Komisja Europejska rozpoczęła procedurę naruszeniową ws. ustawy kagańcowej

Komisja Europejska uznała, że ustawa kagańcowa narusza prawo UE. To może być kolejny wniosek do TSUE.

Publikacja: 30.04.2020 07:52

Komisja Europejska rozpoczęła procedurę naruszeniową ws. ustawy kagańcowej

Foto: Adobe Stock

Komisja Europejska rozpoczęła procedurę naruszeniową w sprawie ustawy o sądownictwie, zwanej kagańcową. Pierwszy etap to list do rządu z wezwaniem do usunięcia uchybienia – Polska dostała dwa miesiące na reakcję. Jeśli ta nie zadowoli Komisji, to w kolejnym etapie wyśle tzw. uzasadnioną opinię, a na koniec może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.

– Nowa ustawa podważa niezawisłość sędziów w Polsce i jest niezgodna z zasadą pierwszeństwa prawa Unii. Uniemożliwia też polskim sądom bezpośrednie stosowanie niektórych przepisów prawa UE chroniących niezawisłość sędziów, a także zwracanie się w takich sprawach do TSUE z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – oświadczyła w środę Věra Jourová, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej.

Czytaj też: KE wszczyna procedurę przeciwko Polsce za ustawę kagańcową

Komisja przedstawiła szczegółowo swoje zarzuty. Po pierwsze, nowa ustawa rozszerza pojęcie przewinienia dyscyplinarnego i przypadki, w których treść orzeczenia sądowego może być uznana za przewinienie dyscyplinarne. W rezultacie system środków dyscyplinarnych może być wykorzystywany jako system kontroli politycznej nad treścią orzeczeń sądowych. To narusza zapisane w traktacie UE prawo do skutecznego środka prawnego przed niezależnym i bezstronnym sądem. Po drugie, ustawa przyznaje nowo utworzonej Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN wyłączną kompetencję do orzekania w kwestiach niezależności sądów. Uniemożliwia to im obowiązkowe zastosowanie prawa UE lub wystąpienia do TSUE z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. To niezgodne z zasadą pierwszeństwa prawa Unii, z funkcjonowaniem mechanizmu odesłania prejudycjalnego oraz z wymogami dotyczącymi niezależności sądów.

Po trzecie, ustawa uniemożliwia sądom ocenę, w kontekście zawisłej przed nimi sprawy, umocowania innych sędziów do orzekania. Zaburza to stosowanie prawa UE i jest niezgodne z zasadą pierwszeństwa prawa Unii, z funkcjonowaniem mechanizmu odesłania prejudycjalnego oraz z wymogami niezależności sądów.

Wreszcie KE zwraca uwagę na przepisy zobowiązujące sędziów do ujawniania szczegółowych informacji o ich działalności niezawodowej. Jest to niezgodne z prawem do poszanowania życia prywatnego i prawem do ochrony danych osobowych – zagwarantowanymi w Karcie Praw Podstawowych i w ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych.

Komisja nie zdecydowała się natomiast na zaskarżenie nowych przepisów o zasadach wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.

– Uznaliśmy, że nie mamy mocnej podstawy prawnej. Nigdy nie zajmowaliśmy się nominacjami w sądownictwie – wyjaśniła Jourová.

Komisja Europejska rozpoczęła procedurę naruszeniową w sprawie ustawy o sądownictwie, zwanej kagańcową. Pierwszy etap to list do rządu z wezwaniem do usunięcia uchybienia – Polska dostała dwa miesiące na reakcję. Jeśli ta nie zadowoli Komisji, to w kolejnym etapie wyśle tzw. uzasadnioną opinię, a na koniec może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.

– Nowa ustawa podważa niezawisłość sędziów w Polsce i jest niezgodna z zasadą pierwszeństwa prawa Unii. Uniemożliwia też polskim sądom bezpośrednie stosowanie niektórych przepisów prawa UE chroniących niezawisłość sędziów, a także zwracanie się w takich sprawach do TSUE z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – oświadczyła w środę Věra Jourová, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego