We wtorek do Dumy trafił rządowy projekt ustawy, która nakłada na banki z federacji zakaz przesyłania informacji o klientach i ich działalności właściwym organom „nieprzyjaznych krajów”.

Środki te są pomyślane jako odpowiedź na działania Stanów Zjednoczonych i innych państw uznanych przez Kreml za nieprzyjazne. „Celem jest zminimalizowanie ryzyka związanego z przyjęciem przez nieprzyjazne państwa zmian w krajowych aktach ustawodawczych, mających na celu uzyskanie poufnych informacji z Rosji” – czytamy w uzasadnieniu.

- W tej chwili na liście „nieprzyjaznych” są dwa kraje – Czechy i Stany Zjednoczone. I jeżeli ograniczenie współpracy z czeskimi władzami w niewielkim stopniu zagraża rosyjskiemu systemowi bankowemu, to odmowa współpracy z Amerykanami może być kosztowna – mówi Maxim Osadczyj, szef działu analitycznego Corporate Finance Bank, dla gazety RBK.

Zgodnie z amerykańskim prawem (tzw. ustawa AML) banki, które nie udostępniają wymaganej informacji, mogą utracić dostęp do rachunków korespondencyjnych w Stanach Zjednoczonych, za pośrednictwem których realizowane są wszystkie płatności w dolarach.

- Rosyjskie banki znalazły się między młotem i kowadłem - mówi Osadczyj. - Z jednej strony, jeśli nie przekażą Amerykanom żądanych informacji, mogą stracić pieniądze, które zostaną zajęte w Stanach Zjednoczonych. Mogą stracić konta korespondencyjne w amerykańskich bankach, co ma kluczowe znaczenie dla wielu rosyjskich banków. A to znaczy, że konsekwencje nowych przepisów są dla rosyjskiej bankowości najpoważniejsze - podkreśla analityk.

- Z drugiej strony, jeśli otrzymałeś zapytanie ze Stanów Zjednoczonych dotyczące transakcji na jakimś koncie, a była to informacja, że np. przeprowadzono jakąś działalność, która doprowadziłaby do nałożenia sankcji ze Stanów Zjednoczonych, to będziesz podlegać już istniejącemu rosyjskiemu ustawodawstwu - mówi.

- Obowiązek odpowiedzi na amerykańskie zapytanie w sprawie rachunków w zasadzie nie zawiera alternatywy. Odmowa może być ukarana zerwaniem relacji korespondenckich, co nie pozwoli rosyjskim bankom na przeprowadzanie transakcji w dolarach - zgadza się prawnik Ilja Gorszkow.

Nawet poinformowanie rosyjskich agencji rządowych o takich zapytaniach może mieć takie same konsekwencje.

- Rosyjskie banki, przekazując rosyjskim organom informacje o fakcie żądań amerykańskich, są stale narażone na zerwanie relacji korespondenckich z bankami USA - zwraca uwagę Gorszkow.

- W istocie mówimy o dążeniu do izolacji od globalnego systemu finansowego - uważa Osadczyj. - Stopniowo przygotowujemy się do tej izolacji, tutaj wszystko jest przemyślane – zauważa.