- Rada gminy chce określić w programie opieki nad bezdomnymi zwierzętami obowiązki schroniska zajmującego się odławianiem tych zwierząt, m.in. w zakresie ich rejestracji. Czy przysługuje jej takie uprawnienie?
Nie. Zgodnie z art. 11ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt (dalej u.o.z.) odławianie bezdomnych zwierząt powinno odbywać się wyłącznie na podstawie uchwały rady gminy w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt (dalej program). Nie jest dopuszczalne regulowanie odławiania zwierząt w odrębnej uchwale. W myśl art. 11a ust. 1 u.o.z. program uchwalany jest corocznie do 31 marca. Projekt programu przygotowuje wójt (burmistrz, prezydent miasta), który przekazuje go do zaopiniowania: właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii, organizacjom społecznym, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, działającym na obszarze gminy, a także dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich, działających w danej gminie (art. 11a ust. 6-8 u.o.z.).
W myśl art. 11a ust. 2 u.o.z. program powinien obejmować m.in. odławianie bezdomnych zwierząt, zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku, obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach, wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich oraz zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt. Rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie programu, nie może pominąć żadnego z tych elementów. W orzecznictwie podkreśla się, że rada ma obowiązek wyczerpania zakresu upoważnienia ustawowego przez uregulowanie wszystkich kwestii uznanych przez ustawodawcę za istotne (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 13 września 2016 r., sygn. II SA/Kr 398/16, LEX nr 2136653). W programie należy określić konkretne schronisko dla zwierząt, z podaniem jego nazwy i adresu, a także skonkretyzować pozostałe podmioty wykonujące zadania na podstawie programu poprzez wskazanie gospodarstwa rolnego i lekarza weterynarii (wyrok WSA w Rzeszowie z 11 maja 2016 r., sygn. II SA/Rz 1344/15, LEX nr 2068580). Nie jest wystarczające ustalenie w programie w sposób ogólnikowy, że zadania te będą realizowane po podpisaniu umowy. Już na etapie opracowywania projektu uchwały wójt powinien zawrzeć stosowną umowę ze schroniskiem, które po uchwaleniu planu będzie realizowało powierzone mu zadania (wyrok WSA w Lublinie z 18 września 2014 r., sygn. II SA/Lu 514/14, NZS 2015/2/2).
W art. 11a ust. 4 u.o.z. przewidziano, że m.in. odławianie bezdomnych zwierząt można powierzyć podmiotowi prowadzącemu schronisko dla zwierząt. Zasady i warunki wyłapywania bezdomnych zwierząt określono w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 26 sierpnia 1998 r. Zgodnie z § 5 tego rozporządzenia gmina, która powierza danemu podmiotowi wyłapywanie zwierząt, powinna zawrzeć z nim umowę ustalającą m.in. urządzenia i środki, przy których pomocy zwierzęta będą wyłapywane, a także środki do przewozu zwierząt (zgodnie z art. 24 u.o.z.).
W rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Dolnośląskiego z 3 października 2011 r. (znak NK-N.4131.447.2011.AS2-1, Dz.Urz. woj. dolno. z 2011 r. nr. 206, poz. 3576) zwrócono uwagę, że przepisy u.o.z. nie dają radzie gminy upoważnienia do określania w regulaminie sposobu wykonania działalności przez podmiot wyłapujący bezdomne zwierzęta. Obowiązki tego podmiotu należy określić w umowie zawieranej z nim przez gminę, a nie w uchwale rady gminy w sprawie programu.
