Podwyżka opłaty za użytkowanie wieczyste: sąd przywróci termin na wniesienie odwołania

W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę ważną dla użytkowników wieczystych. Przesądził, że użytkownik wieczysty ma prawo wystąpić do sądu administracyjnego o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od podwyżki rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. Do tej pory budziło to poważne wątpliwości. Poniedziałkowa uchwała jest więc korzystna dla użytkowników wieczystych, którzy za późno zorientowali się, że dostali podwyżkę. Orzeczenie powinno raz na zawsze rozwiać wątpliwości.

Czytaj także: Wojewoda Mazowiecki może ochronić portfele warszawiaków

Jeden problem, dwa stanowiska

Wniosek do NSA wniósł rzecznik praw obywatelskich. Według niego istnieją poważne rozbieżności w tym zakresie i trzeba ostatecznie rozstrzygnąć, która linia orzecznicza jest właściwa.

Część sądów administracyjnych w ogóle nie chce zajmować się odwołaniami od postanowień samorządowych kolegiów odwoławczych, w których kolegia odmawiają przywrócenia terminów do wniesienia skargi na podwyżkę. Wychodzą z założenia, że postanowienia te nie podlegają kontroli sądów administracyjnych. Są to bowiem sprawy o charakterze czysto cywilnym. Nie trafia do nich argument, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami zawierają odesłania do prawa administracyjnego.

Natomiast część sądów administracyjnych uważa zupełnie inaczej. Ich zdaniem nie budzi wątpliwości, że wszelkie spory o podwyżki rocznych opłat mają charakter cywilny. Najpierw wnosi się skargę do SKO, a jeżeli użytkownik nie jest zadowolony z jego rozstrzygnięcia, to za pośrednictwem SKO wnosi sprzeciw do sądu cywilnego. W przypadku przywrócenia terminu nie chodzi jednak o samą aktualizację, ale o szansę obrony przed nią.

 – W tym przypadku nie powinno budzić wątpliwości, że postanowienie SKO wydaje się w trybie administracyjnym i przysługuje od niego odwołanie do sądu administracyjnego. Przyjęcie innego stanowiska pozbawiałoby część użytkowników wieczystych możliwości obrony – tłumaczyła przed NSA Dorota Żmijewska z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

Podobnego zdania jak przedstawicielka RPO była prokurator Renata Jabłońska z Prokuratury Krajowej. 

Otwarta droga

NSA podzielił ich opinię. Uznał, że w tego rodzaju sprawach odwołanie jednak przysługuje.

 – Brak takiej możliwości oznaczałby pozostawienie w obiegu prawnym arbitralnego rozstrzygnięcia SKO bez sądowej kontroli – tłumaczył sędzia NSA Jacek Chlebny.

Jak tłumaczył NSA, sądy cywilne zajmują się aktualizacją rocznych opłat, ale postanowienia SKO w sprawie przywrócenia terminu nie należą już do jego kognicji.

Od Nowego Roku część użytkowników przekształci swoje prawo we własność. Nie oznacza to jednak, że uchwała nie będzie miała praktycznego zastosowania. Wciąż będzie się ją stosować do aktualizacji rocznych opłat dokonanych przed 1 stycznia 2019 r. Ponadto uwłaszczenia nie będzie w przypadku gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste dla celów czysto komercyjnych.