Jakub Bierzyński: Trzy ważne pytania

Problemem nie są opinie, ale kłamstwa niezgodne z faktami, i mieszanie opinii z faktem. Nie tylko opinie udają fakty, ale fakty zaczynają być interpretowane jak opinie – mówi Jakub Bierzyński, socjolog i publicysta.

Publikacja: 22.07.2020 18:42

Jakub Bierzyński: Trzy ważne pytania

Foto: Rafał Guz

Jak radzić sobie z dużymi kwantyfikatorami typu „Polacy wspierają", „Polska sprzeciwia się", które już na wstępie zawierają w sobie opinię?

Perfidia takiego wyrażenia polega na tym, że to jest opinia, która udaje fakt. Mało tego, kwantyfikator zazwyczaj jest domyślny. Rozbierzmy logicznie zdanie „Polacy popierają rząd Mateusza Morawieckiego". Czy to jest zdanie logicznie fałszywe czy prawdziwe? To zdanie jest logicznie prawdziwe, bo są Polacy, którzy popierają rząd Mateusza Morawieckiego. Lecz zdanie przeciwne: „Polacy nie popierają rządu Mateusza Morawieckiego" też jest logicznie prawdziwe. Perfidia polega na tym, że w domyśle odbiorca, czytając to zdanie, dopowiada sobie „wszyscy Polacy", a nie „niektórzy Polacy" lub „są tacy Polacy, którzy..." itd. W domyśle nasz umysł od razu produkuje zdanie „wszyscy Polacy popierają rząd Mateusza Morawieckiego". I ten wielki kwantyfikator nawet nie jest potrzebny, bo on sam pojawia się w głowie odbiorcy. Tego rodzaju manipulacja to jeden z głównych mechanizmów działania pasków propagandy TVP. Takie paski  mają tę fantastyczną cechę, że są logicznie prawdziwe, natomiast ich propagandowy charakter polega na niedomówieniu.

Pozostało 89% artykułu

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Publicystyka
Wybory samorządowe to najważniejszy sprawdzian dla Trzeciej Drogi
Publicystyka
Marek Migalski: Suwerenna Polska samodzielnie do europarlamentu?
Publicystyka
Rusłan Szoszyn: Zamach pod Moskwą otwiera nowy, decydujący etap wojny
Publicystyka
Bogusław Chrabota: Donalda Tuska na 100 dni rządu łatwo krytykować, ale lepiej patrzeć w przyszłość
Publicystyka
Estera Flieger: PiS choćby i z Orbánem ściskającym Putina, byle przeciw Brukseli