Europejska sława witraży Józefa Mehoffera

Niedawno zakupiony, monumentalny projekt Józefa Mehoffera dla katedry we Fryburgu można oglądać w muzeum biograficznym artysty w Krakowie.

Aktualizacja: 18.08.2019 23:37 Publikacja: 18.08.2019 23:32

Foto: Muzeum Narodowe w Krakowie

Dom Mehoffera przy Krupniczej jest oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie, które po raz pierwszy prezentuje publicznie ostatnio zakupiony karton „Św. Sebastian i św. Maurycy”, będący częścią projektu niezwykłego witrażu „Męczennicy”. Przyniósł on artyście europejską sławę.

Aby nabrać wyobrażenia o całości kompozycji, trzeba także odwiedzić gmach główny krakowskiego Muzeum Narodowego, bo tam pokazywany jest z kolei karton „Św. Katarzyna i św. Barbara”, zakupiony przed rokiem, również dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dzieło życia

„Męczennicy” to jedno z najwspanialszych dzieł witrażowych wybitnego malarza Młodej Polski Józefa Mehoffera, ucznia Matejki. Zdobył za nie złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu. Obecnie uważa się go za jedno z najbardziej znaczących osiągnięć europejskiego modernizmu z przełomu XIX i XX wieku.

A wszystko zaczęło od konkursu ogłoszonego w 1895 roku na zaprojektowanie witraży do katedry św. Mikołaja we Fryburgu w Szwajcarii. 26-letni Mehoffer zgłosił do niego projekty cyklu witraży i zwyciężył! Tak zaczęła się, trwająca 40 lat, jego praca nad dziełem życia. Projekty jego witraży, zrealizowane w latach 1895-1936, dekorują 13 okien w nawach bocznych i w prezbiterium. Mistrzowskie dzieła Mehoffera przysparzają sławy katedrze we Fryburgu. W ich wykonanie zaangażowana była firma witrażownicza Kirsch & Fleckner.

„Męczennicy”, stworzeni w 1899 roku, byli trzecim witrażem cyklu. Przedstawiają męczenników, żyjących na przełomie III i IV wieku, ofiary prześladowań w okresie panowania cesarzy Dioklecjana i Maksymiana. Świętych (Sebastiana, Maurycego, Katarzynę i Barbarę), którzy ponieśli dobrowolną śmierć po odmowie wyrzeczenia się wiary. Mehoffer w części środkowej kompozycji przedstawił ich w momencie podjęcia tej heroicznej decyzji, a w dolnej w scenach męczeństwa. Wplecione w nią bujne formy roślinne mają niespokojne dynamiczne linie, typowe dla sztuki art nouveau.

Kraków w tle

Artystyczne inspiracje Mehoffer czerpał z różnych źródeł – na przykład z obrazu Georgesa de la Toura „Św. Sebastian opatrywany przez św. Irenę”, znajdującego się w Luwrze i XVII-wiecznej rzeźby Giuseppe’a Giorgettiego z Bazyliki Św. Sebastiana w Rzymie. Wprowadził także polskie akcenty, choćby fragmenty średniowiecznych fortyfikacji Krakowa, bo więzienną wieża św. Barbary to krakowska baszta stolarzy, z przylegającym do niej Arsenałem, fragmentami murów obronnych i Plant.

Mehoffer był tytanem pracy. Malował niezliczone obrazy o treściach symbolicznych, jak „Dziwny ogród” (Muzeum Narodowe w Warszawie), portrety i autoportrety. Tworzył grafiki i zdobył uznanie jako twórca polichromii w skarbcu katedralnym na Wawelu, czy w kaplicy św. Jana Chrzciciela w kościele Mariackim.

Sława fryburskich dzieł sprawiła, że otrzymywał wiele zamówień na witraże i polichromie, m.in. dla katedry na Wawelu i w Płocku, katedry Ormiańskiej we Lwowie, dla kościołów w Opawie, Onnes w Szwajcarii, w Jutrosinie, Włocławku, Przemyślu.

Muzeum Narodowe w Krakowie ma w swoich zbiorach 16 kartonów z projektami fryburskich witraży.

Dom Mehoffera przy Krupniczej jest oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie, które po raz pierwszy prezentuje publicznie ostatnio zakupiony karton „Św. Sebastian i św. Maurycy”, będący częścią projektu niezwykłego witrażu „Męczennicy”. Przyniósł on artyście europejską sławę.

Aby nabrać wyobrażenia o całości kompozycji, trzeba także odwiedzić gmach główny krakowskiego Muzeum Narodowego, bo tam pokazywany jest z kolei karton „Św. Katarzyna i św. Barbara”, zakupiony przed rokiem, również dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce