Nowe, trudniejsze otwarcie i większe wymagania

Ranking ESG. Odpowiedzialne Zarządzanie to nowa odsłona Rankingu Odpowiedzialnych Firm, który od wielu lat jest cenionym na rynku barometrem dojrzałości odpowiedzialnego zarządzania w największych przedsiębiorstwach.

Publikacja: 26.06.2024 21:00

Nowe, trudniejsze otwarcie i większe wymagania

Foto: AdobeStock

Skoro mamy już 18 lat, to nie dziwi nikogo, że w tym roku wymagania urosły znacząco. Pomogły regulacje, a także świadomość liderów biznesu oraz presja i wiedza całego otoczenia rynku, włącznie ze środowiskiem akademickim.

Ranking powstaje w oparciu o wyniki z obszaru odpowiedzialnego i zrównoważonego zarządzania prezentowane samodzielnie przez firmy w ankiecie i poddane weryfikacji, zgodnie z przygotowaną przez nas metodologią. Co roku zawartość ankiety jest zmieniana – adekwatnie do stanu rynku i oczekiwań interesariuszy. W tym roku w przygotowaniu ankiety uczestniczyła też specjalnie powołana Rada Naukowa Rankingu ESG, w skład której weszli eksperci Climate Leadership UNEP/GRID, Akademii Leona Koźmińskiego i Forum Odpowiedzialnego Biznesu: Maria Krawczyńska-Kaczmarek, Mariusz Gołąb, Aneta Skubida, dr Katarzyna Frankowiak, Piotr Biernacki, dr inż. Agnieszka Sznyk, dr hab. Robert Sroka, Michał Purol, Marcin Milczarski, prof. Franjo Mlinaric, Piotr Kowalik.

Pobierz

XVIII Ranking ESG - Odpowiedzialne Zarządzanie

Europejskie wzorce

Ankieta nawiązuje do wytycznych raportowania w ramach Europejskich Standardów Sprawozdawczości w zakresie Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), które już obowiązują wybrane spółki działające na polskim rynku, a w perspektywie dwóch lat obejmą ponad 3000 największych spółek. Zobowiązane spółki będą jednak przeprowadzały analizę istotności i w zależności od jej wyników określały zakres sprawozdawczości oraz przygotowywały – lub nie – zaawansowane polityki, konkretne plany transformacji w danym obszarze, cele.

Ten ranking obejmuje jednak wszystkie sekcje przedstawiane w ESRS, uznaliśmy bowiem, że przedmiotem badania liderów ESG na polskim rynku jest właśnie całościowy poziom odpowiedzialnego zarządzania – chociaż w dość elementarnym zakresie jak na poziom skomplikowania standardów, z którymi spółki zmierzą się już wkrótce.

Zasady rankingu

W tegorocznej ankiecie zawarto 70 pytań o zróżnicowanym charakterze w 11 sekcjach. Dotyczą one wybranych ujawnień ogólnych o charakterze strategicznym (ESRS-1, ESRS-2), wybranych ujawnień w zakresie ochrony środowiska – klimat (E1), zanieczyszczenia (E2), woda (E3), bioróżnorodność (E4), wykorzystanie surowców (E5), wybranych ujawnień w zakresie społecznym – pracownicy spółki (S1), pracownicy w łańcuchu wartości (S2), lokalna społeczność (S3), klienci i użytkownicy (S4), oraz wybranych ujawnień w zakresie ładu korporacyjnego (G1). W każdej sekcji znajduje się 6 pytań, tylko sekcja pierwsza zawiera 10 pytań, obejmując dwa wstępne rozdziały z ESRS.

Podkreślamy, że są to tylko wybrane zagadnienia i wskaźniki z poszczególnych kategorii; spółki, które zostaną objęte obowiązkiem raportowania w zgodzie z ESRS, będą musiały ujawnić znacznie więcej wskaźników.

Wyzwania związane z poziomem istotności złagodziliśmy w ramach przyjętego systemu punktacji. Na podstawie już publikowanych raportów odnoszących się do ESRS analitycy rynkowi uznają, że istotne dla wszystkich spółek, niezależnie od branży i przyjmowanych modeli biznesowych, powinny być następujące sekcje: ESRS 1 i 2, E 1, E 5, S 1, S 3, G 1. Dlatego przyjęliśmy, że w tych sekcjach można dostać maksimum 10 punktów (sekcje ESRS 1 i 2 połączyliśmy – dlatego tu jest maksimum 20 punktów). Natomiast w pozostałych sekcjach, E 2, E 3, E 4, S 2, S 4, które często nie są jeszcze – niestety – priorytetowe dla wielu spółek, można uzyskać maksimum tylko 6 punktów. Wyniki rankingu potwierdzają nasze założenia, gdyż rzeczywiście większość spółek jest bardziej zaawansowana w ramach tych sekcji szczegółowych o wyższej punktacji maksymalnej.

Dodatkowo, wprowadziliśmy kategorię lidera ESG w danym obszarze E, S lub G, w tym ostatnim łącząc G1 z ESRS 1 i 2. Wyniki świadczą o zdecydowanym priorytecie wśród liderów rankingu, a mianowicie w ramach obszaru G aż 12 spółek otrzymało ex aequo maksymalną punktację. Jak zwykle też prezentujemy klasyfikacje branżowe – w ośmiu dość szeroko określonych branżach. Dla wielu firm liczy się przecież przede wszystkim pozycja w branży, a nie tylko klasyfikacja generalna.

Finanse na czele

Zdecydowanie najwyższy poziom przygotowania do zarządzania zgodnie z wytycznymi ESG jest w szeroko rozumianej branży finansowej. To nie dziwi, gdyż regulacje wyznaczyły właśnie tej branży specjalną rolę – szczegółowego monitorowania, ewaluowania wskaźników odpowiedzialnego i zrównoważonego zarządzania podmiotów ze wszystkich innych branż. Koszt finansowania ich rozwoju, decydujący przecież o budowaniu przewagi konkurencyjnej, będzie w coraz większym stopniu zależny od poziomu dojrzałości w zakresie ESG. Dlatego branża finansowa „wychodzi przed szereg”.

Ranking może być przydatnym narzędziem dla wszystkich dużych przedsiębiorstw w Polsce w ramach przygotowywania się do obowiązkowej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i jednocześnie do lepszej współpracy z bankami. Z tej formy edukacji corocznie korzystało ok. 150 największych spółek, niektóre wyłącznie dla własnych potrzeb, nie zgadzając się na publikację ich wyników w rankingu. W tym roku tych spółek było nieco mniej, niewiele ponad 100, a do publikacji przyjęliśmy 62 podmioty.

Około 30 spółek systematycznie, od wielu lat, uczestniczy w publikacji rankingu, zwykle znajdując się w czołówce – i w tym roku jest podobnie. Niezależnie od niewielkich zmian w punktacji i rotacji swoich pozycji w tym zestawieniu, są to podmioty najlepiej przygotowane do wielkiej transformacji ESG, która już wkrótce będzie codzienną rzeczywistością dla ponad 3000 spółek w Polsce. Niestety, zdecydowana większość tych podmiotów nie jest na to przygotowana.

Partnerami merytorycznymi „Rankingu ESG. Odpowiedzialne zarządzanie 2024” są Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Centrum UNEP/GRID Warszawa. Partnerem medialnym jest „Rzeczpospolita”. Partnerem odpowiedzialnym za przegląd odpowiedzi jest Deloitte. Całość jest koordynowana przez Kozminski Business Hub Akademii Leona Koźmińskiego.

Oto start-upy pozytywnego wpływu 2024

Od kilku lat rozwija się w Polsce szczególna część ekosystemu start-upowego, a mianowicie start-upy pozytywnego wpływu.

Korzyści płynące z rozwoju start-upów pozytywnego wpływu dostrzegają właśnie liderzy rankingu ESG, poszukujący radykalnie innowacyjnych rozwiązań wspierających swoje strategie odpowiedzialnego zarządzania, inwestorzy nakierowani na maksymalizację pozytywnego wpływu, konsumenci korzystający z produktów i usług umożliwiających zmianę w codziennych wyborach. Dzięki innowacyjności, pasji i zaangażowaniu, start-upy pozytywnego wpływu podejmują najbardziej istotne wyzwania dotyczące zrównoważonej przyszłości. Bardzo często tworzą partnerstwa z liderami rankingu ESG.

W tym roku publikujemy szóstą edycję raportu „Startupy Pozytywnego Wpływu 2024”, który zwykle spotyka się z zainteresowaniem nie tylko polskiego ekosystemu start-upowego, ale także wszystkich osób i organizacji działających w nurcie ESG, zrównoważonego zarządzania oraz innowacji społecznych. Raporty są przygotowywane w ramach Kozminski Business Hub pod kierunkiem profesora Bolesława Roka i Mirelli Panek-Owsiańskiej z pomocnym udziałem słuchaczy corocznych edycji studiów podyplomowych na Akademii Leona Koźmińskiego „Perspektywa ESG. Odpowiedzialne i zrównoważone zarządzanie”. Do wypowiedzi w tegorocznym raporcie „SPW” zaprosiliśmy founderki i founderów start-upów impaktowych, osoby zajmujące się inwestycjami, mentoringiem i doradztwem, związane z inkubatorami oraz przedstawicielki i przedstawicieli największych firm, które od lat współpracują ze start-upami pozytywnego wpływu. 

W tych analizach wspiera nas specjalnie powołany Panel Pozytywnych Postaci – czyli 16 osób aktywnych w tym środowisku, liderek i liderów opinii. Są to: Adrian Migoń, Agnieszka Oleksyn-Wajda, Anna Węgrzynowicz, Berenika Pel, Julia Koczanowicz-Chondzyńska, Justyna Markowicz, Mikołaj Szyc, Klementyna Sęga, Maciej Otrębski, Magda Andrejczuk, Michał Miszułowicz, Monika Kulik, Piotr Boulange, Przemek Pohrybieniuk oraz oczywiście Bolesław Rok i Mirella Panek-Owsiańska.

Ważnym uzupełnieniem raportu, szczególnie docenianym przez polski ekosystem start-upowy, jest Baza Startupów Pozytywnego Wpływu, corocznie aktualizowana i poszerzana. W tym roku w bazie opisaliśmy niemal 750 najciekawszych – naszym zdaniem – start-upów pozytywnego wpływu z polskiego rynku, często aktywnych także poza granicami.

Analizując działalność tych podmiotów w ostatnim roku, Panel Pozytywnych Postaci zdecydował o składzie tegorocznej Listy Startupów Pozytywnego Wpływu 2024. Wyróżniliśmy 24 start-upy, które wzbogacą listę już wcześniej wyróżnionych ponad 130 start-upów pozytywnego wpływu, z wielką pasją rozwijanych przez founderki i founderów. Warto dodać, że wypracowana tu koncepcja start-upu pozytywnego wpływu wykracza poza klasyczne definicje start-upu. Wszystkie wymienione tu inicjatywy w istotnym stopniu wspierają proces realizacji Strategii Zrównoważonej Transformacji Akademii Leona Koźmińskiego.

- Jarosław Horodecki, analityk

- prof. Bolesław Rok, Akademia Leona Koźmińskiego

Komentarz eksperta:
Maria Andrzejewska, dyrektor generalna, UNEP/GRID-Warszawa

Ochrona klimatu to nie tylko ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, ale również zamykanie obiegu surowców oraz ochrona bioróżnorodności. Firmy raportujące lub przystępujące do raportowania zrównoważonego rozwoju zgodnie z CSRD mają możliwość wykazania swojego zaangażowania w kompleksowe przeciwdziałanie kryzysowi planetarnemu.
Analizując najnowsze raporty, których coraz więcej pojawia się na rynku, nietrudno zauważyć, że biznes skupia się na obszarze E1 w standardzie ESRS, przy czym dominują informacje związane z liczeniem i ograniczaniem emisji CO2. To istotne, ale ochrona klimatu to coś więcej niż tylko emisje.
Niestety, niewiele firm dostrzega wagę tej części standardu, która dotyczy bioróżnorodności i ekosystemów (ESRS E4), a przecież silna bioróżnorodność jest kluczowa dla osiągnięcia stabilności klimatu. Polityka neutralności klimatycznej musi iść w parze ze strategią ochrony bioróżnorodności, a więc ochroną gatunków, zachowaniem naturalnych siedlisk czy renaturyzacją terenów zdegradowanych.
Równie ważne jest wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej (standard ESRS E5), promującej zamykanie obiegu surowców, minimalizację odpadów i maksymalne wykorzystanie zasobów. To ona właśnie sprzyja ograniczeniu eksploatacji planety, zmniejszając presję na naturalne zasoby i redukując emisje związane z wydobyciem i przetwarzaniem surowców. Takie praktyki, jak ponowne użycie materiałów oraz projektowanie produktów z myślą o długowieczności, są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju.
Czas najwyższy, aby biznes przyjął holistyczne podejście do ochrony planety, łącząc ograniczenie emisji z ochroną bioróżnorodności i wdrażaniem gospodarki cyrkularnej. Tylko takie podejście zapewni trwałe i skuteczne przeciwdziałanie kryzysowi planetarnemu. Tak więc każda duża firma powinna mieć nie tylko politykę neutralności klimatycznej, ale również strategię bioróżnorodności oraz plan wdrażania zasad gospodarki cyrkularnej.
Firmy biorące udział w rankingu ESG, które chcą być liderami odpowiedzialnego zarządzania, muszą wyjść poza standardowe działania ograniczające emisje i przyjąć kompleksowe podejście. To warunek, abyśmy mogli ze spokojem patrzeć w przyszłość.

Skoro mamy już 18 lat, to nie dziwi nikogo, że w tym roku wymagania urosły znacząco. Pomogły regulacje, a także świadomość liderów biznesu oraz presja i wiedza całego otoczenia rynku, włącznie ze środowiskiem akademickim.

Ranking powstaje w oparciu o wyniki z obszaru odpowiedzialnego i zrównoważonego zarządzania prezentowane samodzielnie przez firmy w ankiecie i poddane weryfikacji, zgodnie z przygotowaną przez nas metodologią. Co roku zawartość ankiety jest zmieniana – adekwatnie do stanu rynku i oczekiwań interesariuszy. W tym roku w przygotowaniu ankiety uczestniczyła też specjalnie powołana Rada Naukowa Rankingu ESG, w skład której weszli eksperci Climate Leadership UNEP/GRID, Akademii Leona Koźmińskiego i Forum Odpowiedzialnego Biznesu: Maria Krawczyńska-Kaczmarek, Mariusz Gołąb, Aneta Skubida, dr Katarzyna Frankowiak, Piotr Biernacki, dr inż. Agnieszka Sznyk, dr hab. Robert Sroka, Michał Purol, Marcin Milczarski, prof. Franjo Mlinaric, Piotr Kowalik.

Pozostało 91% artykułu
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Biznes
Firmy przygniatane podatkami. Miniony rok okazał się szczególnie dotkliwy
Biznes
Orlen i KGHM złożyły do prokuratury po kilka zawiadomień
Biznes
Biznes zbuduje cyfrową tarczę. Ale czy jest na to gotowy?
Biznes
Rekordowa rosyjska łapówka. Hakerzy opłacali śledczego bitcoinami