Przed węglowym Bełchatowem rysuje się zielona przyszłość

Region bełchatowski przez dziesięciolecia napędzany był przez przemysł wydobywczy. Teraz w obliczu transformacji krajowej energetyki jego nowym kołem zamachowym mają być zielone inwestycje.

Publikacja: 02.06.2021 09:00

Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów zasila w surowiec elektrownię, która zaspokaja 20 proc. krajoweg

Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów zasila w surowiec elektrownię, która zaspokaja 20 proc. krajowego zapotrzebowania na energię

Foto: Bloomberg News

W najbliższych dekadach Bełchatów czekają potężne zmiany. Stopniowe wycofywanie się Polski ze spalania węgla w elektrowniach spowoduje, że transformacja dotrze także tutaj, gdzie działa największy kompleks węgla brunatnego w Europie. To będzie złożony, kosztowny i długotrwały proces. Dlatego już dziś lokalne władze i właściciel kopalni kreślą plany przeobrażenia tego regionu w potężny plac budowy nowoczesnej energetyki. Pomocne przy realizacji tych planów będą środki z unijnych funduszy.

Zależni od węgla

Polska Grupa Energetyczna, która jest właścicielem Kopalni Węgla Brunatnego i Elektrowni Bełchatów, to największy pracodawca w regionie i źródło znaczących przychodów do budżetów okolicznych gmin. Jak wynika z nowej strategii województwa łódzkiego, tylko w tym kompleksie wydobywczo-energetycznym pracuje ok. 8 tys. osób. Dodatkowe zatrudnienie na poziomie ok. 7 tys. osób gwarantują spółki zależne.

Ale to nie wszystko, bo na rzecz kompleksu pracuje również rzesza firm lokalnych i spoza regionu. W zakresie dostaw i usług w 2020 r. elektrownia i kopalnia współpracowały z ok. 800 firmami. Szacuje się, że łącznie w kompleksie Bełchatów i sektorach powiązanych zatrudnionych może być ponad 20 tys. osób.

Jednak na przestrzeni najbliższych kilkunastu lat skończy się eksploatacja tutejszych złóż. Konieczne będą nowe inwestycje i nowe perspektywy dla lokalnej społeczności. Strategia województwa wśród głównych wyzwań dla tego obszaru wymienia m.in. rozwój innowacyjnej i zdywersyfikowanej gospodarki, przyciągnięcie nowych inwestorów i stworzenie atrakcyjnych miejsc pracy. Celem jest rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym także energetyki rozproszonej i prosumenckiej. Zgodnie z polityką energetyczną państwa do 2040 r. możliwa jest też budowa w rejonie Bełchatowa elektrowni jądrowej. Za tą lokalizacją przemawia rozbudowana infrastruktura sieciowa oraz doświadczona kadra energetyczna.

Wsparciem dla regionu w procesie przechodzenia do zielonej gospodarki mają być środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). Polska może zostać największym beneficjentem tego unijnego funduszu, bo z ogólnej puli 17,5 mld euro na lata 2021–2027 może jej przypaść 3,8 mld euro, z czego woj. łódzkie może liczyć na 344 mln euro. Polski rząd chciałby, by część tych pieniędzy popłynęła właśnie do bełchatowskiego regionu i ma o to walczyć w Brukseli.

Zielona przyszłość

Konkretne inwestycje w regionie Bełchatowa zapowiedziała też PGE. Tyko w najbliższych latach planuje wydać na ten cel blisko 5 mld zł. Na czoło wysuwają się projekty dotyczące odnawialnych źródeł energii. Do końca 2030 r. na terenach pokopalnianych ma powstać kilka dużych farm fotowoltaicznych o łącznej mocy do 600 MW. PGE rozważa na tych terenach również budowę nowych farm wiatrowych. Realizacja tych zamierzeń jest jednak uzależniona od nowelizacji tzw. ustawy odległościowej, która odblokuje inwestycje w lądowe wiatraki. Jeśli zmiana prawa nastąpi jeszcze w tym roku, jest szansa na uruchomienie farm o łącznej mocy do 100 MW w ciągu najbliższych pięciu–siedmiu lat. Inwestycje OZE zostaną uzupełnione o magazyny energii o mocy do 300 MW.

Oprócz wiatraków i paneli słonecznych powstanie też instalacja termicznego przetwarzania odpadów z odzyskiem energii. Zakład zostanie wybudowany w sąsiedztwie bełchatowskiej elektrowni i będzie produkować energię elektryczną i ciepło dla mieszkańców. Wydajność instalacji sięgnie 180 tys. ton odpadów rocznie. Koszt inwestycji szacowany jest na ok. 700 mln zł.

W dalszej przyszłości obecnie eksploatowane wyrobiska kopalni zostaną zalane wodą. W efekcie powstaną najgłębsze w Polsce jeziora o łącznej powierzchni 3890 ha, wokół których powstanie infrastruktura turystyczna, dająca miejsca pracy mieszkańcom regionu.

Koncepcja rozwoju Bełchatowa wpisuje się w szerszą strategię PGE osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. W sumie tylko w ciągu najbliższej dekady koncern zbuduje instalacje słoneczne o mocy 3 GW i uruchomi 1 GW nowych mocy wiatrowych na lądzie. W planach ma też budowę pierwszych w Polsce morskich farm wiatrowych. Do 2030 r. połowa produkowanej przez PGE energii elektrycznej będzie pochodzić ze źródeł zeroemisyjnych, a do 2050 r. już 100 proc. Spółka szacuje, że całkowite nakłady inwestycyjne na transformację w ciągu najbliższej dekady wyniosą 75 mld zł.

W celu realizacji swoich planów PGE utworzy centrum technologiczne OZE na bazie spółek, które dziś stanowią wsparcie dla pracy bełchatowskiego kompleksu. Dzięki temu firmy te będą mogły przebranżowić się w kierunku realizacji projektów związanych z OZE. Pracownicy elektrowni i kopalni będą mogli natomiast skorzystać z usług Centrum Rozwoju Kompetencji, które zostanie otwarte we wrześniu tego roku w Bełchatowie. PGE podpisała już w tej sprawie list intencyjny z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego. Głównym zadaniem tego ośrodka będzie szkolenie pracowników zgodnie z zapotrzebowaniem przedsiębiorców i zmieniającego się rynku pracy w woj. łódzkim, w tym przede wszystkim w sektorze energetyki odnawialnej. Ale wykształcą się tutaj także specjaliści w zakresie automatyki, analityki, informatyki, elektrotechnologii czy biotechnologii. Prowadzone będą także zajęcia z technicznego języka angielskiego, jak również z budowy tzw. miękkich kompetencji społecznych i menedżerskich, w tym z budowania zaangażowania i motywacji zespołu.

Wojciech Dąbrowski prezes Polskiej Grupy Energetycznej

Transformacja energetyczna nierozerwalnie łączy się z transformacją regionów, w których energetyka konwencjonalna i wydobycie to najważniejsze elementy działalności gospodarczej i najważniejsi pracodawcy. Mamy szereg pomysłów na rozwój zielonych inwestycji na terenach pokopalnianych Bełchatowa. To tereny przemysłowe, które posiadają odpowiednią infrastrukturę, mają łatwy dostęp do sieci i wykwalifikowaną kadrę. Planujemy dać im nowe życie. Już teraz mamy konkretny plan na inwestycje w regionie Bełchatowa, które zrealizujemy do 2030 r., tak aby stworzyć nowe miejsca pracy jeszcze przed rozpoczęciem wyłączania poszczególnych bloków elektrowni. W grupie PGE powołaliśmy zespół do spraw sprawiedliwej transformacji i w ramach tego zespołu stworzyliśmy „Koncepcję transformacji regionu Bełchatów". W pierwszym etapie zrealizujemy projekty warte ponad 5 mld zł. Wśród nich będą trzy projekty farm wiatrowych o łącznej mocy blisko 100 MW, farmy fotowoltaiczne o mocy około 600 MW, jak również instalacja termicznego przekształcania z odzyskiem energii (ITPOE) o wydajności 180 tys. ton odpadów rocznie oraz magazyny energii o mocy do 300 MW. Planujemy również utworzenie centrum technologicznego OZE na bazie dzisiejszych spółek wsparcia, które będą się transformować w kierunku realizacji projektów odnawialnych. Jednym z projektów rządowych, które są planowane w regionie, jest budowa elektrowni jądrowej o mocy do 3 GW. Jako grupa PGE bardzo mocno popieramy tę inwestycję. Wszystkie te projekty mogą zagwarantować 15 tys. miejsc pracy, co znacząco przekracza zapotrzebowanie, gdyż zgodnie z prognozami demograficznymi do czasu wygaszenia bloków w Elektrowni Bełchatów część pracowników osiągnie wiek emerytalny. Ważnym elementem transformacji będzie także szeroki program przekwalifikowania naszych pracowników, którzy nie nabędą jeszcze praw emerytalnych. W tym celu wspólnie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego stworzyliśmy Centrum Rozwoju Kompetencji, które ruszy od września 2021 r. Przede wszystkim będziemy oferować kursy na kierunkach związanych z rozwojem nisko- i zeroemisyjnych źródeł energii. Nasi pracownicy już dzisiaj są ekspertami w swoich zawodach. Transformacja będzie jednak wymagać nabycia nowych kompetencji, co chcemy im umożliwić. Mieszkańcy regionu bełchatowskiego z dużą nadzieją patrzą w przyszłość. Wspierając proces zmian, tak potrzebnych dla polskiej energetyki oraz lokalnej społeczności, sprawimy, że Bełchatów pozostanie w sercu energetycznej mapy Polski.

W najbliższych dekadach Bełchatów czekają potężne zmiany. Stopniowe wycofywanie się Polski ze spalania węgla w elektrowniach spowoduje, że transformacja dotrze także tutaj, gdzie działa największy kompleks węgla brunatnego w Europie. To będzie złożony, kosztowny i długotrwały proces. Dlatego już dziś lokalne władze i właściciel kopalni kreślą plany przeobrażenia tego regionu w potężny plac budowy nowoczesnej energetyki. Pomocne przy realizacji tych planów będą środki z unijnych funduszy.

Pozostało 93% artykułu
Biznes
Setki tysięcy Rosjan wyjedzie na majówkę. Gdzie będzie ich najwięcej
Biznes
Giganci łączą siły. Kto wygra wyścig do recyclingu butelek i przejmie miliardy kaucji?
Biznes
Borys Budka o Orlenie: Stajnia Augiasza to nic. Facet wydawał na botoks
Biznes
Najgorzej od pięciu lat. Start-upy mają problem
Biznes
Bruksela zmniejszy rosnącą górę europejskich śmieci. PE przyjął rozporządzenie