Rekomendacja S nakłada na banki obowiązek podwyższenia obowiązkowego wkładu własnego do 15 proc. od 2016 r. i do 20 proc. od 2017 r.

– Co prawda, nadal będzie możliwe uzyskanie kredytu przy wkładzie wynoszącym 10 proc., ale pod warunkiem opłacenia dodatkowego ubezpieczenia. W praktyce takie zobowiązanie może być istotnie droższe niż obecnie – ocenia Jarosław Sadowski, główny analityk firmy Expander.

Zdaniem deweloperów zalecenia KNF spowodują, że mniej osób będzie mogło sobie pozwolić na zaciągnięcie kredytu na mieszkanie, gdyż nie będą w stanie wyłożyć wysokiego wkładu własnego.

Nie tak szybko

Polski Związek Firm Deweloperskich – jako organizacja branżowa – wystąpi z apelem do KNF, aby zrewidował swoje podejście do szybkiego podwyższania obowiązkowego wkładu własnego.

– Przecież portfel kredytów hipotecznych jest bardzo bezpieczny. Nadal dobrze spłacają się zobowiązania sprzed kilku lat, udzielane nawet na 110 czy 130 proc. wartości nieruchomości – mówi Grzegorz Kiełpsz, prezes Polskiego Związku Firm Deweloperskich. – Dlatego chcemy zaproponować KNF złagodzenie wytycznych rekomendacji.

Deweloperzy postulują, aby podwyższać o 1–2 proc. rocznie wymagany wkład, a nie o 5 proc. jak teraz.– Jest jeszcze inna propozycja: aby banki uznały oszczędności, które kupujący mieszkanie wyłoży na wykończenie nowego mieszkania – czyli najczęściej 10–15 proc. wartości lokalu – za wkład własny – mówi Grzegorz Kiełpsz. I dodaje, że nie chodzi tu o wydatki na meble czy inne ruchome wyposażenie lokalu, ale o te poniesione na materiały wbudowane w mury i na robociznę.

Jednak zdaniem Komisji Nadzoru Finansowego nie ma powodów, aby opóźniać podwyższanie wkładu własnego przy zaciąganiu kredytów hipotecznych. Problemem dla kupujących – według KNF – mogą być raczej ceny mieszkań, a nie polityka nadzoru finansowego.

Marże wyższe niż w banku

– Z raportów NBP i KNF wynika, że z uwagi na niskie stopy procentowe dostępność kredytów mieszkaniowych jest obecnie najwyższa w historii, a rynek dynamicznie się rozwija. Natomiast podstawową barierą w dostępie do nieruchomości, zwłaszcza dla osób młodych, jest relacja przeciętnych cen mieszkań do przeciętnych dochodów gospodarstw domowych. Natomiast marże realizowane przez deweloperów są znacząco wyższe niż na rynku bankowym – powiedział Łukasz Dajnowicz z KNF.

Podkreślił, że rekomendacja KNF ma charakter systemowy, jest związana z bezpieczeństwem depozytów, ostrożnym i stabilnym funkcjonowaniem banków w perspektywie średnio- i długoterminowej.

– Przecież wkład własny obniża koszt kredytu oraz daje kredytobiorcy poduszkę bezpieczeństwa na wypadek spadku ceny nieruchomości i niekorzystnego rozwoju jego sytuacji finansowej lub rodzinnej, która zmusiłaby go do rozwiązania umowy kredytowej – tłumaczy Dajnowicz.

Przypomina, że banki mogą akceptować jako wkład własny pomoc z rządowego programów typu „MdM" i środki zgromadzone na IKE i IKZE.