Krzysztof Dawcewicz, doradca nieruchomości z agencji Metrohouse z Legionowa, opowiada taką historię: – Znajomy chciał wynająć swoje mieszkanie. Zaproponowałem, że się tym zajmę, sprawdzę najemcę, że dodatkowo go ubezpieczymy. Znajomy oczywiście się nie zgodził, bo szkoda mu było pieniędzy. Znalazł sam najemców. Była to młoda rodzina z dzieckiem. Po podpisaniu umowy kłopoty przyszły szybko – mówi pośrednik.

Zaczęło się od przeciągania terminu zapłaty, unikania kontaktu z właścicielem. W końcu, gdy udało się spotkać z najemcami, właściciel lokalu powiedział, że mają się wyprowadzić do końca miesiąca, czyli w ciągu około dwóch tygodni.

– Po tygodniu od tej rozmowy do znajomego zadzwonił sąsiad. Powiedział, żeby ktoś przyjechał do mieszkania, bo od kilku dni wszystkie okna są otwarte, drzwi wejściowe również – opowiada Krzysztof Dawcewicz. – Kolega wpadł w panikę i zadzwonił do mnie po pomoc. Chciał, żebym pojechał z nim, bo nie wie, czego się może spodziewać. Na miejscu zastaliśmy ogromny bałagan, ściany podrapane śrubokrętem, urwane drzwiczki od szafek w kuchni.

Na miejsce została wezwana policja. – Powiedzieli, że ta rodzina jest im znana i już nieraz tak załatwili wynajmujących. Mieszkają za darmo, a później, po złości, niszczą mieszkania. Nic im jednak nie mogą zrobić, bo to bezrobotni żyjący z zasiłków – kończy historię Krzysztof Dawcewicz.

Sposób na życie

Jarosław Mikołaj Skoczeń z agencji nieruchomości Emmerson przyznaje, że pośrednicy coraz częściej spotykają się z informacją, że ktoś nie płaci za wynajem mieszkania czy domu i nie zamierza się wyprowadzić.

– Niestety, coraz więcej osób ma taki sposób na życie, że wynajmuje lokum, wpłaca pierwszy czynsz, a jak się uda, to nawet pierwszego nie wpłaca, a potem mieszka, jak długo się da. Bez skrupułów czeka do momentu, aż wynajmujący straci cierpliwość i wyrzuci lokatora z mieszkania – mówi Jarosław Mikołaj Skoczeń.

Dlatego – jak radzi Andrzej Piersa, ekspert z firmy Zielona Brama24.pl – w sytuacji gdy klient zwleka z zapłatą, kręci i próbuje wyłudzić klucze, obiecując rozliczenie za kilka dni, lepiej nie ulegać jego namowom. – Korzystniej będzie zaczekać miesiąc lub dwa na solidnego najemcę, niż narażać się na kłopoty – podkreśla Andrzej Piersa.

Przyznaje, że duża podaż na rynku mieszkań na wynajem oraz trudności w znalezieniu najemców powodują, że właściciele lokali stają się bardziej skłonni do ustępstw i mniej czujni podczas ustalania warunków najmu. Takie podejście często jednak nie kończy się dobrze. – Aby zorientować się, z jakim człowiekiem mamy do czynienia i kto będzie użytkował nasze mieszkanie, najlepiej zapytać, gdzie pracuje, co robi w wolnym czasie, czy ktoś mógłby wystawić mu opinię, choćby telefonicznie – mówi Andrzej Piersa.

Jego zdaniem najważniejszą zasadą, która powinna przyświecać właścicielowi mieszkania, jest zabezpieczenie strony finansowej umowy najmu. ?– Jako zarządca nieruchomości przekonaliśmy się o tym niejednokrotnie, pośrednicząc w wynajmach krótko- i długookresowych. Normą powinno być żądanie kaucji zwrotnej w wysokości minimum 1-miesięcznego czynszu najmu, zabezpieczającej ewentualne roszczenia właściciela. Im bardziej luksusowo wyposażone mieszkanie, tym kaucja powinna być większa. Może sięgać nawet 2–3-miesięcznych czynszów – twierdzi ekspert Zielonej Bramy24.pl. – Warto zapytać o możliwość pobrania opłaty za pierwszy miesiąc przy wydawaniu kluczy. Jeśli mamy wątpliwości co do solidności najemcy, możemy żądać zapłaty czynszu za dwa lub trzy miesiące z góry. Wtedy wychodzą prawdziwe intencje klientów.

Trudno odzyskać długi

Krzysztof Jarmoliński, specjalista ds. wynajmu nieruchomości w agencji Freedom Nieruchomości, przyznaje, że sytuacje, w których najemcy nie regulują płatności w terminie lub gdy w przypadku wypowiedzenia umowy nie chcą opuścić lokalu, stanowią poważne wyzwanie dla właścicieli mieszkań.

– Niestety, zabezpieczenia prawne, jakie oferuje polski ustawodawca, nie należą do wyjątkowo atrakcyjnych dla wynajmujących. Przecież właściciel, zawierając zwykłą umowę o najem lokalu, gdy rozwiąże stosunek najmu, nie może pozbyć się lokatora, jeśli ten dobrowolnie nie opuści mieszkania – twierdzi Krzysztof Jarmoliński. – Aby zapobiec takim sytuacjom, trzeba weryfikować najemców. Zawarcie umowy powinno być poprzedzone pogłębionym wywiadem, sprawdzeniem historii i możliwości finansowych przyszłego lokatora. Dobrze jest też odbyć przynajmniej kilka spotkań, aby sprawdzić, na ile najemca jest poważnie zainteresowany najmem. Warto poprosić o zaświadczenie o zatrudnieniu lub zarobkach. Dodatkowo można zapytać o referencje od byłych wynajmujących. Taka metoda sprawdzania najemców nie należy w Polsce do zbyt popularnych, ale jednak obserwuję, że zaczyna być coraz częściej wykorzystywana – dodaje.