Nasz czytelnik może dojechać do drogi publicznej tylko drogą konieczną. W akcie własności jego nieruchomości nie ma wzmianki o przebiegu tej drogi. Sąsiad, na którego nieruchomości się ona znajduje, chciałby zmiany jej przebiegu i wyznaczenia drogi od innej strony. Zmiana ta byłaby niedogodna dla czytelnika, m.in. musiałby przesunąć bramę wjazdową. Czytelnik pyta, czy ma obowiązek zgodzić się na tę zmianę, a jeśli tak, to czy w związku z tym może żądać jakiejś rekompensaty od sąsiada. Fakt, że przebieg drogi koniecznej nie jest zaznaczony w księdze wieczystej czy w innym dokumencie, nie oznacza, że właściciel nieruchomości obciążonej może dowolnie zmieniać jej przebieg. Ale jeśli czytelnik, jako właściciel nieruchomości władnącej, nie zgadza się na zmianę, właściciel nieruchomości obciążonej może wystąpić do sądu z wnioskiem o zmianę służebności drogi koniecznej i wyznaczenie innego jej przebiegu. Sąd orzeknie taką zmianę, jeśli właściciel nieruchomości obciążonej wykaże, że zmianę tę uzasadnia jego „ważna potrzeba gospodarcza”.
Sąd odmówi natomiast, nawet jeżeli taka potrzeba rzeczywiście istnieje, gdyby zmiana przebiegu drogi koniecznej przyniosła niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej. Jeśli sąd uwzględni żądanie zmiany, właścicielowi nieruchomości władnącej należy się wynagrodzenie (art. 291 kodeksu cywilnego).
Oczywiście, sprawę taką sąsiedzi mogą załatwić bez angażowania sądu, za obopólną zgodą. Mogą też uzgodnić wynagrodzenie dla właściciela nieruchomości obciążonej, jeśli np. zmiana drogi wiązałaby się dla niego z większą uciążliwością. Powinni jednak skorzystać z usług notariusza. Oświadczenie właściciela nieruchomości obciążonej o ustanowieniu służebności drogi koniecznej, a także o zmianie jej przebiegu musi mieć formę aktu notarialnego.
Co do zasady służebność, w tym drogi koniecznej, powinna być uwidoczniona w księdze wieczystej. Podstawą wpisu – oprócz np. postanowienia sądu o ustanowieniu drogi koniecznej, umowy między właścicielami albo oświadczenia właściciela nieruchomości obciążonej o ustanowieniu drogi koniecznej – jest wyrys mapy ewidencyjnej.
W wyrysie tym powinien być uwidoczniony przebieg tej drogi i zamieszczona klauzula jednostki organizacyjnej gminy, w której gestii znajduje się ewidencja gruntów i budynków. Powinno się też znaleźć stwierdzenie, że wyrys nadaje się do wpisu w księdze wieczystej.
