Uczelnie wyższe: szansa na miliardy dla nauki

Zgodnie z umową partnerstwa, na finansowanie badań i innowacji w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 przeznaczone będzie ok. 11 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój

Najwięcej środków na badania i innowacje będzie dystrybuowanych w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR)– 8,61 mld euro (z EFRR).

W POIR planowane są cztery osie priorytetowe określające instrumenty wsparcia na badania i innowacje. Czwarta z nich, pod nazwą „Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego" zainteresuje placówki badawcze i konsorcja łączące przedsiębiorstwa z instytucjami nauki. Przewidziany jest dla niej budżet 1,44 mld euro.

W ramach IV osi priorytetowej POIR wsparcie dostaną:

- strategiczne programy dla gospodarki wzmacniające współpracę jednostek naukowych z biznesem,

- projekty aplikacyjne, przeznaczone dla konsorcjów (których liderem jest przedsiębiorstwo) realizujące badania przemysłowe lub prace rozwojowe.

- regionalne agendy badawcze, czyli programy badawcze finansujące badania wpisujące się w regionalne inteligentne specjalizacje,

- Wirtualne Instytuty Badawcze – nowoczesne struktury sieciowe integrujące jednostki naukowe i wzmacniające ich współpracę naukową,

- Międzynarodowe Agendy Badawcze – nowe podmioty prowadzące badania na najwyższym światowym poziomie w ścisłej współpracy z renomowanym partnerem zagranicznym (działanie komplementarne do instrumentu Teaming of Excellence z programu „Horyzont 2020"),

- infrastruktura B+R z Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej,

- rozwój kadr sektora, m.in. poprzez realizację projektów zespołowych lub projektów prowadzonych przez wybitnych uczonych z zagranicy i doświadczonych polskich naukowców w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce, realizację projektów wspierających młodych naukowców i tworzeniu platform wymiany doświadczeń poprzez szkolenia, kursy, warsztaty itd.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przygotowuje się obecnie do uruchomienia konkursu według harmonogramu będącego przedmiotem uzgodnień z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju.

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój

W ramach PO WER dostępna będzie kwota wynosząca ponad 4,4 mld euro z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz 252,4 mln euro ze specjalnej linii budżetowej Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. Na wsparcie szkolnictwa wyższego przewidziano ponad 1,2 mld euro. Największą pulę środków (ponad 800 mln euro) przewidziano na podniesienie kompetencji studentów.

Priorytety MNiSW w PO WER stanowią:

- podniesienie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, odpowiadających potrzebom gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa

- zwiększenie jakości i efektywności kształcenia na studiach doktoranckich

- poprawa dostępności międzynarodowych programów kształcenia dla osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym z Polski oraz dla cudzoziemców

- wsparcie zmian organizacyjnych i podniesienie kompetencji kadr w systemie szkolnictwa wyższego.

Środki z PO WER pozwolą m.in. na sfinansowanie następujących działań:

- Studiujesz? Praktykuj! Budżet programu to ok. 500 mln zł. W latach 2015-2018 zostaną ogłoszone cztery konkursy (raz do roku), których adresatami będą szkoły wyższe.

- Program Rozwoju Kompetencji. Budżet programu to ponad 1 mld zł. W latach 2015 – 2020 zostanie ogłoszonych pięć konkursów, których adresatami będą szkoły wyższe. Na pilotaż programu NCBR przeznaczył 50 milionów złotych.

- Wsparcie akademickich biur karier i innych instytucji wspomagających studentów w procesie wchodzenia na rynek pracy. Budżet programu to ok. 75 mln zł. NCBR ogłosi dwa konkursy (2015, 2017 r.), których adresatami będą szkoły wyższe.

Ogłoszenie pierwszych konkursów planowane jest na II kwartał 2015 r.

Program Operacyjny Polska Cyfrowa

E-Pionier to projekt pilotażowy NCBR, który będzie realizowany w ramach PO Polska Cyfrowa. Celem nowej inicjatywy NCBR jest pobudzanie potencjału uzdolnionych programistów dla zwiększenia zastosowania rozwiązań cyfrowych w administracji i gospodarce. Budżet programu to ok. 100 mln zł. E-pionier będzie realizowany do roku 2020. Jego ostatecznymi odbiorcami będą zespoły interdyscyplinarne z udziałem programistów.

W 2015 roku zostanie przeprowadzony pierwszy konkurs. Uruchomienie naboru zaplanowane jest na kwiecień.

Pełny aktualny harmonogram konkursów związanych z Programami Operacyjnymi znajduje się na stronie: http://www.ncbir.pl/harmonogram-konkursow/.

Horyzont 2020

Horyzont 2020 to największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. Jego budżet w latach 2014-2020 wynosi prawie 80 mld euro. Program zorientowany jest na stworzenie spójnego systemu finansowania innowacji: od koncepcji naukowej, poprzez etap badań, aż po wdrożenie nowych rozwiązań, produktów czy technologii.

W 2015 r. wystartuje 12 nowych konkursów, a jeszcze w pierwszym kwartale tego roku planowane jest otwarcie naboru do pięciu z nich:

- indywidualne granty badawczo-szkoleniowe w ramach Działania Marii Skłodowskiej-Curie, z budżetem 215 mln euro, nakierowane na podniesienie potencjału innowacyjnego doświadczonych naukowców poprzez pracę nad indywidualnym projektem badawczym

- poświęcony bezpieczeństwu cyfrowemu, bezpiecznej wymianie informacji i nowym modelom zabezpieczeń „Digital Security: Cybersecurity, Privacy and Trust", z budżetem ponad 50 mln euro,

- "Disaster-Resilience: Safeguarding and Securing Society, Including Adapting to Climate Change", w ramach którego do rozdysponowania jest ponad 75 mln euro. Do konkursu przyjmowane są projekty poświęcone zarządzaniu kryzysowemu, zagrożeniom klimatycznym, reagowaniu na klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka oraz ochronie infrastruktury krytycznej,

- "Border Security and External Security" – z budżetem ponad 42 mln euro. Konkurs posłuży rozwojowi metod zapewniania bezpieczeństwa na granicach morskich i lądowych, doskonalenia systemów obserwacji, zabezpieczania łańcucha dostaw i zapobiegania konfliktom,