Nobel dla trzech ekonomistów

Wszyscy trzej tegoroczni nobliści od lat zajmowali się wyjaśnieniem w jaki sposób regulacje i polityka wpływają na bezrobocie, wakaty w firmach oraz zarobki. Żaden z trójki laureatów nie znajdował się na listach potencjalnych laureatów tegorocznego „ekonomicznego Nobla”.

Peter Arthur Diamond jest amerykańskim ekonomistą, który od lat analizuje system świadczeń społecznych w USA oraz zajmuje się ich porównaniem z systemami w innych krajach, np w Chinach.

We wnioskach ze swoich badań wielokrotnie proponował najróżniejsze zmiany dostosowań w polityce społecznej. Jest absolwentem Uniwersytetu Yale, doktorat robił w 1963 roku na Massachusetts Institute of Technology (MIT). W latach 1964-65 pracował na kalifornijskim uniwersytecie Berkeley, potem przeszedł do MIT. Pełny tytuł profesora otrzymał w 1970, a w latach 1985-86 był prodziekanem Wydziału Ekonomicznego na MIT.

Dzisiaj jest członkiem wszystkich najważniejszych i najbardziej prestiżowych organizacji ekonomicznych w USA. Wielokrotnie był nagrodzony za osiągnięcia w pracach badawczych. Autor publikacji dotyczących systemów opieki społecznej, w tym „Jak uratować świadczenia społeczne”, książki napisanej wspólnie z Peterem R. Orszagiem, byłym dyrektorem ds zarządzania i budżetu prezydenta USA Baracka Obamy. Prezydent chciał również, aby Diamond zajął jeden z trzech wakatów w zarządzie Rezerwy Federalnej, ale jego kandydatura została odrzucona przez Senat USA. Studentem Diamonda był między innymi dzisiejszy prezes Fedu, Ben Bernanke.

W swoich pracach badawczych oprócz rynku pracy , Diamond zajmował się również zadłużeniem państwa i akumulacją kapitału, rynkami kapitałowymi i podziałem ryzyka, oraz optymalnym opodatkowaniem . Dale T. Mortensen jest profesorem ekonomii z Northwestern University w Chicago. Wcześniej studiował ekonomię na Willamette University, doktoryzował się na wydziale ekonomicznym na Carnegie Mellon University. Na Northwestern jest od 1965 roku.

Jego badania poświęcone są przede wszystkim kosztom, jakie ponoszą osoby poszukujące pracy, ale również makroekonomii oraz teorii makroekonomicznej. jego najbardziej znaną pracą jest napisana wspólnie z tegorocznym „współnoblistą” Christopherem A. Pissaridesem „Kreacja miejsc pracy i ich niszczenie w teorii bezrobocia” opublikowana w 1994 roku w „Review of Economic Studies”.

Z kolei trzeci z noblistów - Christopher Antoniou Pissarides urodził się w Nikozji na Cyprze. Studiował na University of Essex, tam otrzymał doktorat. Jego naukowym mentorem był matematyk Michio Morishima.

Pissarides ma 62 lata i jest profesorem ekonomii w London School of Economics, specjalizuje się w ekonomii pracy. Z tą uczelnią jest związany od 1976 roku. W swojej pracy naukowej skupił się na makroekonomii, przede wszystkim ekonomii pracy, wzroście gospodarczym i polityce gospodarczej oraz uzależnieniem rynku pracy od makroekonomii. ”Niesłychanie się cieszę, że badacze rynku pracy zostali w tym roku uhonorowani przez Komitet Noblowski — powiedziała „Rz” prof. dr habilitowany Urszula Sztanderska, prodziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Jej zdaniem tegoroczne nagrody nie mają związku z obecną sytuacją gospodarczą na świecie i wzrostem gospodarczym za którym nie idzie zwiększenie miejsc pracy. — W tym wypadku nie chodzi o to, przy jakim wzroście PKB zaczynają powstawać miejsca pracy, ale o to kiedy zapadają najczęściej decyzje o skorzystaniu z konkretnej oferty. Np — czy wynagrodzenie jest wystarczające, kiedy zostanie pomniejszone o wszystkie inne wydatki, które trzeba będzie ponieść podejmując zatrudnienie — np opieka nad dzieckiem, bądź też utracone dochody — takie jak zasiłek dla bezrobotnych.

Sam Alfred Nobel nie przewidział nagrody ekonomicznej w swoim testamencie. Stworzył ją w 1968 roku Bank Szwecji, a Komitet Noblowski wyraził na to zgodę. Oficjalna nazwa „dodatkowego” Nobla brzmi: „Nagroda Banku Szwecji w Naukach Ekonomicznych Pamięci Alfreda Nobla” i wynosi 10 mln koron szwedzkich. Pissarides, Mortensen i Diamond będą musieli nią się podzielić, a na każdego wypadnie po ok pół mln dolarów.

Bank Szwecji przyznaje ją wybitnym ekonomistom od 1969 roku, a dotychczas najczęściej otrzymywali ją naukowcy amerykańscy. Laureata wybiera grono złożone z profesorów ekonomii Królewskiej Akademii Nauk. Tradycyjnie już nie jest też przyznawana za osiągnięcia z ostatniego roku, czy też ostatnich kilku lat.