W ciągu minionych kilku dekad plastik stał się nieodłączną częścią naszego życia. Trwałość, plastyczność, niska cena i wszechstronność zastosowań, spowodowały jego absolutną dominację w wyrobach elektrotechnicznych, przemyśle odzieżowym, kosmetycznym oraz opakowań, w tym także opakowań produktów żywnościowych, napojów i wody pitnej. Plastikowymi zabawkami bawią się dzieci. Używany jest do produkcji pieluch i odzieży. Towarzyszy nam praktycznie wszędzie, od elementów statków kosmicznych po foliowe opakowania na drugie śniadanie. Jego wszechobecność w naszym życiu niesie jednak coraz bardziej zauważalne ryzyko, tym większe im więcej plastiku znajduje się w naszym otoczeniu.
Czym jest mikroplastik?
Tworzywa sztuczne z biegiem czasu ulegają fragmentacji na coraz mniejsze cząsteczki. Powstają one w wyniku użytkowania plastikowych przedmiotów, które kruszą się i ścierają. Także oddziaływania mechanicznych czynników środowiskowych takich jak np. wiatr oraz degradujące działanie promieniowania słonecznego, dodatkowo przyczyniają się do rozdrobnienia plastiku w środowisku. Fragmenty plastiku o średnicy od 5 milimetrów do 1 mikrometra nazywamy mikroplastikiem. Mikroskopijne drobiny mikroplastiku o średnicy około 1 mikrometra (jedna tysięczna milimetra) mogą być wchłaniane w przewodzie pokarmowym i drogą krwi docierać do narządów wewnętrznych np. wątroby, nerek i płuc. Natomiast najmniejsze cząsteczki o średnicy od 1 do 100 nanometrów, nazywane nanoplastikiem, mogą penetrować do wnętrza pojedynczych komórek organizmów ludzi i zwierząt. Niestety komórki nie potrafią pozbywać się plastikowych ciał obcych, a te nie są obojętne, ponieważ mogą uwalniać do wnętrza komórek toksyczne związki z których są zbudowane.
Mikroplastik przyczyną wielu groźnych chorób
Oddziaływania mikroplastiku na organizmy zwierząt i ludzi są obecnie bardzo intensywnie badane. Dostępne analizy naukowe wskazują, że może on mieć wpływ na rozwój chorób nowotworowych np. raka żołądka, wątroby i jelita grubego, sprzyjać otyłości, zachorowalności na cukrzycę i powstawaniu zespołu metabolicznego. Naukowcy wiążą mikroplastik z rozwojem chorób sercowo-naczyniowych i immunologicznych. Zwracają również uwagę na korelację czasową między wzrostem zachorowalności na powyższe choroby cywilizacyjne, a wzrostem skażenia środowiska mikroplastikiem w ostatnich dekadach.
