Malarskie sonaty Litwina

Prawie sto prac Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa, wybitnego litewskiego artysty z przełomu XIX/XX wieku, prezentuje Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie.

Publikacja: 18.10.2015 18:56

Foto: Narodowe Muzeum Sztuki M. K. Čiurlionisa w Kownie

Fascynowała go idea syntezy sztuk i był twórcą wszechstronnym. W Warszawie studiował w Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Ferdynanda Ruszczyca i Konrada Krzyżanowskiego oraz w Instytucie Muzycznym u Antoniego Sygietyńskiego i Zygmunta Noskowskiego. Malował, rysował, zajmował się grafiką, komponował utwory muzyczne, pisał wiersze.

„Nie ma granic pomiędzy sztukami. Muzyka łączy poezję i malarstwo, ma swoją architektonikę. Malarstwo może posiadać także takąż architektonikę jak muzyka i w farbach wyrażać dźwięki." – przekonywał Čiurlionis.

Jego sztuka porównywana jest z twórczością Arnolda Böcklina, Edvarda Muncha, Odilona Redona, Wassily Kandinsky'ego, a także Ferdynanda Ruszczyca i Wojciecha Weissa, bo był prekursorem wielu nurtów europejskich. Można w niej znaleźć cechy symbolizmu, ekspresjonizmu, początki poszukiwań abstrakcyjnych, jak i powiązania z Młodą Polską.

Część krakowskiej wystawy jest poświęcona poszukiwaniom muzyczno-malarskich związków w twórczości Čiurlionisa. Tropy muzyczne znajdujemy zarówno w jedynym olejnym obrazie na płótnie „Szmer lasu", w którym rytmiczne pnie drzew przemieniają się w strunowy instrument muzyczny, jak i w licznych dyptykach i tryptykach, malowanych temperą na papierze o muzycznych tytułach: „Preludium i fuga", „Sonata gwiezdna", „Sonata morska", „Sonata wężowa". Prezentacji obrazów towarzyszą nagrania muzycznych kompozycji artysty.

- Cykle obrazów sonatowych odwołują się do układu sonaty: allegro, andante, scherzo, finale o zmiennej dynamice tempa. W przypadku „Sonaty morskiej" nie ma części scherzo, bo artysta ją zniszczył, zostawiając trzy pozostałe o zróżnicowanej dynamice fal - tłumaczy kuratorka Natalia Żak.

Drugi ważny wątek krakowskiej wystawy to litewskie tematy w twórczości Čiurlionisa, inspirowane krajobrazami Litwy, jej folklorem i mitologią. Poetycko-nastrojowe klimaty potęguje piękna aranżacja wystawy (prace prezentowane są na ścianach o różnych tonacjach zieleni, morskich odcieni i różu).Wizyjne obrazy artysty oddają zmienne rytmy natury. A cykle „Wiosna" i „Zima" wyróżnia śmiałość eksperymentów bliskich abstrakcyjnym impresjom.

Wystawa zrealizowana została jako część projektu „Litwa w Krakowie". Prace pochodzą z Narodowego Muzeum Sztuki Čiurlionisa w Kownie, posiadającego najbogatszą kolekcję jego dzieł.

„M. K. Čiurlionis. Litewska opowieść" wystawa w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie (Rynek Główny 25) - wystawa czynna do 31 stycznia

Fascynowała go idea syntezy sztuk i był twórcą wszechstronnym. W Warszawie studiował w Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Ferdynanda Ruszczyca i Konrada Krzyżanowskiego oraz w Instytucie Muzycznym u Antoniego Sygietyńskiego i Zygmunta Noskowskiego. Malował, rysował, zajmował się grafiką, komponował utwory muzyczne, pisał wiersze.

„Nie ma granic pomiędzy sztukami. Muzyka łączy poezję i malarstwo, ma swoją architektonikę. Malarstwo może posiadać także takąż architektonikę jak muzyka i w farbach wyrażać dźwięki." – przekonywał Čiurlionis.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Rzeźba
Ai Weiwei w Parku Rzeźby na Bródnie
Rzeźba
Ponad dwadzieścia XVIII-wiecznych rzeźb. To wszystko do zobaczenia na Wawelu
Rzeźba
Lwowska rzeźba rokokowa: arcydzieła z muzeów Ukrainy na Wawelu
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie