Azja będzie miała nowe giełdy

Do 2015 r. ruszyć ma handel akcjami w Birmie. Tamtejszy bank centralny, po niemal dwóch latach negocjacji, zawarł w tej sprawie porozumienie z Tokijską Giełdą Papierów Wartościowych (TSE) oraz Daiwa Securities, drugim największym japońskim domem maklerskim.

Japońskie firmy pomogą birmańskim władzom ustanowić odpowiednie regulacje dotyczące handlu akcjami i działalności domów maklerskich. Mogą też dostarczyć system transakcyjny.

Wcześniej, bo już za tydzień, pierwsza spółka zadebiutuje na giełdzie w Phnom Penh, stolicy Kambodży. Tym pionierem będą stołeczne zakłady wodociągowe Phnom Penh Water Supply Authority, które sprzedały akcje za 82,8 mld rieli (66 mln zł). Do końca br. na giełdę wejść mają jeszcze dwie prywatyzowane częściowo spółki: kambodżański telekom i operator portu w Sihanoukville.

Oficjalnie giełda w Kambodży, którą tamtejsze władze utworzyły we współpracy z Koreańską Giełdą Papierów Wartościowych (ma 45 proc. udziałów), działa już od lipca ub.r. Tyle, że dotąd nie była na niej notowana żadna spółka. Zdaniem Ina Channy'ego, prezesa największego kambodżańskiego banku Acleda, za pięć lat inwestorzy będą mogli wybierać między akcjami 10 firm.

A wszystko wskazuje na to, że zainteresowanie parkietem w Phnom Penh będzie duże. Gdy pod koniec lutego PPWSA zorganizowała pierwszą prezentację dla potencjalnych inwestorów, pojawiło się na niej około 400 osób, dwukrotnie więcej, niż przewidywano.

Zamiar inwestowania w Kambodży wyraził już także Mark Mobius, prezes towarzystwa funduszy Templeton Emerging Markets Group, uważany za guru rynków wschodzących. – Spotkałem się z ponad setką zagranicznych inwestorów, którzy przyjechali do Kambodży w związku z powstaniem giełdy. Wszyscy traktowali to poważnie. Dostrzegali potencjał tej giełdy i bardo pozytywnie oceniali perspektywy naszej gospodarki – powiedział Han Kyung Tae, dyrektor zarządzający kambodżańskiego domu maklerskiego Tong Yang Securities.

PKB Kambodży na koniec ub.r. wynosiło 13,2 mld USD (dla porównania, PKB Polski to około 532 mld USD), ale rośnie ono w szybkim tempie: w minionej dekadzie średnio o 7,7 proc. rocznie i to pomimo recesji w 2009 r. Birmańska gospodarka jest nieco większa – jej  PKB sięga 50 mld USD – ale równie dynamiczna. W ostatnich 10 latach rozwijała się średnio w tempie 9,8 proc. rocznie. W przeliczeniu na mieszkańca, w obu gospodarkach PKB jest zbliżone: wynosi 800-900 USD.

Władze w Phnom Penh liczą na to, że uruchomienie giełdy przyczyni się do upowszechnienia lokalnej waluty, riela, bo to w niej kwotowane będą akcje. Obecnie tamtejszy system finansowy jest zdominowany przez dolara: w tej walucie denominowanych jest 90 proc. depozytów i kredytów w bankach. W efekcie bank centralny ma ograniczone możliwości walki z inflacją i stabilizowania koniunktury.

Ostatnią giełdą, jaka powstała w Azji, był parkiet w graniczącym z Kambodżą Laosie, otworzony w styczniu ub.r. Obecnie notowane są na nim dwie spółki. Zdaniem części ekspertów pokazuje to, że początkowy entuzjazm wobec młodych giełd szybko się wyczerpuje. Podobna lekcja płynie z historii giełdy wietnamskiej, która została otwarta w 2000 r.

- Nowa giełda potrzebuje co najmniej dekady, aby dojrzeć, doświadczając w tym czasie boomów, krachów i nudy. Parkiet w Kambodży też musi przejść przez te fazy – wskazuje Douglas Clayton, prezes działającego w tym kraju funduszu private equity Leopard Cambodia Fund.

Ale dyrektor inwestycyjny tego funduszu Scott Lewis dodaje, że ryzyko inwestowania na młodych giełdach jest często przez inwestorów wyolbrzymiane. W przypadku Kambodży chodzi m.in. o korupcję: według Transparency International, to 24. najbardziej skorumpowany kraj na świecie.