Jak zorganizować audyt wewnętrzny

Ustawodawca wyznaczył określony krąg podmiotów z sektora finansów publicznych, które obowiązkowo muszą przeprowadzać czynności audytowe. Do tych podmiotów zaliczamy m.in. naczelne organy władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa, sądów i trybunałów. Obowiązek taki leży także na wszystkich podmiotach należących do sektora finansów publicznych, które gromadzą znaczne środki publiczne lub dokonują znacznych wydatków publicznych. Do tej kategorii zaliczają się również jednostki samorządu terytorialnego. Szczegółowe określenie kwot, po których przekroczeniu powstaje obowiązek stosowania audytu wewnętrznego, należy do ministra finansów. Na dzień dzisiejszy kwota ta wynosi 40 mln zł.

[srodtytul]Roczny plan kontroli[/srodtytul]

Według przepisów ustawy o finansach publicznych oraz opublikowanych na stronach resortu standardów audytu wewnętrznego (www.mofnet.gov.pl) audytorowi powinna przysługiwać szczególna niezależność. Ma to wzmocnić jego obiektywizm i rzetelność przeprowadzanych czynności. Zgodnie ze standardem 1110 zarządzający audytem wewnętrznym powinien podlegać takiemu szczeblowi zarządzania w ramach organizacji, który pozwoli audytorowi wypełnić jego obowiązki. Jednocześnie działanie audytu wewnętrznego nie powinno być narażone na jakiekolwiek próby narzucenia zakresu audytu, wpływania na sposób wykonywania pracy i informowania o jej rezultatach (standard 1110. A1). W jednostkach samorządu terytorialnego audytor powinien podlegać bezpośrednio kierownikowi jednostki. Taki sposób organizacji pracy audytora ma sprawić, że nie powinien on być uzależniony od pracowników danej jednostki.

Ustawa o finansach publicznych nakłada na audytora obowiązek przygotowania do 30 października każdego roku rocznego planu audytu na rok następny. Dodatkowo do końca marca każdego roku kalendarzowego winno zostać opracowane sprawozdanie z wykonania planu audytu za rok poprzedni. Wspomniany już roczny plan audytu, który przygotowuje audytor w porozumieniu z kierownikiem jednostki finansów publicznych, powinien zawierać cztery podstawowe elementy niezbędne do tego, aby zaproponowany przez audytora plan był zgodny z przepisami ustawy o finansach publicznych. Plan powinien zawierać:

a) analizę obszarów ryzyka w dziedzinie gromadzenia środków publicznych i dysponowania nimi,

b) tematy audytu wewnętrznego,

c) proponowany harmonogram realizacji audytu wewnętrznego,

d) planowane obszary, które powinny zostać objęte audytem w kolejnych latach.

[srodtytul]Sprawozdanie dla wójta i ministra[/srodtytul]

Dokonanie analizy obszarów ryzyka powinno w konsekwencji doprowadzić do ustalenia kolejności poddawania poszczególnych obszarów ryzyka audytowi wewnętrznemu, biorąc pod uwagę stopień ich ważności oraz uwzględniając czynniki organizacyjne. Szczególnemu planowaniu powinny podlegać: czas na przeprowadzenie działań w ramach zadania audytowego, czas na czynności organizacyjne, czas na szkolenia, dostępne zasoby ludzkie i rzeczowe, rezerwę czasu na nieprzewidziane działania, koszty prowadzenia audytu.Realizację planu audytu wewnętrznego przedstawia się w rocznym sprawozdaniu z jego wykonania, które powinno być sporządzone przez audytora do 31 marca roku następnego. Sprawozdanie to jest przekazywane kierownikowi jednostki, w której przeprowadza się audyt, oraz ministrowi finansów lub w przypadku samorządu terytorialnego odpowiednio wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), staroście lub marszałkowi województwa. Szczegółowe wytyczne co do trybu jego sporządzania oraz wzór sprawozdania zawiera rozporządzenie ministra finansów z 4 kwietnia 2008 roku w sprawie trybu sporządzania oraz wzoru sprawozdania z wykonania planu audytu za rok poprzedni.

[ramka][b]Gwarancje rzetelności[/b]