawczości, by przełożyć słowa na decyzje operacyjne.
Czytaj więcej
Prezydent Karol Nawrocki uzyskał od prezydenta Donalda Trumpa ważną deklarację w kluczowej sprawi...
– Prezydent nie ma takiej mocy. W amerykańskim systemie stoi na czele całego państwa i rządu. W polskim prezydent ma władzę bardzo, bardzo ograniczoną – zauważa Radziejewski. Brak spójnej współpracy rządu z prezydentem oznacza, że wizyty zagraniczne nie przekładają się na wymierne korzyści w postaci kontraktów gospodarczych czy technologicznych.
Amerykańska obecność wojskowa w Polsce już jest redukowana
A jak ocenić wiarygodność obietnic Donalda Trumpa? – Trump słynie z tego, że sam sobie zaprzecza w krótkich odstępach czasu. Nie zdziwię się, jeżeli to nie będzie wcale dotrzymane – ostrzega ekspert. Przypomina, że obecność wojskowa USA w Polsce już wcześniej była redukowana w ramach szerszego planu ograniczania sił w Europie.
Czy zatem Polska może liczyć na lojalność sojusznika zza oceanu? Radziejewski odpowiada jednoznacznie: – Ameryka jest naszym sojusznikiem, to się nie zmieniło. Natomiast czy to jest gwarancja po wsze czasy? Absolutnie nie. Jeżeli umiemy liczyć, liczmy przede wszystkim na siebie – apeluje. Jego zdaniem kluczowe pozostaje budowanie własnej siły militarnej, ponieważ – jak zauważa – „hard power stoi znacznie wyżej niż soft power”.
Inwestujemy w wojsko. Ale właściwie po co?
Rozmówca podkreśla, że choć Polska zwiększa wydatki na obronność do 5 proc. PKB, to bez strategii jest to działanie pozorne. – Nie proc. PKB decyduje o tym, czy państwo jest zdolne do obrony, tylko określone zdolności. Tymczasem Polska jest i pozostaje krajem bez realnej strategii bezpieczeństwa narodowego – mówi Radziejewski.
Ważnym wątkiem rozmowy była również sytuacja międzynarodowa. Świat przestał być jednobiegunowy – obok USA rosną Chiny, Indie i Rosja. – To tworzy nowy, policentryczny porządek, który jest dużo bardziej niestabilny i niesie więcej turbulencji, wojen i zmian sojuszy – wyjaśnia autor „Nowego porządku globalnego”. To w takim świecie Polska musi znaleźć swoje miejsce, nie opierając całej strategii wyłącznie na jednym sojuszniku.
Ukraina w NATO byłaby ogromną korzyścią dla Polski, ale to scenariusz dziś abstrakcyjny
Radziejewski wskazuje także na kluczowe znaczenie Ukrainy. – Ukraina w NATO byłaby ogromną korzyścią dla Polski, ale to scenariusz dziś abstrakcyjny. Realne są inne gwarancje bezpieczeństwa, które mogłyby być efektywniejsze niż NATO-wskie – mówi. Polska – jego zdaniem – powinna aktywnie zabiegać o ich realizację, bo tylko w ten sposób może zabezpieczyć swoje interesy przed rosyjską ekspansją.
Na koniec ekspert przypomina, że redukcja amerykańskiej obecności wojskowej trwa już w całej Europie, niezależnie od deklaracji Trumpa. – Nie łudźmy się, że dzisiejsze słowa Donalda Trumpa będą po wsze czasy. Donald Trump rzeczywiście zaczął to wdrażać. Warto sprawdzić w Departamencie Obrony, jak naprawdę wyglądają dziś konkrety operacyjne.
