Prace olejne Jana Matejki pojawiają się na rynku niezwykle rzadko. Jak mówi prezes DESA Unicum Juliusz Windorbski, takiej aukcji nie było od dawna.
- To nowy rekord na polskim rynku sztuki i kolejny dowód na jego dynamiczny rozwój - podkreśla Windorbski. Jak zaznaczył, branie udziału w tego rodzaju wydarzeniu było dla niego przyjemnością. - Miło mi powiedzieć, że obraz Jana Matejki jest najdroższej sprzedanym obrazem w historii polskiego rynku aukcyjnego - mówił Windorbski zaraz po tym, kiedy uderzył młotkiem o pulpit.
„Zabicie Wapowskiego” Jana Matejki po raz ostatni pokazywane było przed zaginięciem w 1883 roku. Odbyła się wówczas wystawa jubileuszowa malarza na Wawelu. W połowie lat 30. XX wieku, słuch o obrazie zaginął. Dopiero w 2012 roku dzieło odnalazło się w Ameryce Południowej. Obraz pochodzi z pierwszej fazy twórczości Matejki. Wiąże się z rodzącym się wtedy w Galicji rewizjonistycznym nurtem historiografii.
Obraz przedstawia wydarzenia z 1574 roku, gdy w ramach uroczystości koronacyjnych Henryka Walezego w Krakowie odbył się turniej rycerski. Samuel Zborowski, znany awanturnik zatknął kopię, a ośmielił się ją podjąć kasztelan Jan Tęczyński. Zborowski uznał to za obrazę i zaatakował Tęczyńskiego czekanem. Bójkę chciał powstrzymać podkomorzy Andrzej Wapowski. Został ugodzony przez Zborowskiego i zmarł na miejscu.
W przedstawionej przez Jana Matejkę scenie świadkowie wydarzenia wnieśli na wawelskie komnaty martwe ciało Wapowskiego i domagają się od króla sprawiedliwości.
