Pomoc publiczna, środki unijne
Problematyczne są przede wszystkim: możliwość wystąpienia niedozwolonej pomocy publicznej i zagadnienia związane z finansowaniem przedsięwzięć ze środków unijnych.
Pomocą publiczną, zgodnie z definicją zawartą w TFUE (Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – przyp. aut.) jest „wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów".
Taka pomoc według TFUE niezgodna z rynkiem wewnętrznym – w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi – jest zakazana. Jak się przyjmuje, niedozwoloną pomocą publiczną dla przedsiębiorcy jest zatem każde przysporzenie pochodzące ze źródeł państwowych, które daje mu korzyści, jakich nie mógłby osiągnąć w normalnych warunkach gospodarczych. Aby więc konkretne przysporzenie mogło zostać uznane za niedozwoloną pomoc publiczną musiałyby wystąpić łącznie wszystkie przesłanki zawarte w definicji traktatowej.
Istnieje jednak szereg wątpliwości co do interpretacji przepisów unijnych odnoszących się do pomocy publicznej, w tym w odniesieniu do zaangażowania kapitałowego jednostek samorządu terytorialnego w spółkach komunalnych.
Z komunikatu Komisji Europejskiej
W tej ostatniej kwestii wypowiedziała się Komisja Europejska w komunikacie pt. Udziały władz publicznych w kapitale spółki, wskazując, że „udział publiczny" oznacza bezpośredni udział rządu centralnego, władz regionalnych lub władz lokalnych, lub bezpośredni udział instytucji finansowych lub innych agencji krajowych, regionalnych lub przemysłowych, które są finansowane z zasobów państwowych lub na które rząd centralny, władze regionalne lub władze lokalne wywierają dominujący wpływ. Komisja podkreśliła też zasadę bezstronności w odniesieniu do zasad prawa własności oraz zasadę równości między przedsiębiorstwami publicznymi i prywatnymi.
Jak czytamy dalej w komunikacie, konsekwencją obowiązywania wymienionych zasad jest to, że działanie Komisji „nie może ani karać, ani faworyzować władz publicznych, które wnoszą do spółek kapitał akcyjny", jak również nie należy do Komisji „wyrażanie opinii na temat wyboru, którego spółki dokonują między metodami finansowania - pożyczka czy akcje - niezależnie od tego, czy fundusze są pochodzenia prywatnego czy publicznego." Jednocześnie Komisja opisała sytuacje, w których nabywanie przez władze publiczne udziałów w spółkach, czy wnoszenie do nich kapitału nie powinno być kwalifikowane jako (niedozwolona) pomoc publiczna, i takie, w których „dokapitalizowanie" stanowi pomoc publiczną, ze wszystkimi negatywnymi tego skutkami.
