Najmłodsze ofiary Bieruta

Wśród tysięcy kobiet, które w latach 1944–1956 organy bezpieczeństwa ludowego państwa aresztowały ze względów politycznych, były również te spodziewające się dziecka.

Aktualizacja: 08.03.2015 19:21 Publikacja: 08.03.2015 00:01

Najmłodsze ofiary Bieruta

Foto: Fotorzepa/Dariusz Gorajski

Stanisław Wnorowski przyszedł na świat 22 kwietnia 1947 roku. Z aktu urodzenia wynika, że nastąpiło to w Rzeszowie. Suchy dokument nie mówi nic o konkretnym miejscu i okolicznościach porodu. Nie można się więc z niego dowiedzieć, że poród nastąpił w celi śmierci rzeszowskiego zamku, który z więzienia hitlerowskiego dosłownie z dnia na dzień stał się więzieniem stalinowskim. Dokument nie mówi o tym, że Staś przyszedł na świat wyłącznie siłami natury, bo strażnicy byli zbyt zajęci grą w karty, by wezwać lekarza.

W końcu z aktu urodzenia nie można się dowiedzieć, że zamiast niego mógł zostać wystawiony akt zgonu. Matce Stasia Alicji Wnorowskiej dozorcy zapowiedzieli, że jeśli płód będzie martwy, zaprowadzą ją na śmierć. Wiedziała, co to znaczy. Na jedno z przesłuchań zabrali ją w momencie, gdy z sąsiedniej celi wyprowadzano na wykonanie wyroku zataczającą się od płaczu dziewczynę. Jej widok zapamiętała do końca życia.

Alicja Wnorowska miała więcej szczęścia. Po porodzie ułaskawił ją Bolesław Bierut, zmieniając karę śmierci na dożywocie. Jednak nie znaczyło to, że dziecko będzie żyć. W przywięziennym żłobku w bydgoskim Fordonie strażnik poinformował matkę, że może ono „spłynąć kanałami jak inne noworodki". O niepewnym losie Stasia może też świadczyć fakt, że jego przyjścia na świat nie zgłoszono w urzędzie. Wspomniany akt urodzenia wystawiono dopiero rok później, dzięki staraniom jego ciotki.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

Dostęp na ROK tylko za 79zł z Płatnościami powtarzalnymi BLIK

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: Sztuczna inteligencja zabierze nam pracę
Plus Minus
„Samotność pól bawełnianych”: Być samotnym jak John Malkovich
Plus Minus
„Fenicki układ”: Filmowe oszustwo
Plus Minus
„Kaori”: Kryminał w świecie robotów
Materiał Promocyjny
Bank Pekao nagrodzony w konkursie The Drum Awards for Marketing EMEA za działania w Fortnite
Plus Minus
„Project Warlock II”: Palec nie schodzi z cyngla