Dotychczas obowiązująca ustawa o podatku akcyzowym z 6 grudnia 2008 r. traktuje węgiel kamienny, jak każdy inny produkt akcyzowy – np. spirytus czy papierosy. W efekcie, gdyby węgiel został objęty akcyzą od 2012 r. zgodnie z wytycznymi UE, podlegałby opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jak inne towary, bez uwzględnienia jego specyfiki i tego, że jest głównym paliwem w Polsce do wytwarzania energii i ciepła.
- Przyjmujemy przyjęte rozwiązania z dużym zadowoleniem – powiedziała Joanna Strzelec – Łobodzińska, prezes Kompanii Węglowej, największej spółki w branży w UE. – W pracach nad zmianami w ustawie aktywnie uczestniczyło środowisko sektora górniczego. Prace te były podejmowane we współpracy z Ministerstwem Gospodarki. Przyjęte przez Sejm rozwiązania są korzystne zarówno dla producentów, jak i kupujących węgiel. Wypracowany został spójny i klarowny system naliczania podatku akcyzowego zgodny z Dyrektywą Energetyczną nałożoną na kraje członkowskie Unii Europejskiej - dodała.
Specjaliści szacują, że bez wprowadzenia tych regulacji, przy obowiązującej obecnie ustawie, cena jednej ton węgla mogłaby wzrosnąć od 30 do 50 złotych (w zależności od jego kaloryczności).
Problemy te od dawna sygnalizowało środowisko górnicze. Z inicjatywy Ministerstwa Gospodarki nastąpiło znaczne przyśpieszenie prac legislacyjnych, co doprowadziło do przegłosowania w Sejmie korzystnych dla społeczeństwa poprawek do ustawy, a na wiele zwolnień z akcyzy zgodził się resort finansów.
Najistotniejsze zmiany dotyczą uproszczenia zasad naliczania i odprowadzania podatku akcyzowego na węgiel kamienny. Rozszerzono katalog zwolnień od tego podatku. O ile bowiem energetyka była zwolniona z akcyzy na węgiel automatycznie, tak w przypadku ciepła czy ciepła systemowego (ciepło i ciepła woda z elektrociepłowni lub ciepłowni).
