Kaucja dosięgnie małpek. System się wykluwa

System kaucyjny obejmie butelki szklane, plastikowe i puszki aluminiowe – Jacek Ozdoba, wiceminister klimatu i środowiska, zdradził właśnie kilka kluczowych szczegółów rodzącego się w bólach modelu. Specjalną uwagę minister poświęcił tzw. małpkom – objęcie ich systemem ma oczyścić lasy ze śmieci. Resort chce opublikować projekt ustawy już w czerwcu.

Niech znikną śmieci

– Nasza propozycja dotyczy systemu kaucyjnego, on nie jest kosztem, ale elementem związanym z opakowaniem, więc mówienie o wzroście cen jest chybione – powiedział Ozdoba na konferencji prasowej. Jednak wysokość kaucji nie jest jeszcze znana, zostanie sprecyzowana w rozporządzeniu do ustawy. Minister wyjaśnił, że resort zdecydował się uwzględnić zarówno wszystkie szklane butelki jednorazowe o pojemności do 1,5 l, jak i plastikowe butelki o pojemności do 3 l, a także puszki aluminiowe. To ma ułatwić usunięcie z przestrzeni publicznej najbardziej popularnych śmieci, czyli opakowań. – Lasy Państwowe wydają dziesiątki milionów złotych na sprzątanie lasów z małych, dzikich wysypisk, są tam najczęściej małpki, puszki, butelki po napojach – mówił Ozdoba.

Włączenie do systemu kaucyjnego szklanych jednorazowych butelek ma też zapobiec ryzyku przechodzenia producentów z butelek wielokrotnego użytku na jednorazowe. Natomiast włączenie puszek ma, zdaniem ministra, zapewnić wzrost poziomów zbierania puszek aluminiowych nawet o 10 proc., czyli ok. 400 mln szt.

– Utrzymaliśmy rozwiązanie, że sklepy o powierzchni do 100 mkw. będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie, a powyżej powierzchni 100 mkw. będą do tego zobligowane, jeśli takie produkty będą mieć na stanie. To ma na celu stworzenie jak najszerszej sieci możliwości zwrotu odpadów – powiedział Ozdoba.

Konferencja ministra przyniosła odpowiedzi na kilka palących pytań. Branża do dziś nie wiedziała, które z ponad 800 uwag zgłoszonych w konsultacjach resort zdecydował się przyjąć. Jednak gdy jedne spory się uspokoiły dzięki nowym faktom, rozgorzały kolejne, z czego największym jest prawdopodobnie bitwa o handel, a także o operatora.

Czytaj więcej

Handel

Będą kaucje na puszki i butelki. Minister zdradził szczegóły

System kaucyjny obejmie butelki szklane, plastikowe i puszki aluminiowe – zdradził właśnie minister Ozdoba.

Handel protestuje

Kluczowym ogniwem systemu będą oczywiście sklepy, które także najgłośniej oprotestowały ten projekt. W przesłanym do redakcji liście sieć Lewiatan argumentuje, że sklep „zmieni się w punkt skupu surowców”. – Sklepy nie mogą być składowiskiem śmieci – argumentuje sieć handlowa i dodaje, że sklepy o powierzchni ok. 100 mkw. są zbyt małe, by odbierać i składować butelki, bo na tej powierzchni muszą jeszcze zmieścić półki, kasę, przechowywać zapasy towarów. – My jako handel zgadzamy się tylko na objęcie kaucją opakowań PET – mówi Maciej Ptaszyński, wiceprezes Polskiej Izby Handlu. – Butelkę PET da się zgnieść. Proszę sobie wyobrazić sklepy zawalone workami z butelkami szklanymi, których nie da się zgnieść czy stłuc. Jeśli chcemy zrobić ze sklepów punkty PSZOK, to nie udawajmy, że są to sklepy – mówi Ptaszyński i dodaje, że stanowisko handlu jest jasne: obligatoryjność w systemie powinna się zaczynać od 500 mkw. powierzchni handlowej.

Dokładnie odwrotne zarzuty mają z kolei ekolodzy, których zdaniem ustawa omija wiele tysięcy najmniejszych sklepów, które są najbliżej konsumenta i sprzedają ogromną część butelek. – Pomysł wyłączenia spod obowiązku kaucyjnego wszystkich sklepów o powierzchni do 100 mkw. Zieloni oceniają jako fatalny – mówi Robert Suligowski, współprzewodniczący partii Zieloni. – To pozwala założyć wyłączenie z systemu kaucyjnego operatorów sklepów Żabka, Carrefour Express i podobnych, których łączny udział w rynku jest bardzo duży. Żabka to ponad 8 tys. placówek i ok. 12 mld zł obrotu rocznie. Carrefour to kolejnych ponad 700 placówek. Dla porównania, małe Żabki generują mniej więcej połowę obrotu dużej sieci dyskontowej Lidl – zauważa Suligowski. – Pod pozorem pomocy małym polskim sklepikarzom tworzy się kolejną lex Żabka, preferującą konkretnego operatora. Na koszt innych operatorów sieciowych większych sklepów, którzy będą zmuszeni przyjmować odpady opakowaniowe ze sklepów typu convenience – dodaje Suligowski. Zieloni argumentują, że skoro sklep ma magazyn, w którym jest w stanie zgromadzić pełne opakowania, zmieści również puste.

Kaucja i operator

Minister Ozdoba nie zdradził wysokości kaucji, wiadomo tylko, że ma być równa dla wszystkich opakowań, a klienci nie będą musieli się wykazać paragonem, by odzyskać pieniądze. Resort nie będzie także narzucał rozwiązań technicznych, np. jak ma wyglądać skup, czy butelki ma przyjmować automat czy człowiek.

Ozdoba nie ujawnił także zasad działania operatora. – Nie będzie określone ustawowo, ilu będzie operatorów. Dla mnie istotne jest to, że konsument ma mieć komfort. Nie chcemy tego precyzować, no chyba że na dalszym etapie okaże się, że biznes chce, by to było zdefiniowane ustawowo, co by mnie zdziwiło – mówił minister.