Prawo do odliczenia VAT w związku z remontem zabytkowego budynku

Wydatki związane z projektem dotyczą zarówno działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, jaki zwolnionej od VAT, także innej niż gospodarcza, a wnioskodawca nie ma możliwości przypisania tych wydatków w całości do działalności gospodarczej.

Publikacja: 19.02.2019 05:20

Prawo do odliczenia VAT w związku z remontem zabytkowego budynku

Foto: Adobe Stock

Janina Fornalik

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 28 stycznia 2019 r. (sygn. 0112-KDIL2-2.4012.609. 2018.2.AP) rozstrzygnął kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących poniesione wydatki na remont zabytkowego budynku. Gmina wskazała we wniosku o interpretację, że poniosła wydatki na remont budynku, w którym mieszczą się biblioteka, przedszkole, apteka i 10 lokali mieszkalnych.

Projekt renowacji został dofinansowany na podstawie umowy z urzędem marszałkowskim w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Budynek wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków oraz do wojewódzkiego rejestru zabytków jako składnik historycznego układu urbanistycznego miejscowości. W ramach projektu wykonano ocieplenie ścian, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz renowację elewacji.

Czytaj też: Obiekty wpisane do rejestru zabytków zwolnione z podatku od nieruchomości - wyrok NSA

Biblioteka jest gminną instytucją kultury, posiadającą osobowość prawną i otrzymującą środki na funkcjonowanie z budżetu JST. Publiczne przedszkole realizuje wyłącznie zadania publicznoprawne, wynikające z prawa oświatowego i nie dokonuje jakiejkolwiek sprzedaży opodatkowanej. Biblioteka i przedszkole zajmują lokale nieodpłatnie na podstawie zawartych z gminą umów użyczenia.

Apteka zajmuje lokale na podstawie zawartej z gminą umowy najmu. Z tego tytułu gmina wystawia faktury ze stawką 23 proc. VAT i ujmuje tę sprzedaż w deklaracji VAT. W budynku objętym projektem znajduje się także 10 lokali mieszkalnych. Wynajmowane są one osobom fizycznym na cele mieszkaniowe na postawie umów najmu lokali mieszkalnych. Czynność najmu lokali mieszkalnych jest czynnością zwolnioną z VAT, dlatego gmina wystawia faktury VAT ze stawką zw. i ujmuje sprzedaż w deklaracji VAT. Miesięczny obrót z tytułu działalności gospodarczej prowadzonej w budynku objętym projektem nie przekracza kwoty pięciu tysięcy złotych brutto.

Całkowita powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1.140 mkw., z czego do prowadzenia działalności gospodarczej wykorzystywana jest powierzchnia 614 mkw., na którą składają powierzchnia lokali mieszkalnych 423 mkw. i apteki 191 mkw.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy w związku z realizacją projektu gmina będzie miała prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W ocenie gminy, nie będzie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu. Gmina stoi na stanowisku, że nie ma możliwości przyporządkowania wydatków na remont zabytkowego budynku do czynności opodatkowanych albo do czynności zwolnionych i niepodlegających VAT.

W ocenie dyrektora KIS wydatki związane z projektem dotyczą zarówno działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (wynajem apteki) i zwolnionej od VAT (najem lokali mieszkalnych na cele mieszkalne), jak i działalności innej niż gospodarcza (użyczenie lokali na rzecz przedszkola i biblioteki), a wnioskodawca nie ma możliwości przypisania tych wydatków w całości do działalności gospodarczej, zatem gmina ma prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących poniesione wydatki na remont budynku, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2 h, art. 90 ustawy o VAT, oraz rozporządzeniu ministra finansów z 17 grudnia 2015 r. Dyrektor KIS stanął na stanowisku, że ze względu na dużą częstotliwość wynajmu oraz nieoznaczony czas zawartej umowy najmu lokalu na rzecz apteki, nie można uznać tej czynności opodatkowanej za marginalną w stosunku do wszystkich wykonywanych w budynku czynności. W konsekwencji dyrektor KIS uznał, że stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Stanowisko organu podatkowego zaprezentowane w omawianej interpretacji jest moim zdaniem słuszne. Sama gmina przedstawiła w opisie stanu faktycznego sposób wykorzystania budynku zabytkowego zarówno do działalności gospodarczej (opodatkowanej i zwolnionej z VAT), jak również do realizacji zadań własnych – nieodpłatne użyczenie powierzchni na rzecz biblioteki i przedszkola. W takiej sytuacji nie można uznać, jak chciała gmina, iż prawo do odliczenia VAT nie przysługuje. Z pewnością gminie byłoby prościej założyć brak odliczenia VAT dla potrzeb rozliczenia funduszy unijnych, gdyż VAT mógłby zostać uznany za koszt kwalifikowalny projektu. Tymczasem częściowe prawo do odliczenia VAT powoduje konieczność zastosowania prewspółczynnika (dla jego ustalenia właściwa byłaby moim zdaniem metoda powierzchniowa a nie wzór z rozporządzenia MF), a także proporcji sprzedaży. Co więcej, ostateczna kwota VAT podlegającego odliczeniu będzie znana dopiero po upływie 10-letniego okresu korekty dla wydatków dotyczących nieruchomości. Jest to niewątpliwie skomplikowany proces odliczania VAT, dlatego część gmin rezygnuje z częściowego odliczenia. Zwracam jednak uwagę, że uznanie podatku VAT za koszt kwalifikowalny dla potrzeb unijnego dofinansowania przysługuje wówczas, gdy nie istnieje prawna możliwość jego odliczenia. Nie ma znaczenia, czy gmina skorzysta z tego prawa czy nie. Z tego względu gminy dla uproszczenia rozliczeń z instytucją pośredniczącą często w ogóle nie uwzględniają podatku VAT, gdyż nie są w stanie określić z góry kwoty podatku, która będzie podlegać odliczeniu.