Grzegorz Rasiak: Poziom polskiej piłki się obniżył

Plus Minus: Trudno jest piłkarzowi wygasić silniki po zakończeniu kariery?

Przeprowadziłem się do Włoch, korzystałem z uroków życia nad morzem. Wybór Genui nie był przypadkowy, kluczowa była szkoła międzynarodowa dla dzieci i możliwość przyglądania się piłce nożnej w najwyższym wydaniu. Widziałem Sampdorię na żywo w 15 meczach oraz syna w jej akademii. Dałem sobie trochę czasu, żeby odpocząć. Doceniam to, że jako piłkarz miałem zajęte maksymalnie pięć godzin w ciągu dnia, a teraz doba okazuje się za krótka.

Bywa pan w ogóle w domu? Bo jak się popatrzy w mediach społecznościowych na pana, to można odnieść wrażenie, że co tydzień jest pan gdzie indziej.

Wszystko zależy od tego, jak ułoży się terminarz. Koncentruję się przede wszystkim na oglądaniu piłkarzy w Anglii i w Polsce, ale korzystając z możliwości, bywam też we Włoszech czy jak ostatnio – w Nigerii. Złotej karty w liniach lotniczych raczej nie dostanę, ale prawda jest taka, że do Anglii z Wrocławia mam krótszą drogę niż na przykład do Białegostoku. Ta moja aktywność pokazuje, że lubię to, co robię. Sprawia mi to przyjemność.

Bycie menedżerem to pana pomysł na resztę życia?

Grając w Odrze Wodzisław, w wieku 21 lat poznałem trenera Jurka Wyrobka, który jako pierwszy na mnie postawił w piłce seniorskiej, grałem regularnie w Ekstraklasie. To bardzo dobry trener i świetna osobowość. Dzięki niemu zobaczyłem, że ciśnienie w futbolu jest gigantyczne, co bardzo mocno odbiło się na jego zdrowiu. Już wtedy stwierdziłem, że jeśli miałbym pracować w piłce nożnej po zakończeniu kariery, to w innym charakterze. Lubię oglądać piłkę nożną, staram się analizować mecze, sprawdzać poszczególnych piłkarzy, oceniać ich umiejętności i potencjał. Wybór drogi menedżerskiej i skautingowej był optymalny dla mnie. Miałem również przyjemność bycia ekspertem w telewizji podczas mistrzostw świata, a to wielka satysfakcja. Wierzę, że znalazłem już kilku piłkarzy, którzy mogą pójść moją drogą i będę mógł jeździć na ich mecze do Tottenhamu, Southampton czy Watfordu. Cieszę się, widząc ich rozwój.

Franciszek Smuda mówił, że jest w stanie ocenić klasę piłkarza po tym, jak wchodzi po schodach. Pan też tak ma?

Smuda to jeden z najbardziej utytułowanych trenerów w historii polskiej piłki, wielu utalentowanych piłkarzy wprowadził do swoich zespołów. Tych szczególnie uzdolnionych ciężko przeoczyć, oni mają wyznaczoną ścieżkę od samego początku. Często oglądam mecze grup młodzieżowych w Anglii i wiem, kto ma wielki potencjał. Bena Chilwella i Harveya Barnesa widziałem w Leicester, kiedy mieli po 16 lat, obserwowałem, jak robili postępy, jak wchodzili do pierwszego zespołu. To przy mnie w Southampton i Reading dojrzewali Gareth Bale, Adam Lallana, Ryan Bertrand czy Gylfi Sigurdsson – w ich przypadku talent było widać gołym okiem. Oczywiście, talent to tylko część sukcesu, bo liczą się przede wszystkim ciężka praca, przygotowanie mentalne i wiele innych czynników.

Jakich?

Piłka nożna wymaga pracy, charakteru i inteligencji. Zdajemy sobie sprawę, że nie każdy zagra w Barcelonie, ale jeśli o niej nie marzysz, to nie trafisz do Tottenhamu, Watfordu czy Derby. W profesjonalnej piłce najlepsze kluby oceniają piłkarza pod każdym względem, np. sprawdzając go w mediach społecznościowych, bo to może wiele powiedzieć o osobowości.

Pasował pan do piłki swoich czasów?

Koncentrowałem się na treningach i meczach. Reklam i innych możliwości zarobków zawsze było sporo, ale nie korzystałem z nich. Wyjątkiem była umowa z firmą Lotto, ponieważ buty piłkarskie są narzędziem pracy. Podporządkowałem wszystko piłce nożnej i starałem się maksymalnie wykorzystać swoją karierę. Nie gra się przecież przez całe życie, a piłka ma krótką pamięć i każdy mecz powinien być dla ciebie najważniejszy, bo nigdy nie wiesz, czy nie będzie ostatnim. Piłkarze muszą mieć świadomość, że są szczęśliwcami, bo mają naprawdę przyjemny zawód – robią to, co kochają, i jeszcze im za to płacą.

Kto pana nauczył tak racjonalnego podejścia do gry?

Wiele rzeczy wynosi się z domu, ta edukacja bywa najważniejsza. Moje podejście do piłki zmieniło się w dramatycznym momencie. W mojej przygodzie, a może powiedziałbym nawet karierze piłkarskiej, punktem zwrotnym była śmierć taty. Dotarło do mnie, że niezależnie, czy kopnę piłkę w prawo, czy w lewo, to nic się nie zmieni. Wystarczy mieć pewność, że zrobiłeś wszystko, na co było cię stać. Kiedy tata zmarł, byłem na zgrupowaniu reprezentacji Polski przed meczem ze Szwecją i zostałem z drużyną. Wiedziałem, że tata by tak chciał. Nie były to łatwe dni i godziny. Dwa dni później był pogrzeb, a następnego dnia zagrałem najlepszy mecz w życiu. Mierzyliśmy się z Lechem w Poznaniu, mój Groclin wygrał 3:1, na stadionie było 28 tysięcy kibiców. Zawsze marzyłem o występach w Lechu. Od 11. do 16. roku życia byłem tam w akademii, ale moja klasa jako jedyna w historii szkoły trafiła ostatecznie do Warty. Śmierć taty sprawiła, że zrozumiałem, że są rzeczy ważne i ważniejsze. Wcześniej przeżywałem mecze, nie spałem do czwartej rano, wszystko analizowałem, myślałem, co mogłem zrobić lepiej. Tamten okres w moim życiu był punktem zwrotnym, zacząłem do wszystkiego podchodzić spokojniej. Nikomu nie życzę, żeby dzwonek alarmowy zabrzmiał w takich okolicznościach.

Tata był surowy czy przytulający?

Nie traktuję tego w takich kategoriach, zawsze we mnie wierzył i wspierał. Zarobiłem u niego też pierwsze pieniądze. Miał firmę malarską i kiedy w weekendy miałem możliwość, przychodziłem trochę popracować. Zarabiałem oczywiście pięć razy więcej niż inni za to, że pomachałem trochę pędzlem, ale tata był dumny, że się angażuję, a ja miałem przyjemność, że nie prosiłem o pieniądze, tylko sam coś zrobiłem.

To znaczy, że nauczył pana szacunku do pieniędzy?

Wiadomo, że w piłce nożnej pieniądze bardzo szybko przychodzą, a jeszcze szybciej mogą odejść. Kiedy byłem dzieckiem, to może nie wszystko było usłane różami, ale nie narzekaliśmy w domu, że nie mamy co jeść. Mieliśmy komfort, mogłem skupiać się na szkole. Skończyłem liceum ekonomiczne, później trafiłem na politechnikę na studia dzienne, ale po pierwszym roku musiałem zdecydować, co chcę robić w przyszłości, bo nie dało się już wszystkiego pogodzić. Widać, że stawiając na piłkę, zrobiłem dobrze, bo czuję się spełniony, a na studia wracam teraz.

Rodzina nie była rozczarowana pana wyborem?

Byłem jedyną osobą w rodzinie, która poszła w sport. Nikt mi jednak nie mówił, że to jakaś gorsza ścieżka. Tata był po szkole budowlanej, mama była ekonomistką, a ja wybrałem co innego i nie żałuję.

Tata była pana kibicem?

Kiedy wyjechałem do Bełchatowa, często mnie odwiedzał i przyjeżdżał na mecze, a najbardziej utkwiło mi w pamięci to, że nauczył mnie robić jajecznicę, bo wcześniej gotowała mi moja mama. W Grodzisku Wielkopolskim był na każdym moim meczu. Wielu wskazówek piłkarskich mi nie udzielał, ale jeśli chodzi o etykę pracy to przekazał mi dużo. Z przyjemnością oglądaliśmy wspólnie mecze w telewizji. Nie zapomnę finału Ligi Mistrzów z 1994 roku, kiedy Milan pokonał Barcelonę 4:0, a po końcowym gwizdku tata musiał mnie pocieszać, bo łzy ciekły mi strumieniami. Zabrał mnie na stadion, kiedy Lech grał z Barceloną w Pucharze Zdobywców Pucharów, dzięki czemu poczułem, że kiedyś chciałbym zagrać w jednym z tych dwóch zespołów. Od kiedy miałem trzy lata, pod choinką zawsze czekała piłka. Z domu wyniosłem jednak znacznie więcej – przede wszystkim to, że każdego trzeba szanować. Pieniądze nigdy mnie nie zmieniły – czy miałem w portfelu sześć złotych, sześćset czy jeszcze więcej, pamiętałem skąd pochodzę. Kiedy przyjeżdżałem na swoje podwórko, nie zapominałem, że to także dzięki tym chłopakom, z którymi tu grałem, jestem tam, gdzie jestem. Byli jednym z moich motorów napędowych. Mieli na mnie wpływ, przecież to oni byli ze mną, kiedy o 8.15 wychodziłem z domu i czekałem aż się trochę ociepli i wyjdzie ktoś jeszcze, żeby można było razem pokopać piłkę.

Co jeszcze wyniósł pan z domu?

Szczerość. To, co myślisz, to mówisz. Oczywiście bez przesady, z zachowaniem klasy, ale bez oszukiwania. Dobry przyjaciel powie ci zawsze prawdę, a nie to, że jesteś najlepszy i postępujesz najlepiej. Nie warto obgadywać po kątach, mówić jednemu to, a drugiemu tamto. Futbol daje możliwość poczucia się kimś wyjątkowym – ale na boisku, bo poza nim w żaden sposób nie upoważnia do wywyższania się.

Podważa pan tezę, że do kariery w sporcie potrzebna jest bieda w domu, chęć awansu, wzbogacenia się?

Główną motywacją musi być pasja. Jak ktoś nie ma pasji, to nie czerpie radości z grania w piłkę.

Pan miał pasję tylko do piłki?

Kiedy byłem piłkarzem, skupiałem się na niej, ale zawsze interesowało mnie wiele rzeczy. Teraz uwielbiam podróże oraz dobre jedzenie. Cenię sztukę i malarstwo. Kiedyś tylko Wojciech Fibak miał więcej ode mnie dzieł Jana Berdyszaka. Za każdym razem, kiedy jestem w Paryżu, zaglądam do muzeum D'Orsay choćby na godzinę. To taka fajna odskocznia. Kocham też teatr, często chodzę na przedstawienia. We wtorek leciałem za granicę, ale w poniedziałek poszedłem jeszcze Anię Muchę zobaczyć, bo przyjechała do Wrocławia z przedstawieniem „Przygoda z ogrodnikiem".

Czy do sportu niezbędna jest gruba skóra?

Talent to jedno, praca to drugie, ale odporność psychiczna jest niemniej ważna. Jestem tego najlepszym przykładem. Największa fala krytyki w Polsce uderzyła we mnie po meczu reprezentacji z Anglią, po którym Anglicy powiedzieli: „Chcemy tego piłkarza". Dziennikarze czasami nie zdają sobie sprawy z wagi swoich słów, a krytyka sprzedaje się najlepiej. Przed tym wrześniowym meczem nie grałem na poważnie od marca. Wystąpiłem w dwóch meczach towarzyskich reprezentacji w czerwcu, przeszedłem okres przygotowawczy w Sienie, ale nie mogłem tam być zarejestrowany. Podpisałem kontrakt na trzy lata, jednak się okazało, że latem weszło inne prawo i dla nowych członków Unii okres karencji zostanie dodatkowo wydłużony. Nikt mnie na listę nie wpisał, bo Siena miała już dwóch takich zawodników i nie mogła mieć więcej. Wtedy właśnie przyjechałem do Chorzowa na mecz z Anglią.

Aż tak źle było?