Usługi noclegowe w domu pomocy społecznej - jaki VAT?

Pokoje gościnne są wykorzystywane zarówno do spotkań pensjonariuszy z bliskimi, jak i usług noclegowych. Gminie przysługuje więc częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT.

Publikacja: 16.10.2018 06:00

Usługi noclegowe w domu pomocy społecznej - jaki VAT?

Foto: Fotorzepa, Bartłomiej Zborowski

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 3 lipca 2018 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.320.2018.1.MN) rozstrzygnął kwestie opodatkowania podatkiem VAT odpłatnego świadczenia przez domy pomocy społecznej (DPS) usług noclegowych dla osób odwiedzających swych bliskich oraz prawa do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakupy na ten cel.

Czytaj także: Czynności z zakresu pomocy społecznej są zwolnione z VAT

Wniosek w omawianej sprawie złożyła gmina, która posiada jednostki organizacyjne w postaci DPS, działające w formie jednostek budżetowych, których działalność reguluje ustawa o pomocy społecznej. Każdy DPS, zgodnie z wymogami prawa, posiada pokój gościnny, w którym odbywają się spotkania osób przebywających pod opieką danego DPS z odwiedzającymi ich bliskimi. Pokoje gościnne służą także do świadczenia odpłatnych usług noclegowych, lecz wyłącznie na rzecz osób wizytujących podopiecznych DPS.

Wysokość opłat jest ustalana przez dyrektorów DPS w drodze zarządzenia i wynosi od 20 do 40 zł brutto za dobę. Wpływy z tego tytułu stanowią dochód jednostek budżetowych. DPS w oparciu o opinię Głównego Urzędu Statystycznego wskazującą, że symbol PKWiU dla omawianych usług noclegowych w pokojach gościnnych w domach pomocy społecznej wynosi: 55.90.19.0, opodatkowują te usługi obniżoną stawką podatku VAT w wysokości 8 proc.

Gmina powzięła wątpliwości dotyczące prawidłowości zastosowania obniżonej stawki VAT w wysokości 8 proc. do świadczonych przez DPS usług noclegowych oraz prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z otrzymanych faktur z tytułu nabycia towarów i usług związanych z udostępnianymi do celów noclegowych pokojami gościnnymi. W ocenie gminy, odpłatne świadczenie przez DPS usług noclegowych na rzecz osób odwiedzających swoich bliskich powinno być opodatkowane obniżoną stawką podatku VAT w wysokości 8 proc. Ponadto wnioskodawca stanął na stanowisku, że przysługuje mu pełne prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakupy związane z udostępnianymi do celów noclegowych pokojami gościnnymi.

Dyrektor KIS uznał, że stanowisko gminy w zakresie stawki podatku obowiązującej dla usług noclegowych, świadczonych przez DPS na rzecz osób odwiedzających bliskich będących podopiecznymi tego domu jest prawidłowe, przy założeniu, że gmina świadczy przy pomocy domów pomocy społecznej usługi noclegowe, które są klasyfikowane w PKWiU pod numerem 55.90.19.0. Organ zaznaczył jednak, że nie jest uprawniony do przyporządkowywania formalnego towarów i usług do określonego grupowania klasyfikacyjnego i w tym zakresie interpretację wydano w oparciu o grupowanie PKWiU wskazane przez wnioskodawcę.

W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami związanymi z usługami noclegowymi dyrektor KIS uznał, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe. Zdaniem organu okoliczności sprawy wskazują, że pokoje gościnne są wykorzystywane zarówno do spotkań osób przebywających pod opieką danego DPS ze swoimi bliskimi, którzy ich odwiedzają, jak i usług noclegowych. W konsekwencji, w ocenie organu pokoje gościnne wykorzystywane są zarówno do podstawowych usług świadczonych przez DPS, tj. usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, które, co do zasady, są czynnościami zwolnionymi od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT, jak i do świadczenia usług noclegowych, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym dyrektor KIS uznał, że gminie przysługuje jedynie częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur VAT (np. media, wyposażenie i remonty), tj. w zakresie, w jakim pokoje te służą sprzedaży opodatkowanej, zgodnie z art. 86 i 90 ustawy o VAT regulującymi proporcjonalne odliczenie podatku. ?

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

W mojej ocenie stanowisko organu podatkowego przedstawione w omawianej interpretacji jest kontrowersyjne w odniesieniu do dwóch aspektów. Po pierwsze organ podatkowy powinien ocenić, czy podatnik prawidłowo zaklasyfikował świadczone usługi według PKWiU, gdyż od tego jest uzależnione stosowanie obniżonej stawki. Taki pogląd wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych (np. wyrok NSA z 29 listopada 2017 r. sygn. I FSK 179/16). Drugą kwestią kontrowersyjną jest przyjęcie przez dyrektora KIS, że oprócz usług noclegowych, DPS świadczy podstawowe usługi pomocy społecznej, które są czynnościami zwolnionymi z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT. Tymczasem w tym zakresie można już mówić o utrwalonej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, iż usługi pomocy społecznej nie podlegają opodatkowaniu, ponieważ stanowią wykonywania zadań własnych gminy w ramach działalności publicznoprawnej, a nie działalności gospodarczej w rozumieniu VAT (np. wyroki: NSA z 14 grudnia 2017 r., sygn. I FSK 2073/15, WSA w Gliwicach z 4 lipca 2017 r., sygn. III SA/Gl 498/17, WSA we Wrocławiu z 10 października 2017 r., sygn. I SA/Wr 625/17). Oznaczałoby to w omawianej sytuacji, iż odliczenie podatku naliczonego od wydatków dotyczących DPS powinno być dokonane w oparciu o prewspółczynnik wynikający z art. 86 ust. 2a i nast. ustawy o VAT, a nie współczynnik sprzedaży określony w art. 90.

Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Materiał Promocyjny
Tajniki oszczędnościowych obligacji skarbowych. Możliwości na różne potrzeby
Sądy i trybunały
Wierzyciel powinien sprawdzić, czy dłużnik jeszcze żyje
Za granicą
Polacy niewpuszczeni na obchody wyzwolenia obozu w Ravensbrück
Sfera Budżetowa
Setki milionów dla TVP po cichu. Posłowie w Komisji Finansów Publicznych zdecydowali
Zawody prawnicze
Prokuratura Krajowa podjęła kolejne działania ws. Ewy Wrzosek