- Jesteśmy niewielką gminą a dotujemy kilka niepublicznych przedszkoli z naszego terenu. Przedszkola te uważają, że mamy wadliwą uchwałę dotacyjną, bo zapisaliśmy, że dotacje za miesiące wakacyjne (w tym sierpień) są według liczby dzieci ale z czerwca. Poza tym mamy rozszerzone zapisy o zakresie kontroli dotacji - weryfikacji ww. dzieci. Czy jest ryzyko, że ta uchwała może zostać uznana za wadliwą?
Odpowiedzi na powyższe pytanie należy szukać w przepisach ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych oraz wypracowanym na ich podstawie orzecznictwie organów nadzoru, a także w orzecznictwie sądów administracyjnych. I tak, jeśli chodzi o podawanie liczby dzieci z miesiąca czerwca - jako podstawy naliczenia dotacji w miesiącach wakacyjnych (np. w sierpniu), to wydaje sie, że taka koncepcja jest prawnie wadliwa. Skoro w zapytaniu mowa o niepublicznych przedszkolach przytoczyć należy art.17 ust. 3 ww. ustawy, gdzie postanowiono, że niepubliczne przedszkole niebędące przedszkolem specjalnym niespełniające warunków, o których mowa w ust. 1, otrzymuje na każdego ucznia dotację z budżetu gminy w wysokości równej 75 proc. podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli. Z tym, że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takiego ucznia niepełnosprawnego przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy.
Co jednak istotne, ww. przepis nie rozróżnia przekazywania dotacji na liczbę uczniów – w różnych miesiącach danego roku kalendarzowego (dotyczy wszystkich miesięcy danego roku). Jednak ta sama ustawa, w innych regulacjach dopuszcza takie modyfikacje. Przykładowo nastąpiło to w art. 25 ust. 7 i art. 26 ust 4 tej ustawy, które przewidują regulacje w zakresie wysokości dotacji w miesiącu lipcu i sierpniu, ale tylko w odniesieniu do niesamorządowych szkół publicznych i szkół niepublicznych. Takich regulacji ustawodawca nie przewidział dla niepublicznych placówek wychowania przedszkolnego. Zbliżone założenie jest prezentowane w orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych. Tytułem przykładu można odnotować uchwałę Nr 071/p213/D/18 Kolegium RIO w Gdańsku z 26 marca 2018 r. W konkluzji jej stwierdzono zaś, że: Ustalenie wysokości dotacji w miesiącach wakacyjnych według stanu liczby uczniów z miesiąca czerwca nie znajduje podstaw w zapisach ustawowych, bowiem zgodnie z art. 16 ust. 1, art. 17 ust. 3, art. 20 ust. 1 i art. 21 ust. 3 ustawy, dotacja przysługuje na każdego ucznia objętego tą formą wychowania przedszkolnego (ujętego w ewidencji placówki), a co za tym idzie, wysokość dotacji winna być ustalana w oparciu o rzeczywistą liczbę uczniów uczęszczających do ww. form wychowania przedszkolnego w danym miesiącu.
Odrębnej oceny wymagają zapisy przewidujące rozszerzone zakresy kontrolne wobec dotacji. W tym zakresie stanowiska regionalnych izb są również w zasadzie zbieżne. Kwestionuje się tego typu zapisy, jako przekraczające upoważnienie ustawowe. Wskazuje się, że kluczowa regulacja czyli art. 38 ust. 1 ww. ustawy, nie daje takiej możliwości. Kontrola winna być rozumiana jako działanie mające na celu sprawdzenie, zestawienie zastanego stanu faktycznego ze stanem prawnym. Uprawnienie do określania trybu kontroli, to z kolei ustalenie zasad na jakich będzie się ona odbywać, sposobu postępowania, procedury przeprowadzania kontroli.
Z kolei, jak podano w uchwale nr VI/724/2018 Kolegium RIO w Rzeszowie z 20 lutego 2018 r., w obecnym stanie prawnym organ stanowiący nie posiada kompetencji do określenia w uchwale zakresu kontroli, gdyż jest on określony w art. 36 ww. ustawy. Z tej regulacji wynika np., że osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo wstępu m.in. do przedszkoli oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dokumentacji przebiegu nauczania w związku z przekazaną dotacją. Warto również przywołać najnowsze stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie zawarte w wyroku z 4 lipca 2018 r. (sygn. akt I SA/Sz 416/18). Tam zaakcentowano m.in.: „nie ma żadnych wątpliwości, iż art. 38 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych upoważniał organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego jedynie do ustalenia „trybu przeprowadzenia kontroli" nie zaś jej zakresu. Istotnie jak trafnie wskazał organ zakres kontroli jest uregulowany ustawowo. Zgodzić należy się, że zupełnie czym innym jest tryb kontroli – który oznacza sposób postępowania organów w trakcie kontroli, natomiast zupełnie czym innym zakres kontroli, który oznacza zagadnienia mogące być przedmiotem oceny w ramach tejże kontrol".
