Czy gmina może odliczyć VAT z faktur za wydatki inwestycyjne związane z budową lub przebudową targowiska

Ostatecznie to stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Oceniając możliwość zastosowania art. 86 ust. 7b ustawy o VAT do rozliczania wydatków poniesionych przez gminę na budowę lub modernizację targowiska wyjaśnił, że jeżeli chodzi o kwalifikację takiej nieruchomości gminnej, to jest ona w całości wykorzystywana do celów działalności gospodarczej. Nie służy bowiem do poboru opłaty targowej, lecz do czerpania dochodów z dzierżawy. W ocenie NSA, pobór opłaty targowej nie następuje w związku z wydzierżawianiem nieruchomości, lecz w związku z prowadzeniem handlu na terenie gminy w miejscach innych niż budowle czy budynki, czyli w związku dokonywaniem sprzedaży na targowisku. Obowiązek płacenia opłaty targowej nie jest także zależny od świadczeń wzajemnych ze strony gminy na rzecz kupców dokonujących sprzedaży na targowiskach. W tej sytuacji NSA przyjął, że gmina ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki inwestycyjne związane z budową lub przebudową (modernizacją) targowiska. Zasada ta wynika z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i  usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Sąd zgodził się, że pobór opłaty targowej nie ma wpływu na wykonywanie przez gminę zadań własnych, do których należy m.in. utrzymanie targowisk. Nie można przyjąć, że gmina wykorzystuje targowisko w celu poboru z mocy prawa opłaty targowej. Zauważył, że gdyby gmina nie poniosła wydatków na przebudowę i modernizację targowiska, to i tak byłaby zobowiązana do poboru opłaty targowej od podmiotów handlujących w tym miejscu.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 sierpnia 2017 r. (I FSK 1148/15).

Komentarz eksperta

Mariusz Aleksandrowicz, radca prawny, wspólnik w FKA Furtek Komosa Aleksandrowicz sp.k.

W pełni podzielam stanowisko zaprezentowane przez sądy administracyjne w omawianych wyrokach. Ze względu na szczególną sytuację jednostek samorządu terytorialnego w podatku od towarów i usług, art. 86 ust. 7b ustawy o VAT w orzecznictwie sądowym jest najczęściej analizowany właśnie z punktu widzenia inwestycji prowadzonych przez te jednostki. Artykuł 86 ust. 7b ustawy o VAT stanowi implementację rozwiązań zawartych w artykule 168a Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Sposób tej implementacji budzi wątpliwości, a zmiana polskiej regulacji obowiązująca od 2016 r. tych wątpliwości nie usuwa. Przedmiotem analizy sądów było brzmienie art. 86 ust. 7b według stanu obowiązującego w roku 2012. Mimo zmiany stanu prawnego stanowisko zawarte w analizowanym orzeczeniu jest nadal aktualne, gdyż – jak wskazywały sądy – nie można twierdzić, że wydatki poniesione przez gminę na budowę lub modernizację targowiska nie są w całości związane z podlegającą opodatkowaniu działalnością w postaci wydzierżawienia tej nieruchomości. Pobór opłaty targowej jako świadczenia publicznego związanego z prowadzeniem handlu na terenie gminy w miejscach innych niż budowle czy budynki jest niezależny od wydatków na budowę i modernizację targowiska. Pobór tej opłaty odbywa się na podstawie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, i jest niezależny od stanu infrastruktury, na której odbywa się handel. Należy także podkreślić, że analizowany wyrok jest kolejnym zawierającym analogiczne stanowisko i mieć nadzieję, że linia orzecznicza nie ulegnie zmianie. ?