Galeria ta należy do najbardziej rozpoznawalnych i najliczniej odwiedzanych w muzeum. Prezentuje dzieła od końca XVIII-stulecia, czyli czasów Stanisława Augusta po początek XX wieku. Reprezentowane są w niej wszystkie najważniejsze zjawiska.
W tej wielkiej panoramie polskiej sztuki znajduje się m.in. „Bitwa pod Grunwaldem” Jana Matejki, „Śmierć Ellenai” Jacka Malczewskiego, „Patrol powstańczy” Maksymiliana Gierymskiego, „W altanie” Aleksandra Gierymskiego, „Portret Leonii Blühdorn” Henryka Rodakowskiego, „Dziwny ogród” Józefa Mehoffera, „Dirce chrześcijańska” Henryka Siemiradzkiego, „Babie Lato” Józefa Chełmońskiego. „W oranżerii” Olgi Boznańskiej.
- XIX wiek to czasy, kiedy nie było państwa polskiego, skromne były możliwości edukacji na rodzimych terenach i nie było mecenatu państwowego, a pomimo to sztuka wspaniale rozkwitła, zdobywając na Zachodzie Europy najwyższe laury. Możemy z dumą podkreślać, że polska sztuka była doceniana – mówi dr hab., Agnieszka Rosales Rodriguez, kuratorka Zbiorów Sztuki Polskiej do 1914 roku.
Wielcy polscy twórcy pokazywani są w galerii w kontekście zjawisk europejskich. Można więc w niej oglądać również wybrane najlepsze dzieła sztuki europejskiej – malarstwo i rzeźbę. Są tu m.in. prace Bernarda Belotta, zwanego Canalettem, Jean-Auguste-Dominique’a Ingresa, Gustave Courbeta, Paula Signaca, Franza von Stucka, Auguste Rodina.
Początek prac modernizacyjnych w Galerii Sztuki XIX wieku zaplanowano na jesień.
- To pomysł rearanżacji galerii, bo zasadniczo pozostaniemy przy układzie przyjętym około 2012 roku, który zakłada konfrontowanie sztuki polskiej z europejską – tłumaczy Agnieszka Rosales Rodriguez.
