Reklama

VAT: opodatkowanie opłat za pobyt w domach pomocy społecznej

Opłaty za pobyt w domach pomocy społecznej stanowią wynagrodzenie wnoszone na poczet świadczenia przez gminę usług i nie podlegają wyłączeniu z opodatkowania VAT.

Publikacja: 19.03.2019 05:10

VAT: opodatkowanie opłat za pobyt w domach pomocy społecznej

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Janina Fornalik

Reklama

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 15 stycznia 2019 r. (sygn. 0112-KDIL4.4012.665.2018.1.AR) rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT opłat za pobyt w domach pomocy społecznej (DPS) i środowiskowych domach samopomocy (ŚDS), a także dopłat do zakupu leków i innych wyrobów medycznych powyżej limitu ceny. Gmina która wystąpiła z wnioskiem o interpretację posiada jednostki budżetowe w postaci DPS i ŚDS, które realizują określone w ustawie o samorządzie gminnym zadania własne i zlecone gminy z zakresu pomocy społecznej.

Czytaj także: Usługi noclegowe w domu pomocy społecznej - jaki VAT?

O skierowaniu mieszkańca gminy do DPS i wysokości opłaty decyduje organ gminy w drodze decyzji administracyjnej. DPS nie zawiera z pensjonariuszami umów cywilnoprawnych. Koszt pobytu w DPS jest ponoszony przez pensjonariusza, jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub gminę w kwocie stanowiącej różnicę między średnim kosztem utrzymania w DPS a opłatami wnoszonymi przez pensjonariusza lub jego bliskich.

Oprócz opłaty za pobyt, DPS otrzymuje także dopłaty za leki i inne wyroby medyczne nabywane w imieniu i na rzecz pensjonariuszy. Dopłata stanowi różnicę pomiędzy ceną detaliczną leku a limitem ceny leku przewidzianym w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Skierowanie do ŚDS następuje w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez organ gminy, w której określona jest również wysokość odpłatności za pobyt. ŚDS jest placówką pobytu dziennego dla osób z zaburzeniami psychicznymi lub niepełnosprawnością intelektualną, których stan zdrowia nie wymaga stałej hospitalizacji czy całodobowej opieki.

Z uczestnikami lub ich rodzicami nie są zawierane umowy cywilnoprawne. Jeśli dochody osoby skierowanej na pobyt w ŚDS nie przekraczają kryterium dochodowego, udział w zajęciach jest bezpłatny. Wpłaty dokonywane przez uczestników lub ich rodziny stanowią dochód budżetu państwa w związku z realizacją przez gminę zadań zleconych.

Reklama

Wnioskodawca zadał we wniosku pytanie, czy opłaty za pobyt w DPS i ŚDS oraz dopłaty do zakupu leków i innych wyrobów medycznych powyżej limitu ceny podlegają opodatkowaniu VAT. Gmina przedstawiła stanowisko, że opłaty za pobyt w domach społecznych i dopłaty do zakupu leków są wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, gdyż są pobierane przez gminę, która świadcząc usługi z zakresu pomocy społecznej nie działa w charakterze podatnika VAT.

W wydanej interpretacji dyrektor KIS uznał, że stanowisko gminy jest nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ podatkowy stwierdził, że fakt, iż wnioskodawca działający za pośrednictwem DPS i ŚDS na podstawie ustawy o pomocy społecznej obarczony jest zadaniem w postaci realizacji usług wynikających z decyzji administracyjnych nie jest jednoznaczny z tym, że automatycznie zostaje wyłączony z zakresu podatku VAT, bowiem w przedmiotowej sprawie zachodzi związek pomiędzy otrzymywanymi opłatami a zobowiązaniem się wnioskodawcy do wykonania określonych czynności. Tym samym uiszczane opłaty zdaniem organu stanowią wynagrodzenie wnoszone na poczet świadczenia przez gminę usług. Wobec tego, zdaniem dyrektora KIS, opłaty za pobyt w DPS lub ŚDS nie podlegają wyłączeniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Dyrektor KIS stwierdził ponadto, że czynność wniesienia przez pensjonariuszy dopłat za leki i inne wyroby medyczne powyżej limitu ceny, nie stanowi elementu podstawy opodatkowania świadczonej przez wnioskodawcę usługi, gdyż wskazane dopłaty są wykorzystywane do zakupu leków i innych wyrobów medycznych w imieniu pensjonariuszy i na ich rzecz, w związku z czym nie są włączane do podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy o VAT.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Moim zdaniem stanowisko dyrektora KIS przedstawione w omawianej interpretacji nie jest słuszne w zakresie obejmującym usługi opiekuńcze świadczone w DPS i ŚDS. W mojej ocenie usługi te w ogóle nie podlegają VAT, gdyż w tym przypadku gmina nie działa w charakterze podatnika VAT i podlega wyłączeniu z VAT na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Gmina wskazała we wniosku, że pomoc społeczna świadczona przez DPS wynika z decyzji administracyjnej, poza tym jest to zadanie nałożone na gminę na podstawie odrębnych ustaw. Tymczasem organy podatkowe konsekwentnie stoją na stanowisku, że gminy powinny wykazywać z tego tytułu usługi w rozliczeniach VAT (jako sprzedaż zwolnioną z VAT), co wprowadza niepotrzebne i nieuzasadnione obowiązki administracyjne dla jednostek budżetowych, które prowadzą tego rodzaju działalność, chociaż nie wpływa to na kwoty rozliczeń VAT gminy w jej scentralizowanych deklaracjach. Odmienne stanowisko prezentują jednolicie sądy administracyjne np. wyroki: NSA z 14 grudnia 2017 r., I FSK 2073/15, WSA w Gliwicach z 4 lipca 2017 r., III SA/Gl 498/17, WSA we Wrocławiu z 10 października 2017 r., I SA/Wr 625/17. Czas najwyższy aby organy podatkowe zweryfikowały swoje poglądy w tej mierze.