Program Polska-Rosja to jeden z Programów Europejskiej Współpracy terytorialnej (EWT) i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa, w których bierze udział nasz kraj. Polska uczestniczy w nich od 2004 r. Ich podstawą jest partnerstwo, w tym udział w projektach co najmniej dwóch partnerów z dwóch krajów. W okresie 2014-2020 nasz kraj uczestniczy w siedmiu programach transgranicznych, dwóch programach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa, dwóch programach transnarodowych i jednym programie międzyregionalnym. Jako kraj zarządzamy pięcioma z tych programów. Są to: Polska-Białoruś-Ukraina, Polska-Saksonia, Polska-Słowacja, Południowy Bałtyk oraz właśnie Polska-Rosja.

Teraz, jako ostatni, startuje program Polska-Rosja. Rosja przystąpiła do niego 26 grudnia br. Program niezwłocznie zaakceptował też polski rząd (na wniosek ministra rozwoju). Trafi nań 62,47 mln euro, w tym 41,65 mln euro z Unii Europejskiej i 20,82 mln euro z Rosji. Wkład finansowy Federacji Rosyjskiej zostanie przekazany do instytucji zarządzającej programem czyli polskiego Ministerstwa Rozwoju. Będzie on jednak wydawany wyłącznie na terytorium Rosji na działania realizowane przez beneficjentów rosyjskich oraz na realizację zadań z zakresu pomocy technicznej.

Skorzystają trzy regiony

Zaś 41,65 mln euro z Unii Europejskiej trafi do beneficjentów z trzech polskich województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego i pomorskiego na realizację partnerskich projektów z rosyjskim Obwodem Kaliningradzkim.

Do uruchomienia programu niezbędne były trzy elementy. Pierwszy to pozytywna decyzja Komisji Europejskiej (uzyskana już dawno, bo 8 grudnia 2016 r.). Drugi to podpisanie przez trzy strony (Komisję Europejską, Polskę i Rosję) tzw. umowy finansowej będącej doprecyzowaniem programu, co Komisja uczyniła 20 grudnia br., a strona rosyjska 26 grudnia br. oraz trzeci to przygotowanie instytucjonalne i merytoryczne. – Pod tym ostatnim względem zespół Ministerstwa Rozwoju i Wspólny Sekretariat Techniczny Programu Polska-Rosja zlokalizowany w Olsztynie są w pełnej gotowości – zapewnia Jerzy Kwieciński, wiceminister rozwoju. Ministerstwo jako instytucja zarządzająca programem jest wspierane w jego realizacji właśnie przez Wspólny Sekretariat Techniczny w Olsztynie, który funkcjonuje w ramach Centrum Projektów Europejskich.

– W związku z podjęciem uchwały przez nasz rząd poprosimy od razu polsko-rosyjski komitet monitorujący programu o zatwierdzenie pięciu potencjalnych projektów pozakonkursowych, a na początku 2018 r. wspólnie podejmiemy decyzję w sprawie szybkiego uruchomienia naboru – dodaje Kwieciński przypominając, że pozytywną decyzję polskiej Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu poprzedziły liczne konsultacje i uzgodnienia z innymi ministerstwami. – Cieszę się, że finalnie doszliśmy do satysfakcjonującego porozumienia, z którego po stronie polskiej skorzystają trzy województwa - podkreśla Kwieciński.

Cele tematyczne

W programie możliwa będzie realizacja przedsięwzięć wpisujących się w cztery cele tematyczne. Są to: 1 - promocja kultury lokalnej i zachowanie dziedzictwa historycznego; 2 - ochrona środowiska, łagodzenie zmian klimatycznych i adaptacja; 3 -poprawa dostępności regionów, rozwój trwałego i odpornego na klimat transportu oraz sieci i systemów komunikacyjnych oraz 4- wspieranie zarządzania granicami oraz bezpieczeństwem na nich, zarządzanie mobilnością i migracjami.

Dofinansowanie projektów wynosi maksymalnie 90 proc. całkowitego budżetu inwestycji, co oznacza konieczność współfinansowania co najmniej 10 proc. wydatków projektu ze środków własnych beneficjentów. Projekty konkursowe mogą otrzymać dofinansowanie w wysokości do 2,5 mln euro. W każdym projekcie musi uczestniczyć co najmniej jeden partner z Polski i jeden z Obwodu Kaliningradzkiego.

O dofinansowanie ubiegać się mogą wnioskodawcy, którzy są osobami prawnymi posiadającymi siedzibę na obszarze objętym programem lub organizacjami międzynarodowymi posiadającymi siedzibę operacyjną na obszarze programu.