Hiszpański supersędzia od superspraw

Sędzia hiszpańskiego Sądu Krajowego Baltasar Garzon Real urodził się 53 lata temu w Torres w andaluzyjskiej prowincji Jaen. Chciał zostać księdzem, ale rzucił seminarium dla studiów prawniczych. Zanim w wieku 26 lat został sędzią, pracował dorywczo jako murarz i kelner, dorabiał też na stacji benzynowej, której właścicielem był jego ojciec. Od 1988 roku jest sędzią śledczym Sądu Krajowego. Jego praca polega na gromadzeniu i ocenie dowodów dotyczących poważnych przestępstw. Od niego zależy, które sprawy trafią na wokandę.

[srodtytul] Rozliczenia z latynoską przeszłością [/srodtytul]

Międzynarodową sławę przyniosły mu śledztwa w sprawie czynów dokonanych za granicą. Hiszpańskie prawo umożliwia ściganie i karanie przestępstw popełnionych przez cudzoziemców na obywatelach hiszpańskich poza Hiszpanią. Dzięki tej zasadzie w roku 1998 na wniosek Garzona został aresztowany w Londynie były dyktator Chile Augusto Pinochet.

Sędzia chciał postawić go przed sądem w Madrycie za porwanie i śmierć obywateli hiszpańskich w Chile w latach jego rządów. Do ekstradycji nie doszło z powodu złego stanu zdrowia Pinocheta.

Natomiast śledztwo w sprawie argentyńskich wojskowych Adolfa Scilingo i Miguela Angela Cavallo, którzy w czasie „brudnej wojny” (1976-83) torturowali i zabijali przeciwników politycznych, doprowadziło do procesów i wyroków skazujących. Scilingo dostał 1084 lata więzienia.

[srodtytul] Od baskijskich terrorystów do skorumpowanego burmistrza[/srodtytul]

Równie spektakularne dochodzenia Garzon prowadził w Hiszpanii. Zebrane przez niego dowody pozwoliły na postawienie przed sądem i skazanie w 2002 roku oskarżonego o korupcję Jesusa Gila, byłego burmistrza Marbelli, właściciela klubu piłkarskiego Atletico Madryt.

Rok wcześniej wszczął śledztwo w sprawie jednego z największych banków Hiszpanii, BBVA, podejrzewanego o pranie brudnych pieniędzy.

Ale jego najgłośniejsze śledztwa dotyczyły baskijskich terrorystów. W 1998 roku doprowadził do rozbicia KAS, organizacji skupiającej kilka ugrupowań niepodległościowych, uznanej za przybudówkę ETA. Wydał nakaz zamknięcia dziennika „Egin” i stacji radiowej „Egin Irratia” podejrzewanych o powiązania z tą organizacją zbrojną Basków. W roku 2000 zdelegalizował organizację Ekin, następczynię KAS. A dwa lata później doprowadził do zawieszenia działalności partii Batasuna, zdelegalizowanej później przez Sąd Najwyższy. Wiele osób trafiło do więzienia.

[srodtytul] Krótka przygoda w ministerstwie [/srodtytul]

Lewicowe sympatie sędzia Garzon ujawnił próbując szczęścia w polityce. W 1993 roku wystartował w wyborach parlamentarnych z madryckiej listy Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE). Był drugi - po premierze Felipe Gonzalezie. Po zwycięstwie socjalistów został wiceministrem spraw wewnętrznych i szefem Narodowego Planu Antynarkotykowego. Szybko jednak wrócił do sądu. Jedni mówią, że koledzy z rządu bali się słynnego tropiciela afer korupcyjnych, który patrzył im na ręce. Inni - że odszedł, bo nie został ministrem.

O tym, że obawy socjalistów nie były bezpodstawne, świadczy śledztwo, jakie Garzon wszczął przeciwko Jose Barrionuevo Penii, szefowi MSW, w sprawie „brudnej wojny” rządu z ETA i działalności Antyterrorystycznych Grup Wyzwolenia (GAL). Jego dochodzenie przyczyniło się do klęski socjalistów w wyborach parlamentarnych w 1996 roku i utraty przez nich władzy na rzecz prawicowej Partii Ludowej.

[srodtytul] Przesłuchać Kissingera[/srodtytul]

Pracowitość sędziego, upór, z jakim dąży do wykrycia prawdy, zyskały mu uznanie. Kandydował do Pokojowej Nagrody Nobla. Otrzymał wiele nagród krajowych i zagranicznych. Jest doktorem honoris causa wielu uniwersytetów. Ale ma i wrogów. Wiele z jego decyzji i wypowiedzi (jak wielokrotnie deklarowana chęć przesłuchania byłego sekretarza stanu USA Henry'ego Kissingera w sprawie zwalczania opozycji przez dyktatury latynoskie lat 70., czy nakaz aresztowania Osamy bin Ladena) były interpretowane jako przejaw pychy i gwiazdorstwa.

„Po zainicjowaniu śledztw w Kolumbii, Argentynie, Chile czy Gwatemali, sędziemu pozostało już tylko pogrzebanie w domu. Rewizjonizm był tylko kwestią czasu” - pisał o „światowym żandarmie Garzonie” hiszpański konserwatywny dziennik „ABC”. Podkreślano, że w Ameryce Łacińskiej sędzia ścigał tylko prawicowe rządy i prawicowe ugrupowania zbrojne. Prawicy naraził się też sprzeciwem wobec wojny w Iraku i krytykowaniem Amerykanów za złe traktowanie więźniów al Kaidy w Guantanamo.

[srodtytul] Islamiści szykowali zamach [/srodtytul]

Z kolei lewica ma mu za złe posłanie do więzienia wielu skorumpowanych socjalistów. Chyba najbardziej Garzon podpadł jednak Baskom. Zarzucano mu, że bardziej zależy mu na hispanizacji Kraju Basków niż na zwalczaniu terroryzmu ETA. Mówiono, że ogranicza wolność prasy, że przymyka oczy na torturowanie baskijskich więźniów. Nie przepadają za nim inni sędziowie.