Jakie ideały ukształtowały nas, Polaków

Nie znajdowały u nas dużego oddźwięku ideały lepszego społeczeństwa, jak te, które widać w kulturze Zachodu. Ale żywiliśmy zawsze ideały wolności, jakkolwiek mało kto usiłował ukazywać sposób jej zagospodarowania, w tym pogodzenia z innymi wartościami.

Publikacja: 02.09.2022 17:00

Uczestniczka kontrmarszu zorganizowanego w Krakowie w dniu defilady uczniów szkół mundurowych. Uczniowski przemarsz pod hasłem „Razem pilnujmy Polski” odbył się 28 kwietnia 2022 r. w związku z przyjęciem przez Sejm ustawy o obronie ojczyzny

Foto: ANETA ŻUREK/POLSKA PRESS/East News

Andrzej Zybała

Brytyjski historyk idei Izajasz Berlin rozumiał ideały jako wizję harmonijnego współżycia ludzi, którzy pokonują sprzeczności zwykle ich dzielące – jak między tymi, którzy pragną przede wszystkim wolności, i tymi, którzy dążą do równości. Można łatwo zgodzić się, że w przypadku Polski społeczeństwo w swej masie podkreślało zawsze ideał wolności jako silnie odzwierciedlający jego tożsamość, podobnie jak jednostek. Dlatego ukształtowały się kultura sarmacka I Rzeczypospolitej z jej ideą pełnej swobody, specyfika romantyzmu, wreszcie programy partyjne, w których mało jest wątków z innych typów ideałów (np. egalitaryzmu czy koordynacyjnej funkcji państwa).

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

„Przyszłość”, Naomi Alderman, tłum. Małgorzata Glasenapp, Marginesy

Plus Minus

„Przyszłość”: Korporacyjny koniec świata

„Przyszłość” Naomi Alderman jest dobrze napisana, lecz słabo pomyślana. Tym samym wkracza w obszar naiwności. Bo...

Materiał Promocyjny

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

„Pilo and the Holobook”, prod.: Mudita Games, RedDeerGames, platformy: PC, PS5, PS4, XS, X1, Switch

Plus Minus

„Pilo and the Holobook”: Pokojowa eksploracja kosmosu

W „Pilo and the Holobook” gracze wcielają się w kosmicznego lisa odkrywcę.

"Dlaczego umieramy”, Venki Ramakrishnan, tłum. Ewa Ratajczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN

Plus Minus

„Dlaczego umieramy”: Spacer po nowoczesnej biologii

Jesteśmy zbudowani z tego samego „materiału”, a jednak starzejemy się inaczej.

Plus Minus

Gość "Plusa Minusa" poleca. Małgorzata Gralińska: Seriali nie oglądam

Oglądam raczej starsze filmy. Ostatnio puściłam córkom film „Good bye, Lenin!” i zrobił na mnie większe wrażenie...

Materiał Promocyjny

Tech trendy to zmiana rynku pracy

Warunków przyspieszenia transformacji technologicznej nad Wisłą jest wiele. Potrzebne są inwestycje w pracowników, w tym ich szkolenia, ale też dbałość o zdrowie. Nieodzowne są też ułatwienia natury prawnej i jak zawsze – finansowanie.

„Tysiąc ciosów”, 1 sezon, twórca: Steven Knight, dystr. Disney+

Plus Minus

„Tysiąc ciosów”: Tysiąc schematów frajdy

W nowym dziele twórcy „Peaky Blinders” bohaterowie, nawet ci szlachetni, noszą w sobie mrok. Jedni nauczyli się...

Materiał Partnera

Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne

My jesteśmy gotowi na wszystkie scenariusze. Wprowadziliśmy wiele nowych modeli samochodów osobowych, w tym SUV-y, crossovery i auta sportowe. Mamy też pojazdy użytkowe dla wszystkich rodzajów działalności – mówi Attila Szabó, prezes i dyrektor zarządzający Ford Polska.