Inicjatywa to odpowiedź na obawy europosłów dotyczące wzrostu i umacniania się tendencji autokratycznych i nieliberalnych", spotęgowanych dodatkowo przez COVID-19, a także "korupcji, dezinformacji i przejmowania struktur państwa" w niektórych z krajów UE.
- Aby zapobiec dalszemu pogarszaniu się stanu demokracji, UE potrzebuje przyspieszonych działań umieszczających ochronę unijnych wartości w centrum polityki europejskiej. Proponujemy prawnie wiążące porozumienie międzyinstytucjonalne, które skonsoliduje i wzmocni istniejące inicjatywy, co z kolei zwiększy zdolność UE do ochrony własnych wartości - powiedział sprawozdawca Michal Šimečka.