Reklama

"Gdy kwestionuje się prawo europejskie, Unia jest skończona"

Polacy muszą zdecydować, w jakim kraju chcą żyć, trwa walka o liberalne, demokratyczne państwo prawa – powiedział prof. Marek Safjan w rozmowie z dziennikiem „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

Publikacja: 16.12.2021 15:12

Sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej prof. Marek Safjan

Sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej prof. Marek Safjan

Foto: PAP/Rafał Guz

mat

Opracowanie rozmowy sędziego prof. Marka Safjana z niemieckim dziennikiem opublikowało "Deutsche Welle".

W wywiadzie dla "FAZ" prof. Safjan, który kończy pracę w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyznaje, że opuszcza go z mieszanymi uczuciami. "Z jednej strony jestem dumny, że TSUE jednoznacznie i zdecydowanie broni europejskich wartości. Trybunał opowiada się za praworządnością bardziej kategorycznie, niż można było to sobie wyobrażać jeszcze parę lat temu".

Jednocześnie sędzia przyznaje, że ma wątpliwości co do efektów wydawanych wyroków. „To dobrze, że TSUE wysłał kilka jasnych sygnałów, ale jakie są rezultaty? Sam nie wiem, jak będzie dalej, ale wciąż mam nadzieję, że sytuacja w Polsce zmieni się na lepsze. Wierzę w polskie społeczeństwo, którego większa część czuje się bardzo związana z UE. To Europejczycy o większym entuzjazmie niż gdzie indziej” – mówi.

Pytany przez "FAZ" o to, czy aktualny konflikt między władzami w Warszawie a Unią Europejską ma charakter prawny czy polityczny, Safjan odpowiada, że sam się nad tym ciągle zastanawia. „Oczywiście prawo dotyka sfery politycznej, prawo tworzone jest właśnie przez polityków. W prawie konstytucyjnym szczególnie trudno jest wyznaczyć granicę. Sposób podejścia jest jednak inny, gdy stanowi się prawo, a gdy uprawia się politykę. Metodyka prawna dba o obiektywną logikę i zapobiega samowolnym wyrokom. W przypadku państwa prawa w Polsce orzecznictwo TSUE kończy się tam, gdzie wchodzi się na pole polityki. Trybunał podkreślał to w każdym ze swoich wyroków”.

Marek Safjan ocenia, że niedawny wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego o prymacie narodowego prawa konstytucyjnego nad unijnym, jest bezpośrednio sprzeczny z prawem europejskim. „Ta konfrontacja jest jedyna w swoim rodzaju i nie do porównania z żadnym innym wyrokiem krajowego sądu. Trudno tu będzie o kooperację. Gdy kwestionuje się pierwszeństwo prawa europejskiego, Unia jest skończona”.

Reklama
Reklama

Sędzia dodaje, że można zaakceptować niektóre wyjątkowe sytuacje, w których narodowa tożsamość konstytucyjna stawiana jest ponad prawem UE, ale pod warunkiem, że nie narusza się fundamentalnych zasad Unii Europejskiej. „Zresztą członkostwo Polski w UE odpowiada konstytucyjno-prawnej woli Polski. I jako członek musi akceptować reguły UE”.

Czytaj więcej

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że Konstytucja ma prymat nad prawem UE

W rozmowie z FAZ Marek Safjan przyznaje, że nie spodziewał się, że 30 lat po upadku komunizmu w Polsce kraj znajdzie się takiej sytuacji jak obecnie. Jak mówi, w 1989 roku był przekonany, że walka o liberalne i demokratyczne państwo prawa w Polsce została wygrana. „Doświadczamy właśnie, w bardzo bolesny sposób, że żadna nawet najbardziej elementarna zasada nie jest bezpieczna. Nie ma gwarancji. Polskie społeczeństwo musi się teraz zdecydować, w jakim państwie chce żyć” – mówi.

Prof. Marek Safjan był prezesem polskiego Trybunału Konstytucyjnego, a od 2009 roku jest polskim sędzią Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jego druga kadencja w TSUE dobiegła końca w październiku tego roku, aktualnie trwa proces wybierania jego następcy. Polska zgłosiła jako kandydata prof. Rafała Wojciechowskiego, aktualnie sędziego TK.

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama