Według RPO, jeśli uchwały nie było, należy uznać, że wszelkie czynności wyjaśniające i dyscyplinarne rzecznika i jego zastępców podjęto bez wymaganej podstawy prawnej. Wtedy należałoby też uznać, że rzecznik i jego zastępcy przekraczają uprawnienia, a ich działania to nadużycie władzy.
17 stycznia 2020 r. Rzecznik Praw Obywatelskich spytał KRS, czy taką uchwałę podjęto przed powołaniem rzecznika dyscyplinarnego Piotra Schaba w czerwcu 2018 r. przez Ministra Sprawiedliwości. Wystąpił do Szefa Biura KRS o niezwłoczne przesłanie jej kopii bądź też o informację o jej braku.
Czytaj także: RPO do KRS: pokażcie uchwałę ws. wyboru sędziego Schaba
RPO monitoruje postępowania dyscyplinarne, czynności wyjaśniające i inne czynności rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców. RPO Adam Bodnar wiele razy wyrażał zaniepokojenie wszczynaniem przez nich postępowań i stawianiem zarzutów dyscyplinarnych sędziom np. za czynności orzecznicze lub za korzystanie z wolności słowa.
RPO podkreślał, że sposób wyłaniania rzeczników dyscyplinarnych w obowiązujących przepisach skonstruowano dwuetapowo. Pierwszy obejmuje wybór przez Krajową Radę Sądownictwa. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt. 4 ustawy z 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, Rada m.in. "wybiera rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych".
