Kopalnie nie muszą płacić

W Trybunale Konstytucyjnym odbyła się dziś rozprawa rozstrzygająca pytanie prawne, jakie w czerwcu 2009 r. zadał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w zakresie konstytucyjności przepisów definiujących pojęcie budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości

Publikacja: 13.09.2011 15:14

Kopalnie nie muszą płacić

Foto: Bloomberg

Wątpliwości prawne Sądu w Gliwicach powstały na tle sporu dotyczącego opodatkowania podatkiem od nieruchomości podziemnych wyrobisk górniczych i zlokalizowanej w nich infrastruktury prowadzonego wobec Jastrzębskiej Spółki Węglowej przez Wójta Gminy Ornontowice.

Trybunał Konstytucyjny wydał tzw. orzeczenie interpretacyjne. Z sentencji wyroku wynika, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definiujące pojęcie budowli są zgodne z Konstytucją pod warunkiem takiego ich rozumienia, że nie odnoszą się do podziemnych wyrobisk górniczych i mogą odnosić się do obiektów i urządzeń zlokalizowanych w tych wyrobiskach. Z uzasadnienia wyroku jasno wynika, że wyrobiska górnicze nie są budowlami i nie podlegają opodatkowaniu.

Trybunał potwierdził rzeczywiste, obiektywne i poważne problemy w zakresie interpretacji przepisów, których niedookreśloność zgłosił gliwicki Sąd. Zdaniem Trybunału, główną przyczyną problemów interpretacyjnych jest spiętrzenie odesłań z ustawy podatkowej (ustawy o podatkach i opłatach lokalnych) do innych ustaw w tym do ustawy Prawo budowlane i Ustawy Prawo geologiczne i Górnicze. Zdaniem Trybunału, wykładnia analizowanych przepisów prowadzi jednak do wniosku, iż opodatkowanie podziemnych wyrobisk górniczych należy uznać za niedopuszczalne. Wyrobiska górnicze nie stanowią przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości ani samodzielnie ani ze znajdującą się w nich infrastrukturą.

Zwrot użyty w sentencji wyroku, iż przepisy podatkowe „mogą odnosić się do urządzeń zlokalizowanych w wyrobiskach" Trybunał wyjaśnił w następujący sposób. Trybunał nie wypowiada się jednoznacznie w tym zakresie, pozostawiając ostateczne rozstrzygnięcie kwestii możliwości opodatkowania obiektów zlokalizowanych w wyrobiskach sądom administracyjnym. Niemniej analiza dokonana przez Trybunał w ustnym uzasadnieniu prowadzi do wniosków, iż jest to w praktyce niemożliwe. Zdaniem Trybunału, jako budowle, opodatkowaniu mogą podlegać wyłącznie obiekty wymienione w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane. Z uwagi na duże zróżnicowanie urządzeń zlokalizowanych w wyrobiskach, konieczne będzie precyzyjne przyporządkowanie tych obiektów do wymienionych w tym przepisie. Jeśli obiekty zlokalizowane w wyrobisku nie zawierają się w wyliczeniu budowli zawartym w prawie budowlanym – w tym ich nazwa nie jest zbieżna z nazwami wymienionymi w tym przepisie, nie mamy do czynienia z budowlami. W praktyce obiekty zlokalizowane w wyrobiskach nie są podobne ani ze struktury ani z nazwy do obiektów wymienionych w prawie budowlanym. Zatem nie mamy tutaj do czynienia z budowlami.

W dalszej kolejności należy zbadać, czy urządzenia zlokalizowane w wyrobisku może zostać uznane za urządzenie budowlane. Tutaj uzasadnienie Trybunału było również negatywne. Urządzenie budowlane musi, bowiem mieć powiązanie z obiektem budowlanym, a skoro wyrobisko nie jest obiektem budowlanym, przesłanka ta nie jest spełniona. Próba powiązania urządzeń zlokalizowanych w wyrobiskach z obiektami zakładu górniczego zlokalizowanymi na powierzchni ziemi, prowadziłaby do wykładni rozszerzającej, która zdaniem Trybunału jest niedopuszczalna.

W końcu uzasadnienia Trybunał podkreślił również zakaz dokonywania wykładni na niekorzyść podatnika przy równoczesnym podkreśleniu licznych mankamentów istniejących przepisów. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa wyliczyła, że spółki węglowe oraz KGHM musiałyby za ostatnie lata zapłacić gminom ok. 1,5 mld zł spornego podatku wraz z odsetkami, gdyby Trybunał uznał, że wyrobisko jest budowlą.

 

Górnicze spółki zadowolone z orzeczenia

- Mając na względzie powyższe, spodziewamy się, iż sądy wznowią zawieszone postępowania uwzględniając dzisiejsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wraz z bardzo korzystnym dla podatnika ustnym uzasadnieniem. Zaprezentowana przez Trybunał wykładnia prawa powinna pozwolić na rozwiązanie utworzonych w Kompanii Węglowej rezerw i uchylenie niezapłaconych decyzji podatkowych na łączną kwotę 500 mln zł, a także powinna pozwolić na odzyskanie wyegzekwowanego już podatku w wysokości ponad 111,3 mln zł – mówi Zbigniew Madej, rzecznik Kompanii Węglowej. – Dodatkowo, na skutek dzisiejszego wyroku Trybunału i jego ustnego uzasadnienia, powinna nastąpić zmiana interpretacji przepisów podatkowych oraz praktyki postępowania organów podatkowych wobec spółki. Powinno to spowodować,  że nie wystąpi dodatkowe roczne obciążenie Kompanii w wysokości ponad 70 mln zł z tytułu dotychczas spornego podatku od wyrobisk górniczych – dodaje Madej.

Dla porównania np. Jastrzębska Spółka węglowa w przypadku niekorzystnego dla górnictwa orzeczenia Trybunału miała utworzone rezerwy na łączną kwotę 274 mln zł.

- Mieliśmy obawy czekając na orzeczenie Trybunału konstytucyjnego w sprawie podatku od wyrobisk, ale jest ono korzystne dla branży i jeśli rozstrzygnięcia sądów administracyjnych będą szły w tym kierunku, to bardzo duży sukces - ocenia w rozmowie z "Rz" dzisiejsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego szef Jastrzębskiej Spółki Węglowej, Jarosław Zagórowski.

- Dzisiejsze rozstrzygniecie to dla JSW i całego polskiego górnictwa bardzo pozytywny sygnał. Zdajemy sobie sprawę, że jeszcze długa droga przed nami, natomiast wierzymy, że to początek korzystnych zmian na rzecz górnictwa. Sądy administracyjne i organy podatkowe powinny od tej pory kierować się orzeczeniem Trybunału. Czekamy zatem na pozytywne i sprawne zakończenie toczących się postępowań w naszych indywidualnych sprawach. ­- To pozwoli także rozwiązać rezerwy utworzone na ten podatek - tłumaczy Zagórowski

W identycznym tonie o dzisiejszym orzeczeniu wypowiadają się przedstawiciele KHW. - W naszej ocenie wyrok ten stanowi przełom w sporach toczących się wokół tej kwestii. Będzie on bowiem stanowił punkt odniesienia w przyszłych rozstrzygnięciach sporów dotyczących opodatkowania wyrobisk górniczych podatkiem od nieruchomości – czytamy w oświadczeniu wystosowanym przez spółkę.

Trybunał orzekł dziś, że podziemne wyrobiska nie są budowlami, więc nie mogą być opodatkowane jak budowle. W przeciwnym razie spółki węglowe i KGHM musiałyby oddać gminom 1,5 mld zł za ostatnie lata niepłacenia tego podatku.

Wyrobiska górnicze nie są opodatkowane podatkiem od nieruchomości, a o daninie od znajdujących się w nich urządzeń muszą rozstrzygać organy i sądy. Tak orzekł wczoraj Trybunał Konstytucyjny rozpatrując pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Chodziło o ustalenie, czy przepis art. 1a ust. 1 pkt 2 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest zgodny z art. 217 w związku z art. 84 i art. 2 konstytucji. A mianowicie, czy znajdujące się w wyrobisku górniczym urządzenia techniczne i instalacje oraz ich zespoły, służące do wydobywania węgla a będące obiektem budowlanym, są budowlą w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, i w konsekwencji mają być opodatkowane podatkiem od nieruchomości w wysokości 2 proc. ich wartości rocznie. Dla kopalni węgla kamiennego, której spór z organami podatkowymi legł u podstaw pytania prawnego, interpretacja przepisów ma wymierne skutki. W grę wchodzi ponad 8 mln zł podatku od nieruchomości za rok 2005, których żądają organy, czyli ponad dwukrotnie więcej niż zapłaciła firma.

- Grażyna Leśniak

Wątpliwości prawne Sądu w Gliwicach powstały na tle sporu dotyczącego opodatkowania podatkiem od nieruchomości podziemnych wyrobisk górniczych i zlokalizowanej w nich infrastruktury prowadzonego wobec Jastrzębskiej Spółki Węglowej przez Wójta Gminy Ornontowice.

Trybunał Konstytucyjny wydał tzw. orzeczenie interpretacyjne. Z sentencji wyroku wynika, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definiujące pojęcie budowli są zgodne z Konstytucją pod warunkiem takiego ich rozumienia, że nie odnoszą się do podziemnych wyrobisk górniczych i mogą odnosić się do obiektów i urządzeń zlokalizowanych w tych wyrobiskach. Z uzasadnienia wyroku jasno wynika, że wyrobiska górnicze nie są budowlami i nie podlegają opodatkowaniu.

Pozostało 90% artykułu
Biznes
Ministerstwo obrony wyda ponad 100 mln euro na modernizację samolotów transportowych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Biznes
CD Projekt odsłania karty. Wiemy, o czym będzie czwarty „Wiedźmin”
Biznes
Jest porozumienie płacowe w Poczcie Polskiej. Pracownicy dostaną podwyżki
Biznes
Podcast „Twój Biznes”: Rok nowego rządu – sukcesy i porażki w ocenie biznesu
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Biznes
Umowa na polsko-koreańską fabrykę amunicji rakietowej do końca lipca