Prowadzenie bibliotek publicznych jest zadaniem jednostek samorządu terytorialnego. Placówki te funkcjonują na podstawie ustawy o bibliotekach, a w zakresie w niej nieuregulowanym – ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Z przepisów tych wynika, że np. gminna biblioteka publiczna jest jednostką organizacyjną tej jednostki samorządu terytorialnego, funkcjonującą w formie instytucji kultury. W konsekwencji biblioteka publiczna nie może funkcjonować jako jednostka budżetowa ani jako samorządowy zakład budżetowy, o których mowa w art. 11 ust. 1 i art. 15 ustawy o finansach publicznych.
Ma to swoje konsekwencje, również dla obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Jak wynika bowiem z art. 3 ust. 2 ustawy z 23 maja 1996 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, jest on tworzony obowiązkowo tylko przez tych pracodawców, którzy prowadzą działalność w formie jednostek budżetowych lub samorządowych zakładów budżetowych, bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników.
Do pozostałych pracodawców natomiast zastosowanie znajdzie art. 3 ust. 1 ustawy o ZFŚS, zgodnie z którym obowiązek utworzenia takiego funduszu istnieje tylko wówczas, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.
