Można umówić się w umowie przedwstępnej co do terminu zawarcia właściwego zobowiązania

Kiedy warto zawrzeć umowę przedwstępną? Strony przecież mogą zawrzeć normalną umowę o pracę, zapisując w niej jedynie późniejszy termin jej obowiązywania.

Aktualizacja: 04.06.2009 07:25 Publikacja: 04.06.2009 07:00

Można umówić się w umowie przedwstępnej co do terminu zawarcia właściwego zobowiązania

Foto: Fotorzepa, Rob Robert Gardziński

[i][b]Odpowiada Andrzej Maj, radca prawny z KPMG D. Dobkowski:[/b][/i]

Rzeczywiście umowa przedwstępna nie daje stronom takiej gwarancji, jaką zapewnia np. umowa o pracę ze wskazaniem późniejszego terminu rozpoczęcia pracy. Jeśli bowiem pracownik odmówi zawarcia umowy przyrzeczonej, to pracodawca nie mógłby skutecznie domagać się jej zawarcia w drodze powództwa przed sądem. Miałby jedynie prawo żądać zapłaty wspomnianego odszkodowania. Z tego powodu zawarcie umowy przedwstępnej jest dobre dla tych, którzy z określonych względów nie chcą od razu wiązać się z daną firmą umową o pracę.

Tak może być na przykład w sytuacji, w której pracownik jest już zatrudniony u innego pracodawcy i dodatkowo wiąże go umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy. W takiej sytuacji celowe będzie zawarcie z nowym pracodawcą umowy przedwstępnej.

[b]A jakie roszczenia wynikają z takiej umowy?[/b]

Jeżeli chodzi o roszczenia wynikające z umowy przedwstępnej wymienione w kodeksie cywilnym, dochodzone na gruncie prawa pracy, sytuacja prawna obu stron umowy nie jest identyczna. Otóż zasadny jest pogląd, wobec obowiązującej w polskim systemie prawnym zasady wolności zatrudnienia (pracy), że roszczenie o zawarcie przyrzeczonej umowy o pracę, przysługiwałoby jedynie przyszłemu pracownikowi, natomiast już nie przyszłemu pracodawcy. Niedoszły pracodawca, w wypadku odmowy przez niedoszłego zatrudnionego zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę, mógłby jedynie domagać się od niego odszkodowania za szkodę, którą poniósł, licząc na zawarcie przyrzeczonej umowy o pracę.

[b]Czy strona takiej umowy ma składać jakieś oświadczenia woli, jeśli zmieni zdanie?[/b]

Jeżeli któraś ze stron umowy przedwstępnej zmieni zdanie i nie będzie chciała nawiązać stosunku pracy, to nie musi w tym zakresie składać żadnych dodatkowych oświadczeń woli. Stosunek pracy bowiem nie istnieje. Nie został jeszcze nawiązany. Oczywiście takie postępowanie może wiązać się dla niej ze wspomnianymi wyżej, negatywnymi konsekwencjami w postaci roszczeń drugiej strony, określonych w kodeksie cywilnym. Nie ma jednak ona obowiązku stosowania przepisów kodeksu pracy dotyczących sposobu rozwiązywania umów o pracę, które musiałaby stosować np. w przypadku umowy o pracę z późniejszym terminem rozpoczęcia pracy. Ta bowiem, w porównaniu z umową przedwstępną, daje obu stronom poczucie pewności zatrudnienia, silniej wiąże wysoko wykwalifikowanego pracownika z pracodawcą, ale rodzi też wszystkie skutki, jakie przewidują przepisy kodeksu pracy w związku z powstaniem stosunku pracy.

W sytuacji gdy pracownik nie podejmie pracy w określonym w umowie terminie, pracodawca może nawet rozwiązać z nim umowę o pracę w trybie dyscyplinarnym.

[b]A czy można zawrzeć umowę pod warunkiem zawieszającym?[/b]

[b]Tak.[/b] Zawarcie umowy o pracę pod warunkiem zawieszającym byłoby dopuszczalne. Warunek zawieszający powinien jednak być konkretny, jednoznaczny i łatwy do ustalenia, a przede wszystkim – możliwy do spełnienia. W umowie przedwstępnej zasadne byłoby wpisanie terminu, w ciągu którego powinna być zawarta przyrzeczona umowa o pracę. W związku z tym zastrzeżony warunek powinien się ziścić w oznaczonym czasie. Jeżeli natomiast w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin zawarcia przyrzeczonej umowy, to żadna ze stron nie może żądać jej zawarcia.

W praktyce jednak ta właśnie warunkowa forma umowy o pracę może nastręczać najwięcej problemów interpretacyjnych. Dlatego należałoby z niej korzystać wyłącznie z wyjątkowych sytuacjach.

[i][b]Odpowiada Andrzej Maj, radca prawny z KPMG D. Dobkowski:[/b][/i]

Rzeczywiście umowa przedwstępna nie daje stronom takiej gwarancji, jaką zapewnia np. umowa o pracę ze wskazaniem późniejszego terminu rozpoczęcia pracy. Jeśli bowiem pracownik odmówi zawarcia umowy przyrzeczonej, to pracodawca nie mógłby skutecznie domagać się jej zawarcia w drodze powództwa przed sądem. Miałby jedynie prawo żądać zapłaty wspomnianego odszkodowania. Z tego powodu zawarcie umowy przedwstępnej jest dobre dla tych, którzy z określonych względów nie chcą od razu wiązać się z daną firmą umową o pracę.

Pozostało jeszcze 83% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Zawody prawnicze
Stowarzyszenia prawnicze chcą odwołania Adama Bodnara. Wnioskują do prezydenta
Prawo dla Ciebie
Operowana robotem da Vinci zmarła. Prawnicy tłumaczą, czym jest eksperyment medyczny
Prawo karne
Wyłudził od Romario miliony. Oszust z Biłgoraja wrócił do Polski
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku