W związku z przesłanym pytaniem dotyczącym zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne niań wyjaśniamy, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe osób wykonujących umowę uaktywniającą ustala się na zasadach określonych dla zleceniobiorców. W konsekwencji podstawę tę stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany z tytułu wykonywania umowy, jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonywanie np. kwotowo lub w kwotowej stawce godzinowej.
Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe obliczone od podstawy, którą stanowi kwota nie wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, finansuje budżet państwa za pośrednictwem Zakładu. Natomiast składki obliczone od podstawy wymiaru stanowiącej kwotę nadwyżki ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia opłaca płatnik składek na zasadach określonych dla składek za zleceniobiorców, tj. zgodnie z ogólnymi zasadami współfinansowania składek.
W przypadku niezdolności niani do pracy, gdy niania z tego powodu opiekę nad dzieckiem sprawuje tylko przez część miesiąca, brak jest uzasadnienia do opłacania składek na ubezpieczenia niani, finansowanych przez budżet państwa, od pełnej kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Dlatego też kwotę tę należy proporcjonalnie pomniejszyć i w ten sposób ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i od tej kwoty wykazać należne składki.
W taki sam sposób należy postąpić (ustalając podstawę wymiaru składek) zarówno w sytuacji, gdy niania w danym miesiącu wykonuje umowę przez część miesiąca z uwagi na chorobę i ma prawo do zasiłku, jak i w sytuacji, gdy zasiłek chorobowy jej nie przysługuje. W tym ostatnim przypadku zakładamy, że wynagrodzenie za ten miesiąc będzie już odpowiednio pomniejszone.