Po 50-tce wrócimy do nauki

Jeśli państwo i firmy nie zadbają o dobrą ofertę szkoleń dopasowanych do starszych pracowników oraz o lepszą profilaktykę zdrowotną pracowników, to trudno będzie w Polsce znacząco wydłużyć okres aktywności zawodowej- ostrzegają eksperci Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju komentując swój najnowszy raport nt. na temat aktywności zawodowej osób starszych w naszym kraju. Jest się czym przejmować, bo w 2050 roku odsetek Polaków po 65 roku życia wzrośnie do 63 proc.

Co prawda pod względem aktywności zawodowej Polaków 55 + w ostatnich latach mamy się czym pochwalić. Jak przypomina Sefano Scarpetta, dyrektor ds. Zatrudniania Pracy i Spraw Społecznych OECD, po kryzysie finansowym to Polska jest w czołówce pod względem tempa wzrostu aktywności zawodowa osób w wieku 55- 64 lata. Pod koniec 2014 r. pracowało już prawie 43,8 proc. Polaków w tym wieku, podczas gdy w 2005 roku tylko 27,2 proc.

Problem w tym, że i tak jest to dużo poniżej średniej w OECD (55 proc.) i poniżej 50 proc. celu zatrudnienia, jaki rząd wyznaczył na 2020 rok. Nie najlepiej wygląda nawet aktywność młodszej i lepiej przystosowanej do gospodarki rynkowej grupy 55-59 lat. Pomimo rekordowego tempa wzrostu udziału pracujących w tym wieku (w czym walnie pomogło zniesienie wcześniejszych emerytur w 2009 r.) na tle średniej OECD wypadamy słabo. W ciągu dekady poprzedzającej 2013 r. odsetek aktywnych zawodowo 55-59 latków wzrósł w Polsce do 55 proc., ale średnia OECD to 67 proc...

Eksperci OECD podsuwają polskim władzom kilka zaleceń, które pomogłyby wydłużyć aktywność zawodową Polaków. Co i tak w kolejnych latach ułatwi podwyższenie wieku emerytalnego (o ile nie wprowadzonych niedawno przepisów zmieni kolejna ekipa rządząca). Część z zaleceń OECD dotyczy wrażliwie politycznie zmian – w tym zniesienia przywilejów emerytalnych różnych grup zawodowych oraz ochrony pracowników na kilka lat przed emeryturą. Inne są łatwiejsze do przyjęcia przez różne grupy interesów, choć zwykle wymagają większego udziału pracodawców. Wśród nich jest wzmocnienie działań profilaktyki zdrowotnej wśród pracowników, co wiele firm już robi finansując swym załogom dodatkową opiekę medyczną a niektóre- inwestując w programy wellness i firmowe siłownie. To jednak wciąż za mało.– Trzeba starać się unikać sytuacji, gdy na emeryturę przechodzi się z renty- podkreśla Stefano Scarpetta.

Aktywne wsparcie ze strony pracodawców jest też niezbędne by na większą skalę stosować elastyczny czas pracy (ważny dla aktywizacji zawodowej kobiet) i poważnie zabrać się za szkolenia dojrzałych pracowników- najlepiej jeszcze zanim przekroczą 50 rok życia.

W międzynarodowych badaniach kompetencji starsi Polacy wypadają znacznie słabiej niż ich rówieśnicy z innych krajów OECD- i to nie tylko pod względem znajomości języków obcych czy IT, ale nawet podstawowych umiejętności zrozumienia tekstu czy analizy matematycznej. Trzeba więc zadbać o wyrównanie tej luki,

– Potrzebne są specjalne programy szkoleniowe dopasowane do potrzeb i stylu uczenia się starszych pracowników- czyli krótsze kursy, jak najbardziej ukierunkowana na praktyczne kształcenie – mówił dyrektor OECD.

Część zaleceń organizacji dotyczących m.in. szkoleń, promocji zatrudnienia dojrzałych pracowników – pokrywa się z działaniami programów, które dzięki środkom z EFS realizował w ostatnich latach resort pracy. Finansowano z nich szkolenia dla starszych pracowników, z których na jeszcze większą skalę będą oni mogli korzystać w tym roku, gdy na wsparcie podnoszenia kwalifikacji resort pracy ma ok. 180 mln zł.